تبیان، دستیار زندگی
با نگاهی به گرانی های اخیر به سادگی متوجه می شویم که چه حجمی ار کالاهای مصرفی ما خارجی هستند.....
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

نرخ ارز و سبک زندگی ایرانی!!


با نگاهی به گرانی های اخیر به سادگی متوجه می شویم که چه حجمی ار کالاهای مصرفی ما خارجی هستند.....

نرخ ارز و سبک زندگی ایرانی!!

شاید هرگز کسی تصور نمی کرد که موضوعی مثل نرخ ارز بتواند بر تعیین سبک زندگی ما اثر بگذارد. موضوعی که با نگاهی متفاوت به تحولات اخیر ارزی به ذهن می رسد. البته فطعا این تفکر درباره همه کالاهایی که با ممنوعیت واردات مواجه شده اند صادق نیست، اما می توان مثال هایی در یان باره پیدا کرد.

کالای لوکس یا ضروری؟

با افزایش نرخ ارز دولت تصمیم گرفت ثبت سفارش برخی واردات کالاها که از آن ها به " کالاهای لوکس" تعبیر شده را فعلا متوقف کند

دولت معتقد است که کالاهای موجود در این دو گروه کالاهای لوکس است. کالاهایی که در شرایط فعلی نیازی به واردات آن نیست و بهتر است ارز مبادله‌ای به جای واردات این کالاها به کالاهای اولویت‌های اول تا هشتم اختصاص یابد.

بخش زیادی از این کالاها در داخل کشور تولید می‌شود و در چنین شرایطی ما باید حداکثر نیازهای خود را از طریق تولیدات داخل کشور فراهم کنیم.نکته این است که اکنون ما در شرایط ارزی خاصی قرار داریم و نمی‌توانیم ارزهای خود را به صورت بی‌حساب و کتاب صرف واردات کالاهایی کنیم که نیاز حیاتی به آنها نداریم و چه‌بسا بخشی از آن نیاز را می‌توانیم از طریق تولیدات داخل کشور فراهم کنیم. باید توجه داشت که مسلماً مصرف کردن ارزهای موجود در کشور به پای خودروها و دیگر کالاهای لوکس به نفع هیچ‌کس نیست.

در چنین شرایطی چرا ما باید ارزهای ذخیره خود را که پشتوانه اقتصادمان است برای چنین نیازهایی هدر دهیم. هدر دادن ارزها به پای چنین کالاهایی حتماً به پیچیده‌تر شدن شرایط ارزی و همچنین افزایش قیمت دیگر کالاها در داخل کشور می‌انجامد.

اما در لیست کالاهای ممنوعه وارداتی کالاهایی هم به چشم می خورد که مورد استفاده روزمره مردم است و چنانچه ممنوعیت واردات به کمبود این کالاها در بازار بیانجامد و تولید داخلی جوابگوی نیاز کشور نباشد افزایش قیمت ها و به تبع آن افزایش تورم اجتناب ناپذیر است.

مشکل اصلی تولید پوشاک در داخل ایران این است که برخی از مردم به خصوص جوانان، تصور می‌کنند که برندهای معروف دنیا، واقعا محصولات خود را به بازار ایران می‌فرستند

انواع رایانه، لپ تاپ، تلفن همراه و کالاهای بهداشتی و آرایشی از جمله کالاهایی هستند که در فهرست ممنوعیت واردات قرار گرفته اند ولی این کالاها جزو اقلام ضروری و مورد نیازی هستند که لوکس بودن آنها با توجه به استفاده عمومی و روزمره مورد تردید قرار دارد.

در کشور ما تعداد زیادی دانشجو و مراکز تحقیقاتی وجود دارد با توجه به عدم تولید داخلی رایانه و قطعات آن در کشور و نبود تکنیک های بین المللی تولید بستن راه واردات مشکلاتی را بوجود می آورد.

اما شرایط فعلی بازار نشانگر این است که همچون لوازم خانگی که بخشی از بازار وابسته به واردات است؛ بازار موبایل نیز با سکته عرضه مواجه است. چراکه عرضه محصولات کمتر شده است؛ البته باز هم بسیاری از برندها در بازار حضور دارند و محصولات متنوع خود را عرضه می‌کنند.

برخی از عرضه‌کنندگان کالاهای ایرانی خوشحال از این که بالاخره بعد از مدتها رقبای آنها از بازار خارج می‌شوند، اقدام به کاهش قیمت کرده‌اند تا مشتری‌های خود را زیادتر کنند؛ در مقابل فروشندگان کالاهای خارجی نیز از عرضه کالا امتناع می‌کنند تا شاید به بهانه کمبود کالایی که احتمالا از هفته‌های آینده در بازار احساس می‌شود، بتوانند سود هنگفتی را نصیب خود کنند؛ اما به این فکر نمی‌کنند که بعد از آن باید چه کنند.

از جمله بازارهایی که این دوگانگی در برخورد فروشنده با مشتری در آن به چشم می‌خورد، بازار لوازم خانگی است. اگرچه محمد طحان‌پور، رئیس اتحادیه کشوری لوازم خانگی در این رابطه می‌گوید که جای هیچ نگرانی نیست؛ اما بازار راه خود را پیش می‌رود و عرضه و تقاضا است که بازار را می‌چرخاند.

در بازار تلفن همراه هم اوضاع مشابه همین است. برخی از فروشندگان گوشی تلفن همراه در بازار معتقدند که دولت نباید ممنوعیت ایجاد می‌کرد و باید از روش‌های دیگری برای کنترل بازار استفاده می‌کرد، چراکه خواه و ناخواه بازار باید خود را تامین کند و به نیاز مشتریان پاسخ دهد، بنابراین به سمت قاچاق و واردات به صورت غیررسمی خود را حرکت می‌دهد.

پوشاک، از مصادیق سبک زندگی

پوشاک نیز جزو کالاهای ممنوعه وارداتی قرار گرفته است که بسیاری از تولیدات داخلی تنها با نصب یک مارک ساده به نمونه‌ای خارجی تبدیل می‌شدند.

بسیاری از تولیدکنندگان پوشاک ایرانی معتقدند که کیفیت محصولات تولیدی ایران به اندازه‌‎ای هست که بتوان با ممنوع شدن واردات، بازار را به خوبی کنترل کرد و نوسانات قیمتی در آن رخ نداد. این در شرایطی است که گشت و گذاری در بازار پوشاک نیز به صراحت این موضوع را نشان می‌دهد که در بخش پوشاک داخلی، اتفاق قیمتی خاصی بعد از این مصوبه رخ نداده است.

نرخ ارز و سبک زندگی ایرانی!!

گزارش‌های میدانی  از بازار پوشاک نیز آرامش در این بازار را نمایان می‌سازد، ضمن اینکه بازار کالاهای مناسب فصل پاییز نیز گرم است و بیشتر مغازه‌هایی که تا چند هفته قبل که هنوز هوا گرم بود، پوشاک تابستانی عرضه می‌کردند، این روزها حراج فصل را طراحی کرده‌اند تا نقدینگی را برای خریدهای پاییزی تامین کنند.

در حالت کلی و ایده‌آل توقف واردات پوشاک باعث می‌شود که بازار داخلی دراختیار تولیدکنندگان قرار گیرد اما باید توجه کرد که همزمان با توقف واردات باید صنعت پوشاک کشور نیز تقویت شود، چرا که این صنعت هم‌اکنون توان پاسخگویی به تمام نیاز کشور را در این حوزه ندارد.

دسترسی به مواد اولیه و تامین نقدینگی دو اولویت اصلی صنعت پوشاک در شرایط کنونی است، گفت: در صورتی که تولیدکنندگان نتوانند نیاز بازار را تامین کنند، توقف واردات به افزایش قاچاق منجر می‌شود.

این را به وضوح در بازار می‌‎توان دید که مردم برندزدگی را در بازار پوشاک بیش از هر کالای دیگری تجربه می‌کنند. برندهای مطرح ایرانی در بازار، مشتریان خاص خود را دارند؛ اما مشکل اصلی تولید پوشاک در داخل ایران این است که برخی از مردم به خصوص جوانان، تصور می‌کنند که برندهای معروف دنیا، واقعا محصولات خود را به بازار ایران می‌فرستند، درحالی که همان تولیداتی که به نام برندهای خارجی در بازار عرضه می‌شود، حتما و حتما تولیدات ایرانی است و تنها مارک آن با نامی مشابه از برندهای خارجی نصب شده است.

متاسفانه در کنار پوشاک، واردات تجهیزات پوشاک مانند دکمه و زیپ ممنوع شده است. این در حالی است که این تجهیزات درحکم مواد اولیه صنعت پوشاک است.

یکتا دبیر اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان پوشاک در پاسخ به این سوال که آیا توانایی تولید زیپ و دکمه در کشور وجود ندارد؟ گفت: چرا در این حوزه‌ها توانایی تولید داریم اما تاکنون مورد حمایت قرار نگرفته است. صنعت پوشاک ترکیه به این دلیل موفق بوده که دسترسی آن به مواداولیه و تجهیزات آسان بوده است.

دبیر اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان پوشاک یادآوری کرد:‌ در دوره‌ای حجم بسیار سنگینی زیپ از چین وارد کشور شد که این کار باعث ورشکستگی تولیدکنندگان داخلی شد.

به گفته وی هم‌اکنون سهم صنعت پوشاک از بازار داخلی حدود سی درصد است و طی چند وقت اخیر این سهم بیشتر هم شده، اما باید توجه داشت که تورم شدید موجود در جامعه قدرت خرید مردم را کاهش داده است.

برخی از عرضه‌کنندگان کالاهای ایرانی خوشحال از این که بالاخره بعد از مدتها رقبای آنها از بازار خارج می‌شوند، اقدام به کاهش قیمت کرده‌اند تا مشتری‌های خود را زیادتر کنند

نگاهی به تغییر مصرف از زاویه دیگر

تا اینجا درباره واردات زدگی بازار کشور مثال هایی آوردیم. اما بدون شک نمی توان همه مشکلات مصرف خانوارها را در مصرف زدگی خلاصه کرد. آمار رسمی بانک مرکزی از تورم بیست و چند درصدی خبر می دهد اما اگر محله نارمک تهران را فاکتور بگیریم! در سایر محلات وقتی مردم برای خرید روزانه اقلام ضروری خود مراجعه می کنند تورم چند ده درصدی می بینند و نمی دانند چگونه یارانه 45 هزار تومانی را خرج شیر و گوشت و مواد بهداشتی و... کنند.

شاید زمانی که قرار شد دولت محترم 45 هزار تومان در جیب مردم بگذارد و از آنها هم خواست این مبلغ را خرج نکنند و برای امور مهم صرفه جویی کنند؛ خیلی ها خوشحال شدند که با این مبلغ چه خرج هایی که نمی توانند بکنند؛ اما رفته رفته که قیمت ها بلای جان مردم شد ،45 هزار تومان که هیچ؛ چندین برابر آن نیز از جیب مردم رفت و مردمی هم که در گزارشهای تلویزیونی از پس انداز یارانه ها سخن می گفتند امروز خبری ازپس انداز این روزهایشان منتشر نمی شود.

به هرحال باید منتظر بود و دید که در هفته‌های آینده آیا دولت از این تصمیم خود در مورد برخی از کالاها عقب نشینی می‌کند، یا خیر باز بر ایده خود پافشاری کرده و اجازه واردات این کالاها را نمی‌دهد.

هر چند در این نوشتار بنا بر نقد اوضاع گرانی حادث شده نداریم و از زاویه دیگری به آن نگاه می کیم،هدف از ذکر این مسئله توجه به قدرت خریدی است که روز به روز کمتر شده و اهمیت تغییر سبک زندگی را دوچندان می کند.

سخن آخر اینکه هر چند گرانی های اخیر برای همه خانوارها گران تمام می شود، اما می توان از آن به عنوان فرصتی یاد کرد که می تواند نتایج خوبی در بر داشته باشد. به نظر می رسد که این موج شدید افزایش قیمت ها زمینه ای برای تغییر الگوی مصرف فراهم می آورد.به عبارتی کالاهای لوکس و تجملاتی که اتفاقا به خاطر وارداتی بودن افزایش قیمت قابل توجهی هم دارند می توانند از سبد مصرفی خارج شوند. هر چند این خروج اجباری به کالاهای لوکس هم منتهی نمی شود.به عنوان شاهد مثال این ادعا، کافی است زمانی را تصور کنید که برای خرید یک بسته آدامس معمولی به خاروبارفروشی مراجعه می کنید و متوجه افزایش قیمت می شوید. کالایی که حذف آن از سبد مصرفی هرگز مشکلی را پدید نخواهد آورد. مخصوصا اگر خارجی باشد. شاید اگر در سایر موارد مصرفی مان دقت کنیم باز هم چنین مثال هایی را پیدا کنیم. این تصمیم باعث می شود که با آرامش خاطر بیشتری برای کالاهای ضروری خود هزینه کنیم.

فرآوری: ریحانه حمیدی فر

بخش اقتصاد تبیان


منابع: قدس آنلاین/اکونیوز/افکار