خورشید را ملاقات کنید

اهمیت هنری این بنا در حدی است که محققان معروف غربی چون هرتسفلد، سایکس و برنارد اوکین و گرابار درباره آن تحقیقاتی اجام داده اند و از کتیبه هایش نسخه برداری کرده اند.

بنا در دو طبقه و با 32 غرفه و حجره، هشت تالار مربع در گوشه‌ها و دو تالار بزرگ در طرفین هشتی ورودی به عنوان مسجد و مدرسه ساخته شده است. نمای درونی و نمای بیرونی جلو بنا آراسته به کاشیکاری رنگارنگ معرق بسیار زیبا و کتیبه است و داخل ایوانها و رویه تمامی دیوارها در بیرون با تلفیق کاشی و آجر زینت داده شده است.

نمای داخلی ایوان ها مقرنس های گچی جالب توجهی را در خود دارند. در چهار زاویه بنا چهار اطاق با سقف گنبدی دو پوشه ساخته شده و با کاشی های معرق و مقرنس گچی تزیین یافته است.

دو اطاق زاویه شمال شرقی و شمال غربی بزرگتر از سایر حجره ها و با سقف های شبکه بندی شده بسیار زیبا به احتمال زیاد به عنوان مسجد مدرسه و مجالس وعظ و بحث استفاده می شده است از اره ایوان ها و حجره های طبقه همکف از سنگ های مرمر با اشکال جالبی ساخته شده و اکثر سنگ های مرمر آن غارت شده است.

کتیبه موجود این مدرسه در سال 848 به دستور خواجه غیاث الدین پیر احمد خوافی وزیر شاهرخ میرزا بنا شده است بدین علت به غیاثیه مشهور شد.

این بنا نماینده ی کامل معماری دوره تیموریان است که به سبک اذری ساخته شده است معمار بنا استاد قوام الدین شیرازی که در حال کار روی بنا فوت کرده است و کار نیمه تمام وی را برادرش غیاث الدین شیرازی که مجموعه گوهرشاد مشهد و هرات را نیز ساخته است کامل کرد.

مدرسه غیاثیه در دوران شکوهش از بهترین دانشگاه های اسلامی بوده است و دانشمندانی چون ابوبکر پوشنجی خرجردی ابونصر خرجردی را پرورانده است.

این بنا در اثر عوامل طبیعی مثل زلزله، بادهای تند و و فرسایش طبیعی و گرمی هوا و غارت اشیای قیمتی توسط روس ها به شدت تخریب شد اما در سال 1316 مورد مرمت و بازسازی نسبی است.

فراوری: الهام مرادی

بخش گردشگری تبیان

برگرفته از: بینابین، آنوبانینی