تبیان، دستیار زندگی
اگر شما از جمله دانش پژوهانی هستید که به انجام پروژه های تاریخی، سیاسی و اجتماعی علاقمندید سری به باغ موزه قصر بزنید که به تازگی افتتاح گردیده است.....
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

باغ موزه قصر

محلی مناسب برای بازدید دانش پژوهان

اگر شما از جمله دانش پژوهانی هستید که به انجام پروژه های تاریخی، سیاسی و اجتماعی علاقمندید سری به باغ موزه قصر بزنید که به تازگی افتتاح گردیده است.

باغ موزه قصر

اولین زندان تهران، زندان نظمیه در محل اداره شهربانی در میدان توپخانه واقع بود. در زمان رضا شاه این زندان جواب گوی خیل عظیم زندانیان نبود تا اینکه سرتیپ درگاهی، رئیس نظمیه تقاضای یک محل وسیع برای ایجاد زندان تهران نمود. محلی که برای این کار در نظر گرفته شد قصر قاجار، حد فاصل سه راه زندان، پل سیدخندان، خیابان شریعتی و خیابان پلیس فعلی بود که دارای ساختمان های قدیمی و وسیع و متروکه بود. این مجموعه که در سال 1168 خورشیدی ساخته شده بود، محل مناسبی برای ایجاد زندان تشخیص داده شد. سرانجام زندان قصر در روز  11آذر 1308 با 192 اتاق برای محبوسان که 96 اتاق آن جمعی و مابقی انفرادی بودند، افتتاح گردید.

باغ موزه قصر

اولین زندانی زندان قصر، سازنده آن یعنی سرتیپ درگاهی بود. او تنها دو روز پس از همراهی رضا شاه در مراسم افتتاح زندان، در همان زندان محبوس گردید. هم چنین زندانیان سیاسی معروفی تا سال 57 در زندان قصر اسیر شدند از جمله روحانیون مذهبی، اعضای حزب ملل اسلامی، اعضای نهضت آزادی، سوسیالیست ها، شرکت کنندگان در قیام 15 خرداد، اعضای احزاب مۆتلفه، اعضای گروه فدائیان خلق، تعدادی از چریک ها و نیز تعدادی از حزب توده.

هم اکنون بند های زندان قصر با همت شهرداری تهران برای همیشه پاره شد و این زندان قدیمی با قدمت حدود یکصد سال یعنی از سال 1308 تا 1382به محلی برای تفریح و حفاظت از تاریخ ایران تبدیل شد.

باغ موزه قصر

باغ موزه قصر بعد از موزه عبرت دومین زندانی است که تبدیل به موزه شده است. این مجموعه در زمینی به مساحت 76 هزار متر مربع و زیر بنای 16 هزار متر مربع در منطقه 7 تهران واقع شده است. قصر دارای دو بخش تفرجگاهی است که یک "ماز" هزار تو ایجاد شده و محل استراحت و تفریح بازدیدکنندگان است و در ضلع غربی باغ موزه قرار دارد. هم چنین در ضلع شرقی این مجموعه سروستانی ایجاد شده که هم نماد سربلندی است و هم فضایی مناسب برای استراحت خانواده ها می باشد.

سلول شاعر لب دوخته

از دیگر بخش های باغ موزه مربوط به شاعر نامدار کشورمان، فرخی یزدی است که یکی از زندانیان سیاسی در دوره رضاخان بود. دیوار های سلول این شاعر لب دوخته تا ارتفاع قد او پوشیده شده از شعرهای کنایه داری که نسبت به نظام رضاخانی سروده شده اند. هم چنین تندیسی از فرخی یزدی که در حال سرودن شعر با نام مستعار "شاعر لب دوخته" در این مکان قرار گرفته است.

باغ موزه قصر

در راهروی بزرگ اول باغ موزه قصر، تاریخ قاجار به تصویر کشیده می شود که شامل پایتختی تهران، سلطنت فتحعلی شاه،ساخت قصر قاجار و ورود به مدرنیته است. راهروی بزرگ دوم مختص تاریخ سیاسی- اجتماعی ایران در دوره پهلوی اول است. این بخش به بررسی جریانات اجتماعی، فرهنگی و سیاسی این دوره می پردازد و از چگونگی روی کار آمدن رضا شاه و کودتای سوم اسفند سخن می گوید تا به نصب اولین دکل بی سیم در قصر و ساخت زندان قصر و دستگیری زندانیان سیاسی می رسد. این راهروی بزرگ هم چنین شامل موضوعاتی مثل کشف حجاب و آثار آن، جنگ جهانی دوم وبرکناری رضاشاه را به تصویر می کشد.

راهروی بزرگ سوم، تاریخ سیاسی-اجتماعی ایران در دوره پهلوی دوم و را بررسی می کند. راهروی چهارم نیز مروری گذرا بر همه رخدادهای سیاسی که منجر به انقلاب اسلامی شده است، دارد.

عکس و آواز زندانیان

بر دیوار ورودی زندان عکس زندانیانی که بعد از بازداشت و بازجویی به زندان منتقل شده اند، زده شده است. هم چنین در فضای زندان و داخل سلول ها ماکت هایی از زندانیان در حال سپری کردن دوران محکومیت خود ساخته شده که در هنگام بازدید صدای آواز یکی از زندانیان که در آن زمان توسط نگهبان بند ضبط شده بود، پخش می شود.

باغ موزه قصر

دادگاهی که مسجد شد

یکی دیگر از بخش های باغ موزه قصر، مسجد این مجموعه است. در محل این مسجد بخشی از دادگاه های اوایل انقلاب اسلامی برگزار می شده است. این بنا با کاشیکاری زیبا و قدیمی مزین شده که سعی شده هنگام بازسازی، بافت اصلی آن حفظ و ترمیم شود.

چوبه دار نواب صفوی

در محوطه حیاط زندان قصر چهار چوبه دار که نماد اعدام سید مجتبی نواب صفوی و یارانش که در حیاط همین زندان به رگبار بسته شده اند، وجود دارد.

باغ موزه قصر

زورخانه زندان قصر از دیگر بخش های جذاب این موزه است. هم چنین می توان به کتابخانه و مرکز تحقیقات و گالری های مختلف اشاره نمود.ساختمان روبه روی درب اصلی همراه با برج نگهبانی و نورگیر، برج دیدبانی و منبع آب در شمال شرقی زندان، ساختمان مدرسه اندرزگاه 12 یا بند کارگری از بناهایی هستند که در این مجموعه حفظ شده اند.

جهت بازدید از باغ موزه قصر می توانید به آدرس: خیابان شریعتی، خیابان پلیس، باغ موزه زندان قصر مراجعه نمایید.

بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان، تهیه: الهام گارسچی

تنظیم: نسرین صادقی