اصلاح خود،اولین مسئولیت روحانیت

در سایه ی پارسایی

روحانی، آن وقتی سخن نافذ خواهد داشت که عملاً نشان بدهد به زخارف دنیا بی اعتناست و آن حرصی که بر دلهای دنیاداران و دنیامداران حاکم است، بر او حاکم نیست. این را باید به مردم نشان بدهیم.

روحانیت، در سایه ی پارسایی بود که این حیثیت و برو را پیدا کرد. این پارسایی و بی اعتنایی به دنیا و به زخارف، باید حفظ شود.

بیانات در دیدار جمعی از روحانیون 22/12/1369

طلاب جوان؛ مصداقی از ترک زخارف دنیوی

بنده می خواهم بر مسأله ی تهذیب، تأکید کنم. آقایان! حوزه های علمیه ی ما، پر از جوانان پاک و طاهر است. در کمتر جایی، این همه جوان زندگی می کنند.

در حوزه ی علمیه ای مثل قم، هزاران جوان پاک، صالح و کسانی که از زخارف این دنیای دنیه، به حسبِ ظاهر گذشتند و واقعاً بعضی از اینها مصداق این فقره ی شریف دعای ندبه «شرطوا علیهم الزهد فی درجات هذا الدنیا الدنیة و زخرفها و زبرجها»[1]هستند، جمع شده اند.

خوب؛ اجتماع این جوانان صالح، خالص، مۆمن، پاک و نورانی در این حوزه ی علمیه، عجب موقعیت ممتازی است!

یکی از وظایف حوزه ی علمیه این است که اوّلاً این روح صفا و معنویت را که در این طلاّب جوان است، حفظ و در وجود آنها تثبیت و ماندگار و عمیق کند.

 ثانیاً، آن را تکمیل و بیشتر کند؛ پرورش دهد و آنها را نورانی تر کند. این، یک نکته است که من می خواهم خواهش کنم که در همه ی حوزه های علمیه به آن توجّه شود. البته توجّه هست؛ ما می خواهیم بیشتر شود.

امروز دنیا، دنیای فاسدی است و فساد دنیا، به همه ی مناطق عالم سرریز می شود. دیوار و حصن و حصاری هم نیست؛ مگر تبلیغ و تبیین صحیح.

این تبلیغ صحیح را چه کسانی باید انجام دهند؟ انسانهایی که خودشان استوار و محکم باشند. و آنان، همین جوانان و روحانیونی هستند که معارف دینی را می خوانند و فرامی گیرند و بیان می کنند. اینها از لحاظ اخلاقی و روحی، باید خیلی استوار، پولادین و تأثیرناپذیر باشند.

بیانات در آغاز درس خارج فقه 20/6/1373

اخلاص و قصد قربت

در همه ی شۆون روحانیت و وظایفی که علمای دین و روحانیون و ملبسان به این لباس دارند، این اصلاح نفس لازم است و ما باید این مسۆولیت را حس کنیم.

قدم اول این است که ما احساس بکنیم مسۆولیت اصلاح نفس را داریم؛ اصلاح از لحاظ اخلاقی و روحی و تدارک کردن اخلاص و قصد قربت و اجتناب از گناه؛ همان که امیرالمۆمنین(علیه الصلاةوالسلام) فرمود: «و لکن اعینونی بورع و اجتهاد و عفة و سداد»؛ یعنی تلاش دایم برای درست حرکت کردن و منحرف نشدن و عفت و سداد.

این احساس را باید بکنیم و به اصلاح فکر و اصلاح بینش و اصلاح سلیقه ی معوج - اگر خدای نکرده در ما هست - و اصلاح مذاق و مشرب دینی و فقهی و کلامی و سیاسی و غیره توجه کنیم.

بیانات در جمع فضلا و طلاب و روحانیون مشهد 4/1/1369

اصلاح خود،اولین مسئولیت روحانیت

روحانیون وظائف اجتماعی هم دارند. روحانیون بایستی در مسائل اجتماعی وارد شوند؛ منتها ن نکته ی اساسی این است که این ورود روحانی در مسائل اجتماعی باید ورود همراه با روحانیت باشد، نه با تحکم؛ اگر با تحکم شد، دیگر فایده ای ندارد.

خصوصیت روحانی این است که با روحانیت، با اخلاق، با نصیحت، با ارائه ی راه، اطراف قضیه را گاه کند، مشتاق کند، قانع کند، به یک کاری وادار شوند.

اگر با تحکم شد، فایده ای ندارد. روحانی باید در مقام روحانی عمل کند. البته اگر شما رئیس جمهور شدید، در مقام رئیس جمهور یک وظیفه ی دیگری دارید، در مقام قاضی یک وظیفه ی دیگری دارید؛ اما در مقام روحانی، وظیفه این است که با زبان روحانیت و با زبان انبیاء با مردم حرف بزنید؛ با تحکم نباید باشد، با روحیه ی سیاسی کارانه نباید باشد.

بیانات در جمع روحانیون شیعه و اهل سنت کرمانشاه 20/7/1390

عامل اعتلای بشریت همراهی تعلیم با تزکیه

از همین جا شما جوانهای عزیز توجه کنید که ورود در میدان معرفت علمی - حالا هر علمی؛ چه علوم انسانی، چه علوم قرآنی، چه علوم طبیعی یا انواع و اقسام علومی که امروز شماها در ن تلاش و کار می کنید - و ورود در میدان تحقیق علمی باید شما را از غور و پیشرفت در میدان معرفت دینی، تمرین اخلاقی و کسب فضیلت باز ندارد؛ باید اینها را با هم داشته باشید.

 این آیه یی که این برادر عزیزمان در ابتدا قرائت کردند: «و یزکیهم و یعلّمهم الکتاب و الحکمة»[2]، خدای متعال پیغمبر را فرستاد، تا او تعلیم بدهد و تزکیه کند. بنابراین، تعلیم و تزکیه با یکدیگر است؛ این دو را از هم جدا نکنید.

این باور که هر کسی وارد میدان علم شد، به طور طبیعی بایستی از فضیلت و معنویت و اخلاق کناره بگیرد، فکری کاملاً غلط و وارداتی و متکی به پیشینه یی است که در اروپای مسیحی به وجود مد و بکلی با محیط اسلامی و با فهم و تعالیم اسلامی سازگار نیست؛

 چرا که اگر دانشمند بافضیلت و بااخلاق باشد؛ در هر رشته ای، از آن می توان امید برای اعتلای بشریت و اعتلای کشور خودش داشت؛ این دانشمند هدفها را هدفهای ارزشمند می کند و حرکتش حرکت به نفع انسانیت و به نفع عدالت و به نفع فضیلت و در جهت مقابلِ نابسامانی های عجیب دنیای امروز خواهد شد.

شما سعی کنید این جور دانشمندانی در ینده باشید و هدف خودتان را این مسائل قرار دهید؛ انسانهایی باشید که می توانند چرخ دنیا را در جهت درست به حرکت دربیاورند؛ این را برای خودتان هدف قرار دهید؛ و این ممکن است؛ البته باید کارهای مقدماتی فراوانی برای رسیدن به آن هدف انجام بگیرد.

بیانات در دیدار جمعی از نخبگان علمی 5/7/1383

پی نوشت :

[1] إقبال الأعمال، سید بن طاووس، ص295؛ بحارالأنوار، علامه مجلسی، ج99، ص 104؛ مفاتیح الجنان، شیخ عباس قمی، ص532، دعای ندبه.

[2] ل عمران، یه 164

منبع :

پایگاه حوزه نت

تهیه و تنظیم : جواد دلاوری ، گروه حوزه علمیه تبیان