مواد غذایی ضروری بدن 2
پروتئین هاپروتئین ها مواد آلی بزرگ و یکی از انواع درشت ملکول‌های زیستی هستند که از زیر واحدهایی به نام آمینواسید ساخته شده‌اند. مهم ترین مولكول های سازنده ی بدن موجودات زنده پروتئین ها هستند. پروتئین ها موجب رشد و تنظیم فعالیت های بدن می شوند. هر مولكول پروتئین از اجتماع مولكول های كوچك تری به نام آمینواسید ساخته شده است.
در ساختمان آن ها کربن، هیدروژن و اکسیژن وجود دارد.
پروتئین ها در ساخت و ساز سلول های بدن نقش بسیار مهمی دارند. از طرف دیگر تمام آنزیم هایی كه در بدن باعث انجام واكنش های مختلف می شوند از جنس پروتئین هستند. در واقع تمام عملكرد های رشد و ترمیم بدن، توسط پروتئین ها انجام می شود.
تا كنون 20 نوع آمینواسید شناخته شده است. با توجه به گوناگونی تعداد و ترتیب آمینواسیدهای مولكول پروتئین، انواع پروتئین ها به وجود می آید.
در غذاهایی مانند تخم مرغ ، شیر، پنیر، گوشت و نخود و لوبیا و سویا آمینواسیدهای لازم بدن فراوانند.
شناسایی پروتئین
در این آزمایش ابتدا ماده ی غذایی را درون لوله آزمایش می ریزیم.
سپس 20 تا 30 قطره سدیم هیدرواكسید رقیق اضافه می كنیم و سپس 20 تا 30 قطره محلول مس سولفات كه آبی رنگ است اضافه می كنیم در صورت وجود نشاسته رنگ مخلوط بنفش می شود.
ویتامین ها موادی هستند كه به مقدار كم برای بدن لازمند و كارهای مهمی را انجام می دهند.
ویتامین ها موجب تنظیم فعالیت های بدن می شوند. با كمک آن ها استفاده از سایر مواد غذایی كامل تر و ساده تر می شود. مثلاً كمبود ویتامین D موجب می شود كه سلول های استخوانی نتوانند از كلسیم استفاده كنند.
ویتامین ها به دو گروه محلول در آب و محلول در چربی تقسیم بندی می شوند.
ویتامین های محلول در آب: B و C
ویتامین های محلول در چربی: E، D، A و K
تركیبات معدنی تركیباتی هستند كه شامل هر دو عناصر كربن و هیدروژن نباشد. به عبارت دیگر تركیباتی كه آلی نباشند در گروه تركیبات معدنی دسته بندی می شوند. در غذای انسان باید عناصر مختلف به صورت تركیبات شیمیایی گوناگون وجود داشته باشد. غیر از اكسیژن، هیدورژن، كربن و نیتروژن كه در ساختار كروهیدرات ها، لیپیدها و پروتئین ها وجود دارند حدود 20 عنصر دیگر هم وجود دارند كه برای تغذیه انسان ضروری هستند مانند آهن، ید ، كلسیم، فسفر، فلوئور، سدیم، پتاسیم و...
مواد معدنی در بدن انرژی تولید نمی كنند یعنی درون خودشان انرژی ندارند اما در واكنش های تولید انرژی و واکنش های شیمیایی پیچیده بدن، به عنوان كو آنزیم عمل كرده و باعث تسهیل این واكنش ها می شوند.
مواد معدنی انواع گوناگون دارند و هر كدام از آن ها كار خاص و منحصر به فردی را در بدن انجام می دهند لذا كمبود هر كدام از مواد معدنی باعث بروز بیماری خاصی می شود.
آب
بعد از هوا آب لازم ترین ماده برای بدن است اغلب مواد غذایی فقط به صورت محلول وارد خون و از آن جا وارد سلول ها می شوند. آب در واكنش های شیمیایی سلول ها شركت می كند و مواد زاید و سلول ها به كمك آب از آن ها دور می شود.
گرمای بدن نیز توسط آب تنظیم می شود. بخشی از آب بدن از طریق عرق كردن، دفع، ادرار و مدفوع و انجام واكنش های شیمیایی و تنفس از دست می رود.
رژیم غذایی
داشتن رژیم غذایی صحیح و مناسب براساس ویژگی های زیر است.
عوامل لازم برای طراحی رژیم غذایی مناسب
گروه های غذایی
متخصصین علوم تغذیه همه غذاها را در 6 گروه غذایی قرار داده اند اگر در شبانه روز از این 6 نوع ماده غذایی به اندازه كافی بخوریم غذایی متعادل داریم.
گروه های غذایی:
هرم راهنمای غذایی
امروزه متخصصین علوم تغذیه برای انتخاب غذای روزانه افراد از هرم راهنمای غذایی استفاده می كنند. در این هرم وعده های صرف غذا در روز، از پایین به بالا كاهش می یابد. مصرف غذاهای گروه نان و غلات در پایین بیش تر از بقیه است. با توجه به شكل در ردیف دوم میوه و سبزی و سوم گوشت و شیر و در رأس هرم قند چربی و روغن قرار دارند. هر چه از پایین هرم به رأس هرم نزدیك می شویم میزان مصرف این نوع غذاها باید كاهش یابد. مثلاً از غذاهای رأس هرم به مقدار كمی باید استفاده شود.
غذا و مشكل جهانی
درصد زیادی از مردم یا غذای كافی نمی خورند و یا در غذای آن ها مواد لازم و ضروری وجود ندارد.
این وضع موجب ایجاد بیماری های مختلف و حتی كاهش فعالیت های ذهنی می شود. امروزه تهیه غذای پروتئین دار مشكل اغلب كشورهای جهان است.
یكی از علل آن هم افزایش جمعیت این كشورهاست با افزایش جمعیت محیط زیست تخریب می شود و مهاجرت روستائیان به شهرها و حاشیه نشینی و كاهش تولید مواد غذایی و بی كاری و مشكلات آن دامن گیر جوامع می شود.
مرکز یادگیری تبیان - تهیه و تنظیم: گودرزی
