تبیان، دستیار زندگی
در نمازهای مستحبی که می¬توان در حال حرکت خواند، رعایت پوشش برای خانم ها و رعایت جهت قبله، رکوع، سجود و قنوت چگونه است؟
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

از احکام نمازهای مستحبی چه می‌دانید؟

نماز


در شرع مقدس اسلام علاوه بر نمازهایی كه انجام آن‌ها بر همه مكلفین واجب و یكسان است، نمازهای مستحبی بسیاری نیز تشریع شده است كه انجام آن‌ها برای تقرب بیشتر به خداوند و نیز بهره مند شدن  از خواص دنیوی یا اخروی آنها توصیه شده است.


برخی از خصوصیات نمازهای مستحبی

تمام شرایط نمازهای واجب از جمله پاك بودن بدن و لباس، غصبی نبودن آن‌ها، وضو و در صورت لزوم غسل و دیگر شرایط نماز واجب، در نمازهای مستحبی هم باید رعایت شود.

پس نماز مستحبی بدون وضو یا با لباس نجس، مثل نماز واجب، باطل است.

انسان می‌تواند در حال توانایی و اختیار هم نماز مستحبی را نشسته بخواند. البته در این صورت ثواب و ارزش آن نصف نماز در حالت ایستاده است؛ پس اگر كسی بخواهد به ثواب كامل برسد باید دو برابر نماز بخواند تا ثواب كامل را درك كرده باشد. مثلاً نافله نماز صبح دو ركعت است كه اگر كسی بخواهد نشسته بخواند و ثواب كامل هم به او برسد، می‌تواند دو تا دو ركعتی در حالت نشسته بخواند، و البته می‌تواند به همان دو ركعت نشسته هم با نصف ثواب اكتفا كند.

برخی احكام نمازهای مستحبی

1. تمام نمازهای مستحبی به صورت دو ركعتی خوانده می شوند، مگر نماز وتر در نافله شب، كه یك ركعت است، و نماز اعرابی، كه به صورت یك دو ركعتی و دو چهار ركعتی خوانده می شود. (العروه الوثقی، ج 2، ص 111، م 6)

2. در نمازهای مستحبی غیراز چند نماز، خواندن سوره واجب نیست. (العروه الوثقی، ج 2، ص 111، م 7)

3. شكستن نمازهای مستحبی حتی از روی اختیار جایز است. (العروه الوثقی، ج 2، ص 111، م 7)

4. زیاد كردن ركن (مانند ركوع) از روی سهو نمازهای مستحبی را باطل نمی كند.

نمازهای مستحبی را می توان در حال ایستاده، نشسته، خوابیده، موقع راه رفتن و... بجا آورد كه در این صورت برای ركوع و سجده می توان با سر اشاره كرد، البته باید رو به قبله بودن در حد امكان رعایت شود

5. در نماز مستحب شك میان ركعت اول و دوم، نماز را باطل نمی كند و نمازگزار می توان بنا بر هر كدام بگذارد.

6. نمازهای نافله را می شود نشسته خواند، ولی بهتر است كه دو ركعت نماز نافله نشسته را یك ركعت حساب كند.

7. نافله ظهر و عصر را در سفر نباید خواند، ولی نافله عشاء را به این نیّت كه شاید مطلوب باشد می تواند به جا آورد.

8. برای نمازهای واجب، بهتر است انسان به مسجد برود، ولی درباره نوافل چنین دستوری نیست.

9. انجام كم و زیاد كردن سهوی در نمازهای مستحبی سجده سهو ندارد.

10. اگر نماز مستحبی را كسی در وقتش نتوانست بخواند قضای آن را می تواند انجام دهد.

11. نماز مستحبی را می شود در حال راه رفتن و سواری خواند و اگر انسان در این دو حال، نماز مستحبی بخواند لازم نیست رو به قبله باشد.

12. نمازهای مستحبی را می توان در حال ایستاده، نشسته، خوابیده، موقع راه رفتن و... بجا آورد كه در این صورت برای ركوع و سجده می توان با سر اشاره كرد، البته باید رو به قبله بودن در حد امكان رعایت شود.

13. در نماز مستحبی، آرامش بدن شرط نیست و اگر سهواً ركنی اضافه یا كم شود باطل نمی شود.

14. نماز مستحبی را می شود نذر كرد، كه بعد می توان آن را در حالت نشسته و یا ایستاده و در حال راه رفتن به جا آورد، اما از ابتدا نمی تواند نذر كند كه نماز مستحبی را مثلاً نشسته به جا خواهم آورد. امام می فرماید: «این گونه نذر كردن محل اشكال است».

طبق حدیث، خداوند به فرشتگان مباهات كرده و می فرماید: «به بنده‌ام بنگرید چیزی را كه بر او واجب نكرده ام قضا می كند». (بحار الانوار، ج 87، ص 202)

و در ادامه این بحث یک پرسش و دو پاسخ را در این مورد مطرح می کنیم:

سوال: در نمازهای مستحبی که می‌توان در حال حرکت خواند، رعایت پوشش برای خانم ها و رعایت جهت قبله، رکوع، سجود و قنوت چگونه است؟

آیة الله خامنه ای(دام ظلّه):

لازم است. بلی در حال سیر قبله شرط نیست.

(استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات جامعة الزهراء قم)

آیة الله فاضل لنکرانی(ره):

باید تمام شرایط نماز واجب رعایت شود مگر آنچه که دلیل خاص داریم که رعایت آن لازم نیست مثل جهت قبله.

(استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات جامعة الزهراء قم)

فرآوری: آمنه اسفندیاری 

بخش احکام اسلامی تبیان


منابع:

سایت ستاد اقامه نماز (مطلبی از حجت الاسلام مرتضی کیوانی)

استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات جامعة الزهراء قم

سایت اسک دین

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.