تبیان، دستیار زندگی
اسطوره و زبان کتاب کوتاهی از ارنست کاسیرر درباره سرچشمه های زبان و اسطوره است. وی در این کتاب تاریخ تحول زبان و اسطوره ها را به سمت فکر منطقی توضیح می دهد.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : فاطمه شفیعی
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

زبان و اسطوره


اسطوره و زبان کتاب کوتاهی از ارنست کاسیرر درباره سرچشمه های زبان و اسطوره است. وی در این کتاب تاریخ تحول زبان و اسطوره ها را به سمت فکر منطقی توضیح می دهد.

زبان و اسطوره

زبان و اسطوره. ارنست کاسیرر.مترجم: محسن ثلاثی. انتشارات مروارید.چاپ دوم.ویراست جدید. تهران1390. 1100نسخه.145صفحه.3100تومان.

«هرگاه که خدای ویژه ای برای نخستین بار به تصور درآمده باشد، به نام ویژه ای نیز نام گذاری می شود که از فعالیت خاصی که آن خدا را پدیدار ساخته است سرچشمه می گیرد. تا زمانی که این نام به همان معنای اصیل آن فهمیده می شود، حدود و معنای آن معادل حدود و قدرت آن خدای ویژه است.»[1]

از دیرباز موضوع هستی شناسی و معرفت شناسی دو مقوله ای است که به نظر می رسد حوزه های متفاوت و جدا از هم را به خود اختصاص می دهند.

کانت با نفی وجود پدیداری پیز یا هستی فی نفسه بر بنیاد این مرزبندی فلسفی ضربه ای سخت کوبنده فرود آورد. اما باز واقعیت وجودی هستی فی نفسه را انکار نکرد. بلکه آن را در جایی فراسوی دایره امکان خرد انسانی جای داد.

همچنین در بررسی های معرفت شناسی کانت اثری از زمان و چگونگی شکل گیری مفاهیم عقلی در یک بستر تاریخی نبود. که این مفاهیم و صورت های عقلی در چه زمانی و به چه ضرورتی در تاریخ هستی انسان پیدا شده است.

کاسیرر به صورت های عقلی و مفاهیم عقلی به عنوان پدیده ای تاریخی نیز نگریست و پیدایش و رشد و تکامل تدریجی آنها را در بستر زمان و به یاری داده های قومی و ملی و اسطوره ای، همچنین بررسی های قوم شناسی و زبان شناسی به نقد کشید.

تلاش کاسیرر بر آن بود که حوزه معرفت شناسی و هستی شناسی را به هم نزدیک کند و شکاف و مرز بندی بین روح و جسم را از بین ببرد.

پیوند اصیل آگاهی زبان شناختی و آگاهی اسطوره شناسی دینی اساسا با این واقعیت بیان می شود که همه ساختار های کلامی و همچنین همه هستی های اسطوره ای، به گونه ای برخوردار از برخی قدرت های اسطوره ای پدیدار می شوند. به نحوی که کلمه به صورت نوعی نیروی آغازین در می آید که سراسر هستی و عمل از آن صورت می گیرد.

وی معتقد است زبان خود سایه ای تاریک بر واقیعت انداخته و مرز بین درون و بیرون را پر رنگ تر می کند.

وی معتقد است زبان خود سایه ای تاریک بر واقیعت انداخته و مرز بین درون و بیرون را پر رنگ تر می کند.

کاسیرر معتقد است در بستر تاریخی زبان بشر سامانی منطقی تر به خود گرفته، زبانی که در ابتدا بار احساسی و عاطفی داشته است اما همچنان می توان در پس این ساختار منطقی زبان واکنش های نابخردانه و احساسی انسان را در برابر جهان پیرامونش تشخیص داد.

زبان و اسطوره در یک زمان آفریده شده اند زمانی که من خود بنیاد با پدیده های جهان اینهمانی داشت. پس تبارشناسی زبان  بررسی اسطوره شناسی ما به سرچشمه های فکر منطقی و همچنین پیوند بین خویشتن و جهان می رساند.

ارنست کاسیرر در سال 1874 در شهر برسلاو آلمان به دنیا آمد. وی در دانشگاه برلین زیر نظر گئورگ زیمل با فلسفه کانت آشنا شد. سپس توسط هرمان کوهن مفسر نامدار فلسفه کانت دکترای خود را در زمینه فلسفه لایبنیتز گرفت. سپس تا سال 1933 و پیروزی نازی ها در آلمان فلسفه تدریس کرد. کاسیرر بعد شنیدن این شعار نازی ها که " حق همان است که پیشوای ما یاری می دهد " گفت " این پایان آلمان است" و آلمان را به قصد انگلستان ترک گفت. وی در انگلستان و سپس امریکا به کار خود ادامه داد. وی در منطق، علوم، هنرف موسیقی و ادبیات صاحب نظر بود. کتاب فلسفه و فرهنگ و افسانه دولت وی توسط بزرگ نادر زاده و نجف دریا بندری به فارسی ترجمه شده است. مهمترین اثر فلسفی کاسیرر که به آلمانی نوشته شده است«فلسفه صورت های نمادین» است است که جلد دوم آن توسط یدالله موقن به فارسی ترجمه شده است.

این کتاب شامل شش فصل است که عبارتند از: جای زبان و اسطوره در الگوی فرهنگ بشری، تکامل مفاهیم دینی، زبان و مفهوم سازی، جادوی کلام، مراحل پی در پی اندیشه دینی و قدرت و استعاره. همچنین پیشگفتار و پیشگفتار مترجم نیز در ابتدای کتاب آورده شده است.

« ژرفا و قدرت روحی زبان با این واقعیت ثابت می شود که این خود گفتار است که راه را برای آخرین گامش هموار می سازد. این دشوارترین و شگفت انگیزترین دستاورد زبان به وسیله دو مفهوم بنیادی زبان شناختی نمایان میشود، مفهوم " هستی" و مفهوم " خویشتن" »[2]

پی نوشت:

[1]صفحه 58 کتاب

[2]صفحه 118 کتاب

فاطمه شفیعی

بخش کتاب و کتابخوانی تبیان