آسیب‌شناسی موسیقی محرم

در ابتدای این نشست رضا مهدوی گفت: بحث کتاب در چند سال اخیر خیلی مهم جلوه داده شده است به خصوص در جامعه ما که جامعه‌ای رسانه‌زده است. ما بسیاری از ارزش‌هایمان را مناسبتی قلمداد کرده‌ایم و بسیاری از فرهنگ‌هایمان را که باید در تمام زندگیمان جاری و ساری باشد دچار روزمرگی‌ کرده‌ایم.

وی افزود: یکی از ضعف‌هایمان این است که در این سی ساله نه تنها از فرهنگ خودمان دفاع نکرده‌ایم بلکه بسیار هم غربزده شده‌ایم. منتظریم تا ببینیم آنطرف چه می‌کنند ما هم همان کار را می‌کنیم. آنها هفته کتاب می‌گذارند ما هم همان کار را می‌کنیم با این تفاوت که آنها تمام سال به کتاب می‌پردازند و در این هفته بیشتر از تمام سال، ولی ما فقط به همین هفته اکتفا می‌کنیم.

وی ادامه داد: من مخالف واژه مناسبتی هستم. "کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا" همه روز عاشوراست و این پیام انسان‌سازی امام حسین (ع) که برای ما به جا گذاشته است باید در تمام شئونات زندگی جریان داشته باشد.

مهدوی با اشاره به جنگ نرمی که بر علیه فرهنگ ما در جریان است، گفت: تمام این جنگ نرم به دنبال آن است که فرهنگ عاشورایی را از ما دور کند. اکنون شمشیر ما کتاب است و راه مبارزه با جنگ نرم نیز کتاب است.

وی انتشارات سوره مهر را انتشاراتی موفق برای مبارزه با جنگ نرم دانست و بیان کرد: سوره مهر این واقعیت را متوجه شده است و حامی مراکز ستادی خود شده و امروزه در کنار تمام مشکلاتی که دارد به موسیقی و تئاتر و سینما نیز می‌پردازد و این جای تقدیر دارد.

مدیر سابق مرکز موسیقی حوزه هنری، موسیقی امروز را منشعب از ریشه تعزیه خواند و ادامه داد: در تمام کشور و در اقصی نقاط ایران حتی ریتم‌ها و نغمات تعزیه‌ها جمع شده و به صورت یک بسته درآمده و موسیقی دستگاهی و ردیفی ما را درست کرده است.

مهدوی خواستار توجه جدی رسانه ملی به مساله جاری بودن عاشورا در تمام روزهای سال شد و در پایان گفت: عاشورا یک پیام تاریخی است و نباید از آن به عنوان مناسبتی یاد شود.

در ادامه حاتم عسگری فراهانی ردیفدان موسیقی آوازی ایران گفت: تنها موردی که انتها نمی‌شناسد هنر است. هنر غذای روح و روان است. چرا ما برای غذای جسم خود بسیار خوش سلیقه رفتار می‌کنیم ولی به غذای روح خود بی‌توجهیم؟

وی به بیان خاطراتی از زمان قبل انقلاب و در مورد یک موسیقی‌دان بنام فرانسوی و دیداری که با او داشته پرداخت و گفت: وی از ما ایراد می‌گرفت که شما موسیقی ملی خود را از دست داده‌اید و بر این حرف خود مدعا هم داشت و می‌گفت که ما کلا دو نوع موسیقی داریم؛ موسیقی عرفانی ایران و موسیقی متوحش یونانی که متاسفانه ایرانی‌ها از موسیقی عرفانی خود دور شده‌اند.

عسگری یکی از زیباترین اپراهای دراماتیک را تعزیه دانست و گفت: قدمای تعزیه ما به خاطر اینکه محیط را برای مردم آماده کنند مصائب را با شعر و به صورت آهنگین ارائه می‌دادند ولی اکنون مداحان به بدترین شکل این نوع موسیقایی را به ابتذال کشانده‌اند.

وی ادامه داد: از من دعوت شده بود که برای یک نشست در مورد ارتقای سطح مداحی بروم و من آنجا گفتم که بیشتر مداحی‌ها سم است. آهنگ‌های بی‌کیفیت را می‌خوانند. مداحی را دیدم که طوری حرف می‌زد انگار حضرت فاطمه (س) ‌دخترخاله‌اش است. دوست داشتم به او بگویم تو داری در مورد دختر حضرت رسول (ص) حرف می‌زنی. دقت کن!

متین رضوانپور نویسنده کتاب "هر طرف آواز غم، نوحه‌خوانی در شوشتر" سخنران بعدی این مراسم بود که گفت:‌ دیروز در تاکسی نشسته بودم و چند مداحی شنیدم دوست دارم شما هم بدانید که چه چیزی به نام مداحی به خورد مردم می‌دهند. یک مداح بر اساس آهنگی از خواننده لس‌آنجلسی می‌خواند: "آخ که چقدر تنگه دلم برات"  و یا یکی دیگر می‌خواند: " منو تنها نزار رو قلبم پا نزار" و ادعا می‌کرد که این حرف‌ها از زبان حضرت زینب برای امام حسین‌ (ع) است.

این نویسنده با سم خواندن برخی مداحی‌های رایج در ایران گفت که شنیدم مداحی که اتفاقا بسیار هم معروف است آهنگ برنامه عروسکی "خونه مادربزرگه" را به مداحی تبدیل کرده بود و می‌خواند که عباس رفته آب بیاره زینب در انتظاره و ...

وی ادامه داد: موسیقی ما پیشینه چندهزار ساله دارد که ردیف دستگاهی دارد و موسیقی مذهبی ما هم به همان شکل قوام یافته است و با ساختار موسیقایی و شعری به مخاطب منتقل می‌شود و مداحان نیز باید بر اساس همین موسیقی غنی مذهبی کار کنند.

رضوانپور در پایان به توضیح در مورد کتاب نگاشته شده توسط خود پرداخت.

خبرگزاری مهر