محبوب مصطفی، این گونه زیست
امام حسن مجتبی علیه السلام آن سبط اكبر نبوی، آن ارشد اولاد مرتضوی، آن زاده زهرای اطهر، آن بالیده در ساحل كوثر، آن سیّد جوانان جنّت، آن امام ثانی امّت، آن خلیفه برحق رسول، آن پور پارسای بتول، آن آیت ایمان و جهاد، آن آفتاب هیبت و سیادت، آن دریای بیكران جود و سخاوت، آن نور ابهر، آن سراج انور، آن قرة العین نبی، آن میوه دل وصّی، آن پیشوای معصوم، آن شهید مسموم، آن صابر ممتحن، یگانه اعصار بود و اسوه ابرار و محبوب كردگار. این نوشتار به نام او مزین است و به این وسیله شما عزیزان را به نشستن بر سر سفره ضیافت و معرفتش فرا می خوانیم.
امام در دامان پیامبر
پیامبر صلی الله علیه و آله به امام حسن علیه السلام علاقه بسیار داشت و درباره ایشان می فرمود:
«بار الها، من او را دوست دارم پس تو هم او را دوست بدار و دوست بدار هر کس که او را دوست می دارد.»
علاقه پیامبر صلی الله علیه و آله به امام حسن علیه السلام به قدری بود که گاه ایشان را به منبر می برد و در همان حال برای مردم سخن می گفت. پیامبر صلی الله علیه و آله با عنایت خاصی اصول و فروع دین را به او می آموخت و به تربیت ایشان اهتمام داشت. این شیوه تربیتی پیامبر صلی الله علیه و آله باعث شد که روح بلند و پاک او چونان آیینه ای صاف وشفاف، افکار و رفتار ایشان را در خود منعکس کند.
امام و خداباوری
شیخ صدوق در كتاب شریف «امالی» از امام جعفر صادق علیه السلام نقل می كند:
حضرت مجتبی علیه السلام عابدترین مردم روزگار خویش بود و زاهدترین و برترین. وقتی وضو می گرفت، بند، بندش می لرزید و رنگ چهره آسمانیش به زردی می گرائید. وقتی از راز این حالت می پرسیدند، میفرمود: كسی كه در برابر پروردگار عرش می ایستد، شایسته است كه از دلهره رنگش زرد شود و اندامش بلرزد. (عیون اخبارالرضا، ج 2، ص 506)
علاقه پیامبر صلی الله علیه و آله به امام حسن علیه السلام به قدری بود که گاه ایشان را به منبر می برد و در همان حال برای مردم سخن می گفت. پیامبر صلی الله علیه و آله با عنایت خاصی اصول و فروع دین را به او می آموخت و به تربیت ایشان اهتمام داشت
وقتی به آستان مسجد می رسید، سر را به سوی آسمان بلند می كرد و چنین می گفت:
«خدایا! مهمانت بر در خانه است، ای نیكوكار! بد رفتار، به سویت آمده است، ای خدای كریم به زیبایی هایی كه داری از زشتیهایی كه از من می دانی درگذر.» ( معالی السبطین، ص 6)
امام و قیامت باوری
او پای پیاده به سوی خانه خدا می رفت و گاهی پای برهنه، چون به یاد مرگ می افتاد، می گریست و چون قبر را یاد می كرد، اشكهایش جاری می شد؛ وقتی روز قیامت و محشر را به یاد می آورد، گریه می كرد. وقتی عبور از صراط را به خاطر می آورد اشك می ریخت. وقتی به حضور انسان در محضر ربوبی می اندیشید، آنچنان صیحه می زد كه مدهوش می شد، و چون به نماز برمی خاست در برابر خدای عزّوجل اندامش می لرزید. وقتی بهشت و جهنّم را یاد می كرد، چون مارگزیده پریشان می شد و از خداوند، تمنّای بهشت می كرد و از جهنّم به او پناه می برد. (سفینة البحار، ج 2، ص 184)
امام و سفره سخاوت
او بیست و پنج بار پیاده به حجّ مشرّف شد و سه یا دو بار كلّ ثروت خویش را با نیازمندان تقسیم كرد. (سفینة البحار، ج 2، ص185)
حضرت مجتبی علیه السلام عابدترین مردم روزگار خویش بود و زاهدترین و برترین. وقتی وضو می گرفت، بند، بندش می لرزید و رنگ چهره آسمانیش به زردی می گرائید. وقتی از راز این حالت می پرسیدند، میفرمود: كسی كه در برابر پروردگار عرش می ایستد، شایسته است كه از دلهره رنگش زرد شود و اندامش بلرزد
البته مورّخان اهل سنّت گفته اند، آن پیشوای بزرگ دوبار كل دارایی خویش را در راه خدا بخشید و سه بار تمام آنچه را داشت حتی كفش و لباس خویش را با فقیران عادلانه تقسیم كرد.
امام و دفاع از مظلوم
آن روزهای دشوار كه امیرمۆمنان علیه السلام آماج تبلیغات معاویه قرار داشت، امام حسن علیه السلام روزی پیرامون خانه خدا در حال طواف بود، شنید كه مردی می گوید: این شخص فرزند فاطمه زهرا علیها السلام است. امام رو به وی كرد و فرمود: بگو او فرزند علی بن ابی طالب علیه السلام است. به راستی كه پدرم از مادرم بهتر است. ( موسوعة كلمات الامام الحسن علیه السلام، ص 238) و این اقدام امام سندی برای دفاع از مظلوم در حال طواف است.
مظلومیت حق
امام حسن مجتبی علیه السلام از مظلوم ترین امامان معصوم هستند. تنها هفت سال از عمر شریف ایشان گذشته بود که جد بزرگوارش پیامبر صلی الله علیه و آله از دنیا رحلت کردند. با وفات پیامبر صلی الله علیه و آله مظلومیت و غربت او و خاندانش نیز آغاز شد. دوران کودکی را با غم از دست دادن مادر به سر رساند و دوران جوانی را با غم خانه نشینی پدر و مشاهده مظلومیت های آن امام خار در چشم و استخوان در گلو و شهادت مظلومانه اش به پایان رساند. امام حسن مجتبی علیه السلام دوران امامت خود را با از دست دادن حکومتی که حق مسلم او بود تحمل کرد. مظلومیت آن بزرگوار به اندازه ای بود که در هنگام دفن بدن مطهرش نیز جنازه مبارکش را تیرباران کردند.
فرآوری: آمنه اسفندیاری
بخش تاریخ و سیره معصومین تبیان
منابع:
مجله گلبرگ ، فروردین 1383، شماره 49 .
از امام مجتبی علیه السلام بیاموزیم ، محمود مهدی پور ، کتابخانه کانون گفتمان قرآنی.
