تبلیغ دینی و الزامات عصر دیجیتال

در جهان امروز که بشر از نظر علم و دستاوردهای علمی، گامهای بلندی برداشته است، نه تنها به اخلاق برتر و رفتاری انسانی تر نرسیده، بلکه با کشتار جمعی بی رحمانه و اعمال شکنجه های شنیع و شگفت و استفاده از بمبهای میکروبی و شیمیایی و بیماری زا، به سمت انحطاط بیش تر سقوط کرده است و حتی با استفاده از وسایل ارتباط جمعی و رسانه های صوتی و تصویری و نوشتاری، بیش ترین نیرو و توان خود را به جنگ اعتقادی معطوف کرده

و با شبیخون فرهنگی به ملتها، سرمایه معنوی و ایمانی و فرهنگی آنها را نیز به تاراج می برد و معنویت را در سایه تبلیغات مسموم خود نابود می سازد. در چنین فضایی، ضرورت تبلیغ دین اسلام و ارزشهای الهی – انسانی دو چندان می شود.[1]

عالمان دینی باید وظیفه دینی خود را نسبت به پایداری اسلام و گسترش تشیع در جهان ادا کرده و خود را به پیشرفت های علم بشری جهت اثبات حقانیت اسلام مسلح کنند.[2]

و لذا برای موفقیت تبلیغ دینی و اثر گذار بودن مبلغین باید همسو با تکنولوژی‌های پیشرفته علمی درحرکت باشد.

پس با توجه به اینکه وظیفه اصلی عالمان دینی تبلیغ به معنای رساندن پیام الهی به گوش مخاطبان و بشارت و انذار مردمان است.

این پیام های به هدف تغییر نگرش انجام می شود تا مخاطب به در زندگی خویش از برنامه های پیروی کند که در این پیام ها بیان می شود. بنابراین هدف از هر تبلیغی به ویژه در تبلیغات دینی، دگرگون سازی بینش و نگرش گیرندگان پیام است.

و برای اینکه مبلغان به اهداف تبلیغی خود دست پیدا کنند باید بتوانند از تکنولوژی روز بهره کافی را گرفته و با زبان رسانه اعم از تلویزیون یا ماهواره یا فضای مجازی اینترنت آشنا شوند.

در اینجا لزوم آشنایی مبلغان دینی با فضای مجازی اینترنت و برنامه ریزی در راستای تبلیغ دینی از این تکنولوژی را به اختصار شرح می دهیم.

در جامعه اطلاعاتی، بخش زیادی از وقت انسان‌ها در فضای مجازی گذرانده می‌شود؛ فضای مجازی همانند تعامل در فضای اینترنت فضایی کاملاً صنعتی است که انسان‌ها در آن با فناوری نوین و همنوعان خویش برهمکنش دارند. این فضا دارای ویژگی‌هایی متمایز از فضای طبیعی است.

در فضای مجازی افراد با کثرت اطلاعات مواجه هستند که تشخیص اعتبار آنها برای مخاطبان مشکل است. در این فضا افراد به سوی مراکزی تمایل پیدا می‌کنند که از دو ویژگی معروفیت و اعتبار برخوردار باشند.[3]

از جمله مۆلفه های اینترنت را می توان در نکات زیر خلاصه کرد:

 1 . ایجاد دگرگونی در جوامع با تکیه بر تغییر دیدگاه ها و نگرش های حاکمان و مردم.

2. جهانی و فرامرزی بودن فضای سایبر(علاوه بر محدودیت های خاص امواج ماهواره ای در مناطق مختلف و مشکلات فنی و محیطی آن، برنامه های ماهواره ای در یک نقطه مخصوص تولید و سپس انتشار می یابد. در حالی که در محیط مجازی اینترنت، امکان تولید جهانی فراهم است.)

3. تئوری پیوند (ادغام) مکان در زمان، یا تبدیل جهان جغرافیایی به دهکده جهانی، به صورت واقعی با رشد و گسترش فضای مجازی اتفاق افتاد.

4. جذابیت و تنوع، ویژگی دیگر فضای مجازی است: ضمن اینکه امکان بهره برداری از همه جذابیت های خاص رسانه ای مانند : فیلم، عکس و …همان طور که ذکر شد مشتری مداری محض در تنوع و جذابیت این محیط تاثیر به سزایی دارد.

5. مساله دیگر امکان عبور و عدم تقید به بخش مهمی از قوانین و محدودیت های رایج در سایر رسانه ها است: این امر به ویژه در محیط های غیررسمی بیشتر رایج است.

به عنوان مثال وبلاگ ها با گستردگی میلیونی خود توانسته اند مخاطبانی فراگیر جذب کنند که به طور معمول مقید به قوانین خاصی نیستند و چه بسا وبلاگی با مخاطبانی به مراتب بیشتر از یک وب سایت و خبرگزاری رسمی، با دستی باز همه خطوط قرمز یک جامعه را زیر پا بگذارد و بتواند از سد فیلترینگ و محدودیت های فنی هم رها شود.

6. هدایت افکار به سمتی است که جوامع به گونه ای بیندیشند که سردمداران سلطه گر می خواهند

8. اطلاع رسانی بسیار قوی و گسترده و با سرعت( ایمیل ، شبکه های اجتماعی ، کامنت ها و ...)

این موارد نکاتی از مولفها و خطرات و فرصتهای فضای مجازی است که یک مبلغ می تواند با استفاده از این فضا در رسیدن به اهداف دینی و تبلیغی خود موفق باشد.

نتیجه:

نگاهی به جهان امروز و فضای سنگین تبلیغاتی آن، هر مسلمان هوشمندی را متوجه می کند که دشمنان اسلام برای نابودی آن متّحد و مصمّم هستند که مسلمانان را با استفاده از ابزارهای تبلیغاتی از اعتقاداتشان جدا و از صراط مستقیم انسانیت منحرف سازند.

«در جهان معاصر، گرچه سرمایه گذاری بر روی سلاحهای مخرّب در حال گسترش است، امّا نبرد واقعی، نبرد فرهنگها و اندیشه ها است. در عصر جدّید، تبلیغ و تبلیغات است که سرنوشت نبرد را رقم می زند.

هزاران ایستگاه فرستنده رادیویی و تلویزیونی، ده ها هزار استودیوی فیلم سازی و ضبط موسیقی، میلیونها پایگاه اینترنتی و میلیونها شماره روزنامه، مجله، هفته نامه و... همه و همه، بخشی از ابزار رویارویی بزرگ است؛ این همان چیزی است که دنیای غرب از آن به «ناتوی فرهنگی» [4]  نام می برد.

مسیحیت، یهودیت و مکاتب انحرافی، با سرمایه گذاری کلان، درصدد تسخیر ذهن انسانها برآمده اند: از این رو، مۆمنان وارسته، مسئولان دلسوز و مبلّغان اسلامی، باید با احساس مسئولیت بیش تر به میدان مبارزه فرهنگی وارد شوند و رسالت الهی خویش را به انجام رسانند.» [5]”

پی نوشت ها :

[1] مقاله تبلیغ دین

اسلام در دنیای نوین ، علی وزینی

[2] حجت الاسلام والمسلمین طبسی در مصاحبه با خبر گزاری رسا

[3] مقاله  جامعه پذیری دینی در جامعه اطلاعاتی ، دکتر خان محمدی

[4] کتاب ناتوی فرهنگی و براندازی نرم، لطفعلی لطیفی پاکده.

[5] درآمدی بر سیره تبلیغی معصومان علیهم‏السلام ، حسین عبدالمحمدی، ص‏20.

تهیه و تولید: جواد دلاوری، گروه حوزه علمیه تبیان