در نوروز می توان هزاران طواف کرد !!

تعریف ادخال سرور

در بیان عرف و شرع ادخال سرور تعبیر عامی است و شامل هر عملی می‌شود که مشکلی از مۆمنی برداشته شده و باعث شادی وی گردد. چرا که برآوردن حاجات برادران دینى موجب سرور و خوشحالى ایشان مى‏گردد و ثواب چنین کاری از حدّ و اندازه بیرون است.

شاد کردن دلى بهتر از آباد کردن کشورى است. زیرا دلهاى غمناک، خانه خداوند پاک است.[2] پس کسى که آن را به شادى مرمّت کند خانه خدا را مرمّت کرده است و همه مخلوق و بنده خدا هستند و هر که بنده کسى را شاد کند مولاى او را شاد کرده است.

ادخال سرور از منظر قرآن و سنت

در قرآن کریم مۆمنین یار و یاور همدیگر خوانده شده‌اند[3] و در مورد همدیگر مسئول هستند و باید در روز قیامت جوابگو باشند. به همین خاطر در کتابهای حدیث و اخلاقی حقوق و آدابی در رابطه با برادران دینی بیان شده است که به مواردی در ادامه مطالب اشاره خواهد شد.

در بیان معصومین، مخلوقات خداوند که سرسلسله آنها بندگان الهی هستند عیال الهی شمرده شده‌اند و محبوبترین بندگان خدا کسى است که به خانواده خدا سود رسانده، شادی و سرور را بر اهل بیتش ارزانی دارد،[4] و شاد ساختن مۆمنان در زمره بهترین عبادتها شمرده شده است آنجا که امام باقر علیه السلام می فرماید: «لبخند شخص به روى برادر مۆمن حسنه است و برداشتن خار و خاشاکى از وى حسنه است و خدا به چیزى محبوبتر از مسرور ساختن مۆمن پرستش نشده است».[5]

در جای دیگری نیز فرموده‌اند:

«در مناجاتى که خدا با بنده خود موسى علیه السّلام کرد فرمود: مرا بندگانى است که بهشت خویش را بر آنان مباح و ارزانى داشته‏ام و آنان را در آن فرمانروا ساختم. پرسید: خدایا، اینان کیانند؟ فرمود: هر که مۆمنى را خوشحال سازد. آنگاه امام فرمود: مۆمنى در مملکت پادشاه ستمگرى بود و آن ستمگر قصد او کرد. مۆمن از آنجا به سرزمین شرک گریخت و به خانه یکی از مشرکین وارد شد. وى به او پناه داده با او با مهربانى رفتار نمود و ادب میزبانى را در حق او رعایت کرد. چون مرگ آن مشرک فرا رسید خداوند به او وحى کرد که به عزت و جلالم سوگند اگر براى تو در بهشت جائى بود تو را در آن جاى مى‏دادم و لیکن بهشت بر کسى که مشرک بمیرد حرام است. امّا اى آتش او را بترسان و مسوزان و آزارش مرسان و بامداد و شامگاه روزى او مى‏رسد. راوى گوید: پرسیدم که از بهشت؟ فرمود: از هر کجا که خدا خواهد».[6]

ابان بن تغلب ـ یکی از اصحاب خاص امام صادق(علیه السلام)ـ می‌گوید: از امام صادق(علیه السلام) شنیدم که فرمودند: هر کس خانه خدا را طواف کند خدای تعالی برای او در نامه اعمالش شش هزار ثواب نوشته و شش هزار گناه محو می کند و رتبه‌اش را شش هزار درجه بالا می‌برد -و در روایتی دیگر شش هزار حاجت او را برآورده می‌سازد- آنگاه فرمودند: فضیلت قضای حاجت مۆمن بیشتر از یک طواف است و همین طور ارزش آن را شمردند تا به ده طواف رسیدند(یعنی ارزش برآورده کردن حاجت مۆمنی بیش از ارزش ده طواف می‌باشد.)[7]

با اینکه در احادیث و آموزه‌های دینی ما مزاح بسیار و بذله گویی مورد نکوهش واقع شده است اما مزاح اندک که از حق تجاوز نشود و مشتمل بر سخن باطل یا ایذاء و اهانتى نباشد و باعث شکفتگى خاطرى گردد ناپسند نیست و مکرر از حضرت رسول اکرم-صلّى اللّه علیه و آله– و امامان(علیه السلام) صادر شده است.[8]

آثار و فوائد ادخال سرور

آثار و نتایجی در آموزه های دینی در این مورد بیان شده است که به مواردی از آنها اشاره می‌شود:

1ـ شاد و مسرور کردن خداوند متعال و خاتم انبیاء حضرت محمد (صلی الله علیه وآله).[9]

2ـ هر تبسم بر روی برادر دینی با این زحمت کم به عنوان یک حسنه شمرده شده است.[10]

3ـ از محبوبترین اعمال شمرده شده است.[11]

4ـ برآوردن حاجت مۆمن برابر با خدمت در راه خدا در تمام عمراست.[12]

5ـ اقدام در جهت قضای حاجت مۆمن هر چند که موفق به آن نشود برابر با اعتکاف دو ماه است.[13]

6ـ بخشودگی هفتاد و سه گناه از او.[14]

7‌ـ برطرف کردن73 سختی از او، یکی در دنیا و 72مشکل در قیامت.[15]

همان قدر که براى ادخال سرور بر قلب برادران دینى فضیلت بیان شده، به همان مقداربرای اندوهگین کردن آنها معصیت و عذاب ذکر شده است. و کسى که از غمناکى بندگان خدا شاد شود ، دارای نفسی خبیث و طینتی ناپاک است.

چنین افرادی به دنبال آن هستند که أخبار وحشتناک و ناراحت کننده را به مردم برسانند و چون خبرى بشنوند که موجب غم و اندوه کسى شود، آرام نمى‏گیرند تا آن خبر را به او برسانند.[16]

پی نوشت ها :

[1] ـ ـ «إِنَّمَا الْمُۆْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَینَ أَخَوَیکمْ وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکمْ تُرْحَمُونَ» حجرات:10

[2] ـ در حدیث قدسى است که چون موسى علیه السّلام از خدا پرسید در کجا بیشتر مى‏توان تو را یافت؟ فرمود:«انّى عند القلوب المنکسرة و القبور المندرسة»یعنى من در دلهاى شکسته و نزد قبرهاى کهنه‏ام، منظور این است که دعا با دل شکسته و در قبرستان بیشتر اجابت مى‏شود. جباران‏، شیخ محمدرضا؛ اخلاق (ترجمه‏ى اخلاق)، انتشارات هجرت،‏ چاپ : چهارم‏،: 1378 ش، ص : 61

[3] ـ «وَ الْمُۆْمِنُونَ وَ الْمُۆْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ...»توبه :71

[4] ـ کلینی،یعقوب؛اصول کافی،تحقیق علی اکبر غفاری،نشر دارالکتب الإسلامیة،چاپ ششم،1375ش،ج2،ص164،ح6

[5] ـ مجتبوى‏، سید جلال الدین؛ علم اخلاق اسلامى،‏ انتشارات حکمت، چاپ : چهارم‏، 1377 ش، ج : 3 ص : 302

[6] ـ نراقى‏، ملا احمد؛معراج السعادة، انتشارات هجرت ،چاپ : پنجم‏‏،1377 ش ،ص : 507

[7] ـ شبر، سید عبد الله؛ الأخلاق،‏ چاپ : مکتبة العزیزی قم‏،1374 ش ،ص : 102

[8] ـ نراقى‏، ملا احمد؛معراج السعادة، انتشارات هجرت ،چاپ : پنجم‏‏،1377 ش ،ص : 558

[9] ـ عن الباقر (علیه السلام) قال: قال رسول اللّه (صلی الله علیه و آله):«من سر مۆمنا فقد سرنی، و من سرنی فقد سر اللّه»

[10] ـ و عنه (علیه السلام) قال:«تبسم الرجل فی وجه أخیه حسنة، و صرفه القذى عنه حسنة، و ما عبد اللّه بشی‏ء أحب إلى اللّه من إدخال السرور على المۆمن.» شبر، سید عبد الله؛ الأخلاق،‏ چاپ : مکتبة العزیزی قم‏،1374 ش، ص : 108

[11] ـ و قال صلّى اللّه علیه و آله و سلّم:«إنّ من أحبّ الأعمال إلى اللّه إدخال السرور على المۆمن و أن یفرّج عنه غمّا أو یقضی عنه دینا أو یطعمه من جوع» فیض کاشانى،‏ ملا محسن؛ المحجة البیضاء، تصحیح و تعلیق، على اکبر غفارى، چاپ : دفتر انتشارات اسلامى‏، چاپ : چهارم‏،1417ق ج : 4 ص : 404

[12] ـ و قال صلّى اللّه علیه و آله و سلّم:«من قضى حاجة لأخیه فکأنّما خدم اللّه عمره» همان،ص : 404

[13] ـ و قال صلّى اللّه علیه و آله و سلّم:«من مشى فی حاجة أخیه ساعة من لیل أو نهار قضاها أو لم یقضها کان خیرا له من اعتکاف شهرین»«». همان، ص : 404

[14] ـ و قال صلّى اللّه علیه و آله و سلّم:«من فرّج عن مغموم أو أعان مظلوما غفر اللّه له ثلاثا و سبعین مغفرة» همان،ص : 404

[15] ـ و عنه علیه السلام قال: قال رسول اللّه (صلی الله علیه و آله):«من أعان مۆمنا نفس اللّه عنه ثلاثا و سبعین کربة واحدة فی الدنیا و اثنتین و سبعین کربة عند کربته العظمى حیث یتشاغل الناس بأنفسهم. » شبر، سید عبد الله؛ الأخلاق،‏ چاپ : مکتبة العزیزی قم‏،1374 ش

، ص : 103

[16] ـ نراقى‏، ملا احمد؛معراج السعادة، انتشارات هجرت ،چاپ : پنجم‏‏،1377 ش ،ص : 508

منبع: سایت اخلاق امامیه