نقد رو رها کنیم نسیه رو بچسبیم؟

شاید این جمله معروف را بارها از زبان افراد متعدد و در شرائط مختلف شنیده باشید كه خیلی ها بیشتر مایل هستند كه نقدی كار كنند و از نسیه زیاد خوششان نمی آید و در معاملات و تجارت های خود همیشه این سوال را به زبان می آورند كه نقد را رها كنیم و نسیه را بچسبیم ؟و می توان گفت  این مسئله در جامعه تبدیل به عرف شده است و تقریبا بسیاری از افراد این گونه می اندیشند .

اما این مسئله تا چه مقدار می تواند درست باشد سوالی است كه قصد داریم در این مقاله به آن بپردازیم و این مسئله را مورد بررسی قرار داده كه آیا درست است كه همیشه نقدی كار كنیم و اصلا اهل نسیه نباشیم؟

افراد متعددی در داد و ستدهای خود اهل نقدی كار كردن هستند و با داد و ستد نسیه ای میانه خوبی ندارند و به همین جهت امروزه در بیشتر مغازه ها و معمولا در سوپر ماركت ها كه روزانه با افراد زیادی سر و كار دارند این تابلو كه (نسیه ممنوع حتی به شما دوست عزیز ) و یا تابلو (نسیه مرد ) به چشم می خورد تابلویی كه حجت را بر تمام مشتریان به خوبی تمام می كند .

اگرچه مذمتی برای داد و ستد نقدی در روایات دیده نمی شود و به همه افراد این حق داده شده است كه داد و ستدهای خود را به صورت نقدی انجام دهند، اما در كنار همه این حقوق ،یك مسئله اخلاقی نیز به چشم می خورد كه اگرچه واجب نیست ولی گاهی انسانیت اقتضا می كند كه افراد به آن بپردازند، چرا كه ممكن است درمانده ای یا گرسنه ای و یا خانواده ای با كمك كوچك و نسیه ما ،باری بزرگ از دوشش برداشته شود و آبرویش برای مدتی نه چندان زیاد حفظ شود .

در این میان افرادی نیز هستند كه با دستاویز قرار دادن این جمله معروف كه نقد را رها كنیم و نسیه را بچسبیم بهانه ای برای خود قرار داده اند تا بتوانند در زندگی دنیا به راحتی دست به هر كاری بزنند و هیچ محدودیتی را در پیش روی خود احساس نكنند .

این افراد با تكیه بر اینكه باید تمام لذت خود را از زندگی ببریم و اگر الان به بهترین شكل زندگی نكنیم، معلوم نیست كه در اخرت چه اتفاقی برای ما بیفتد،می گویند بگذارید هر چه هست اینجا انجام دهیم و نقد را دو دوستی بچسبیم .

آیات الهی در موارد متعدد پیرامون اینگونه اندیشه های  باطل هشدار داده اند و از افرادی كه با این بهانه به زندگی دنیا چسبیده اند و به اصطلاح خودشان نقد را چسبیده اند و نسیه را رها كرده اند به شدت مذمت كرده است .

برای نمونه خداوند متعال در سوره اعلی از تیره بختانی نام می برد كه به بهانه نقدی بودن ،زندگی دنیا را انتخاب كرده و  زندگی اخروی خو د را به طور كلی فراموش كرده اند :(بَلْ تُۆْثِرُونَ الْحَیاةَ الدُّنْیا:لیكن [شما] زندگى دنیا را بر مى‏گزینید)(الأعلى: 16)

در ادامه آیات الهی به برتری زندگی  اخروی در مقایسه زندگی دنیا و آخرت اشاره دارند:(وَ الْآخِرَةُ خَیْرٌ وَ أَبْقى‏ :با آنكه [جهان‏] آخرت نیكوتر و پایدارتر است.)( الأعلى :  17)

مچنین  این آیات اشاره می كنند كه این مطلب مسئله ای نیست كه فقط در قران مجید به آن اشاره شده است بلكه این حقیقیتی است كه در تمام كتاب های آسمانی گذشته وجود داشته است :

(إِنَّ هذا لَفِی الصُّحُفِ الْأُولى، صُحُفِ إِبْراهیمَ وَ مُوسى‏: قطعاً در صحیفه‏هاى گذشته این [معنى‏] هست صحیفه‏هاى ابراهیم و موسى.(الأعلى :  18-19)

آنچه در روایات نیز در مورد انتخاب دنیا بر آخرت مطرح شده است روایتی است  از امام صادق (علیه السلام) كه این انتخاب را منشأ همه بدی ها و اشتباهات یك فرد در زندگی بیان می كند :

(حُبُّ الدُّنْیا رَأْسُ کُلِّ خَطِیئَة: محبت دنیا سرچشمه هر گناهى است)( نور الثقلین، جلد 5، صفحات 556 )

و در آخر به همه كسانی كه دست به این انتخاب اشتباه زده اند هشدار می دهد كه خواسته های شما در دنیا بر آورده می شود اما در اخرت شما از همه نعمت ها محروم خواهید بود  :

(مَنْ كانَ یُریدُ حَرْثَ الْآخِرَةِ نَزِدْ لَهُ فی‏ حَرْثِهِ وَ مَنْ كانَ یُریدُ حَرْثَ الدُّنْیا نُۆْتِهِ مِنْها وَ ما لَهُ فِی الْآخِرَةِ مِنْ نَصیبٍ : كسى كه كِشت آخرت بخواهد، براى وى در كِشته‏اش مى‏افزاییم، و كسى كه كِشت این دنیا را بخواهد به او از آن مى‏دهیم و[لى‏] در آخرت او را نصیبى نیست.)( الشورى :  20)

در مقابل این گروه از افرادی نام می برد كه تنها به زندگی دنیا قناعت نكرده و علاوه بر اینكه زندگی دنیایی خود را به بهترین شكل ممكن آباد می كنند به فكر زندگی اخروی خود نیز هستند و همیشه از خداوند متعال می‌خواهند:

(وِمِنْهُم مَّن یَقُولُ رَبَّنَا آتِنَا فِی الدُّنْیَا حَسَنَةً وَفِی الآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ : و برخى از آنان گویند: پروردگارا، به ما در دنیا نیكى و در آخرت نیكى عطا كن و ما را از عذاب آتش (دوزخ) نگاه دار .) ( البقرة :  201)

خداوند متعال در سوره اعلی رمز موفقیت و سعادت و خوشبختی این افراد را همین مسئله بیان می كند و می فرماید:

(قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَكَّى، وَ ذَكَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلَّى : رستگار آن كس كه خود را پاك گردانید و نام پروردگارش را یاد كرد و نماز گزارد.)( الأعلى : 14- 15)

این افرادبا  پاك كردن جسم جان خود از پلیدی ها و زشتی ها و با یاد و نام خداوند در تمام لحظات زندگی و همچنین با اهمیت دادن به مسئله نماز هم به فكر زندگی دنیوی خود هستند و هم با این امور آخرت خود را به بهترین نحو آباد می كنند و به خوبی به رمز موفقیت دست پیدا كرده اند .

خلاصه كلام آنكه آنچه سبب موفقیت و خوشبختی انسان در زندگی می شود نگاه همه جانبه او به همه مسائل و  و انتخاب دنیا و آخرت با هم است و این همان رمزی است كه چنانچه اشاره شد مورد درخواست همه انسان های برگزیده در طول تاریخ بوده است.

امین ادریسی  

بخش قرآن تبیان