بر درِ رحمت خدا
نبی مكرم اسلام حضرت محمد بن عبدالله (صلی الله علیه وآله)، خاتم پیامبران و برترین شخصیت جهان هستی است كه با رسالت الهی خویش جهانیان را از ورطه جهالت و فساد نجات داد و با تعالیم انسان ساز قرآن و سنت، راه سعادت و تكامل و پیشرفت را به بشر نشان داد و تمدن عظیم اسلامی را در سرزمینی كه از تمدن و پیشرفت بهره چندانی نداشتند، پایه ریزی كرد و از آن به بعد اسلام و آموزه های متعالی آن به سرعت در جهان پیشرفت كرد و مناطق وسیعی را در بر گرفت.
عموم مورخان سال ولادت آن حضرت را سال «عام الفیل» (570 میلادی) نوشته‌اند. مشهور بین شیعیان هفدهم ماه ربیع الاول و در بین اهل سنت دوازدهم این ماه به عنوان روز ولادت ایشان مطرح است.
بدون شك با ولادتِ خاتم الانبیاء حضرت محمد بن عبدالله (صلی الله علیه وآله) پربركت ترین مولود بشری پا به عرصه وجود گذاشت.
سخن درباره پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) و ویژگیهای منحصر به فرد ایشان بسیار گسترده است. ما در این مقاله به یکی از مقوله های مهم در مورد ایشان که در قرآن هم به آن اهمیت داده شده اشاره می کنیم.
وظائف مسلمانان در برابر پیامبر
از جمله مسائلى كه قرآن به آن اهمیت خاصى داده است، وظیفه جامعه اسلامى نسبت به پیامبر گرامى(صلی الله علیه وآله) است، در قرآن این وظایف به طور آشکاری بیان شده است. ما در این مجال یکی از این وظایف دهگانه را مورد بررسی قرار می دهیم:
درخواست استغفار
درهاى رحمت خدا و مغفرت و آمرزش او، به روى بندگان باز است، این فیض گاهى بدون واسطه و گاهی نیز از طریق اولیاى او به افراد مى رسد از این جهت قرآن گنهكاران را دستور مىدهد كه براى تحصیل مغفرت او، حضور پیامبر (صلی الله علیه وآله) برسند و از او درخواست كنند كه درباره آنان از خدا طلب مغفرت كند و در این حالت دعاى او مستجاب مىباشد و در پوشش مغفرت او قرار مىگیرند چنانكه مى فرماید:
«و لو انهم اذ ظلموا انفسهم جاۆك فاستغفروا الله و استغفر لهم الرسول لوجدوا الله تواباً رحیماً» (نساء /64)
«هرگاه آنان كه بر خویشتن ستم كردند پیش تو مى آمدند و خود طلب مغفرت كرده و پیامبر نیز درباره آنان طلب آمرزش مى كرد، خدا را توبه پذیر و رحیم مى یافتند».
درهاى رحمت خدا و مغفرت و آمرزش او، به روى بندگان باز است، این فیض گاهى بدون واسطه و گاهی نیز از طریق اولیاى او به افراد مى رسد از این جهت قرآن گنهكاران را دستور مىدهد كه براى تحصیل مغفرت او، حضور پیامبر (صلی الله علیه وآله) برسند و از او درخواست كنند كه درباره آنان از خدا طلب مغفرت كند
در آیه دیگر منافقان را مذمت مىكند و یادآور مىشود كه وقتى به آنان گفته مىشود كه به حضور پیامبر (صلی الله علیه وآله) رسند تا وى درباره آنان طلب مغفرت كند سرهاى خود را به عنوان اعتراض به عقب بر مىگردانند، چنانكه مى فرماید:
«و اذا قیل لهم تعالوا یستغفرلكم رسول الله لوّوا رۆسهم و رایتهم یصدون و هم مستكبرون» (منافقون /5)
همانطور كه فیض مادى از طریق اسباب ظاهرى به انسانها مى رسد، مثلاً اشعه حیات بخش به وسیله خورشید در اختیار ما قرار مىگیرد، همچنین فیض معنوى خدا، گاهى بدون واسطه و گاهى از طریق پیامبران و اولیاى خدا به انسانها مىرسد و این حقیقت در دو آیه دیگر كاملاً متجلى است:
1ـ خدا به پیامبر(صلی الله علیه وآله) دستور مىدهد كه در حق مۆدیان زكات، دعا كند زیرا دعاى وى مایه سكونت و آرامش خاطر آنها است چنانكه مىفرماید :
«وصل علیهم ان صلوتك سكن لهم (توبه /103): درباره آنان دعا كن، زیرا دعاى تو مایه آرامش خاطر آنان است».
2ـ این حقیقت به اندازه اى روشن بوده كه فرزندان گنهكار یعقوب به خاطر پرورش در خانه وحى به آنان توجه داشتند و آنگاه كه پرده از راز آنان برافتاد، از پدر درخواست استغفار كرده گفتند:
«قالوا یا ابانا استغفر لنا ذنوبنا انا كنا خاطئین قال سوف استغفر لكم ربى انه هو الغفور الرحیم» (یوسف آیهها 97 و 98)
«گفتند پدرجان براى ما درباره گناهان طلب آمرزش بنما زیرا ما خطاكار بودیم (یعقوب گفت به همین زودى براى شما طلب مغفر مىنمایم، او بخشایشگر و رحیم است».
در اینجا یکی از وظائف مهم مسلمانان درباره پیامبر خدا (صلی الله علیه وآله) روشن گردید، هر چند دائره وظائف گستردهتر از این است ولى این وظیفه به عنوان بارزترین وظائف بیان گردید.
فرآوری: آمنه اسفندیاری
بخش تاریخ و سیره معصومین تبیان
منابع:
سایت آوینی.
سایت پژوهشکده باقرالعلوم .
تفسیر منشور جاوید، آیت الله سبحانى، ج6، 167– 192.
