نگاهی به کیفیت سریالهای ویژه ماه رمضان

هر سال فرارسیدن ماه مبارک رمضان مژده‌ای برای مخاطبان تلویزیون بود که از تماشای آثار مختلف این ماه لذت ببرند. اما به نظر می‌رسد امسال شبکه‌های تلویزیونی به آسانی این فرصت را از دست داده‌اند.

به گزارش خبرگزاری مهر، از اواسط دهه 70 تلویزیون رویکرد خود را نسبت به شیوه ساخت و مضمون سریال های مناسبتی تغییر داد و توجه به آثاری با فیلمنامه قوی، کارگردان حرفه ای و بازیگران شناخته شده را در دستور کار خود قرار داد. در این میان، ماه مبارک رمضان به شکل ویژه مورد توجه مدیران تلویزیون قرار گرفت و سریال های شبکه های مختلف به گونه ای تولید شدند که با حال و هوایی شاد و طنز در کنار جذب مخاطب به غنای مفهومی مضامین هم توجه کنند.

در سریال های ویژه ماه مبارک رمضان که مضمونی واقعی داشتند و قصه به شکل جدی در آنها مطرح می شد، باز هم به مسئله جذب عموم مخاطبان توجهی ویژه می شد. چنانکه روند تولید این آثار شرایط را به گونه ای رقم زد که سال گذشته مجموعه تلویزیونی "او یک فرشته بود" به عنوان اثری شاخص و الگو مورد توجه مخاطبان خاص و عام قرار گرفت و با وجود ایرادهایی که می توان در مورد کیفیت آن ذکر کرد، در انتقال مضمون موفق بود. اما به نظر می رسد تلویزیون امسال این رویه را فراموش کرده و جذب مخاطب به عنوان یکی از اولویت های اصلی مورد توجه مدیران تلویزیون قرار نگرفته است.

***

امسال شبکه های تلویزیونی دو، پنج، سه و یک به ترتیب اقدام به تولید و پخش سریال های تلویزیونی "آخرین گناه"، "بوی خوش زندگی"، "زیرزمین" و "صاحبدلان" کرده اند. همه این آثار مضمونی اجتماعی و واقعی دارند و همه آنها به مسائل اعتقادی توجه کرده اند و به بیان مسائلی می پردازند که باید بیشتر مورد توجه مردم قرار بگیرد.

***

آخرین گناه

مجموعه تلویزیونی "آخرین گناه" ساخته جدید حسین سهیلی‌زاده یکی از ویژه برنامه های ماه مبارک رمضان امسال است. داستان این سریال زندگی پزشک جوانی را به تصویر می کشد که نامزدش به فروش لوازم و ابزار پزشکی غیرمجاز می پردازد و از این راه ثروت زیادی به دست آورده است. پزشک جوان نوعی مشکل بینایی دارد و در پی به دست آوردن مورد مناسبی برای پیوند قرنیه است. این مسئله در کنار کور شدن برخی بیماران به خاطر استاندارد نبودن لوازم پزشکی شرایطی ویژه به وجود می آورد.

در مجموعه تلویزیونی "آخرین گناه" به تهیه کنندگی مهران رسام که فیلمنامه آن را رحمان سیفی آزاد و امید سهرابی نوشته اند جمشید مشایخی، مینا لاکانی، حمیدرضا پگاه، لیلا اوتادی، علی دهکردی، اشکان خطیبی، منوچهر آذر، آتیلا پسیانی، ندا مقصودی و مهدی فقیه تعدادی از بازیگران اصلی هستند. این سریال از شبکه دو سیما در قالب 30 قسمت 40 دقیقه ای پخش می شود.

مهمترین مشکل این سریال انتخاب نامناسب بازیگران و ریتم کند داستان است. به این مفهوم که به نظر می رسد بازیگران با نقش های خود بیگانه اند و همین روی انتقال حس آنها در لحظات مختلف سریال تاثیر منفی گذاشته و به همذات پنداری مخاطب منجر نمی شود. این مسئله به اندازه ای مجموعه را سرد و بی روح کرده که در کمتر بیننده ای رغبت پیگیری داستان را به وجود می آورد.

نکته دیگر ریتم کند اثر است. داستان این سریال ظرفیت ارائه در 30 قسمت را ندارد و به طور مشخص سازندگان اثر بی جهت قصه را کش داده اند تا در اندازه مورد نظرشان جا بگیرد. در این سریال روح پدر شخصیت اصلی داستان بر او ظاهر می شود و با او گفتگو می کند. در شرایط کنونی که ارائه جلوه های ویژه تصویری پیشرفت زیادی کرده، نمایش روح در این سریال بسیار ابتدایی است و در هیچ بیننده ای باور روح بودن را ایجاد نمی کند.

بوی خوش زندگی

سریال "بوی خوش زندگی" که به نویسندگی و کارگردانی علی شاه حاتمی ساخته شده، داستان ساکنان جوان خانه عمو رستم - پیرمرد آپاراتچی - است که خانه خود را به سه دانشجو اجاره می دهد. مجتبی دانشجوی رشته زبان انگلیسی است که در کنار تحصیل در یک پیتزافروشی کار می کند. رضا دانشجوی رشته پزشکی است و بعدازظهرها در یک کارواش به فعالیت می پردازد. سیامک هم که دانشجوی رشته ادبیات فارسی است، گاهی مسافر کشی می‌کند. در مقطعی از داستان سرقت موتور مجتبی باعث می ‌شود همه برای حل مشکل او دنبال راه چاره باشند.

این سریال که مجید صالحی، پویا امینی، یوسف مرادیان، مجید حاجی زاده، خشایار راد، رضا ناجی، پوراندخت مهیمن، کاوه سماک باشی، ماریا خبازی، نگار فرهمند، آتوسا گودرزی، عباس بیگدلی و محمدرضا حسین قانع بازی می کنند، از شبکه پنج سیما پخش می شود.

داستان این سریال دچار کلیشه آشکاری است و مشابهت هایی با قصه تعدادی از مجموعه های تلویزیونی دارد که طی دو سال گذشته درباره مسائل و مشکلات جوانان ساخته شده و نوآوری یا خلاقیتی در ارائه این داستان یا ساختار آن دیده نمی شود. فقط تعدادی از شخصیت های آن ویژگی های مذهبی دارند تا با حال و هوای ماه مبارک رمضان هماهنگی نسبی داشته باشد، اما مضمون آن به گونه ای است که به طور ویژه با این ماه ارتباط مستقیم ندارد.

یکی از مشکلات این سریال ضعف در فضاسازی و شخصیت پردازی است. آدم های قصه "بوی خوش زندگی" افرادی متعادل و دارای پیشینه مشخص نیستند و میان آنچه می خواهند باشند و آنچه هستند گرفتار آمده اند. از طرف دیگر، سریال در القا فضایی اعتقادی دچار مشکل است و بازی های کلیشه ای و تکراری برخی بازیگران و تلاش بیهوده برای ایجاد رگه هایی از طنز سریال را با مشکل کیفیت مواجه ساخته است.

زیرزمین

علیرضا افخمی امسال با ساخت "زیرزمین" اثری مناسبتی خلق کرده است. این سریال که به تهیه کنندگی بهروز مفیدی از شبکه سه سیما پخش می شود، داستان زندگی سه شریک را بیان می کند که بر اساس نقشه ای قبلی و به وسیله جعل سند یک قطعه زمین اقدام به کلاهبرداری 6 میلیارد تومانی از یک خلافکار می کنند. پس از به دست آوردن پول، میان آنها اختلاف به وجود می آید و دو شریک سعی در اغفال یکی از شرکای خود دارند. مردی که از او کلاهبرداری شده نیز به دنبال تلافی است.

فتحعلی اویسی، ابوالفضل پورعرب، بهاره رهنما، مهتاج نجومی، سروش صحت، رضا توکلی، مرجانه گلچین، مهران رجبی، صدرالدین حجازی و بهمن دان تعدادی از بازیگران اصلی این سریال هستند. این مجموعه تلویزیونی علاوه بر شبکه پنج، همزمان از شبکه جهانی جام جم یک نیز پخش می شود.

افخمی که در تولید سریال پلیسی جنایی تجربه موفق داشته، این بار هم فضایی پلیسی و برخوردار از تعقیب و گریز به وجود آورده تا به اثر تحرک بخشد. هر چند او از این نظر تا حدودی موفق عمل کرده و بالابردن نسبی ریتم باعث جذب مخاطب شده، اما مشکل اصلی این سریال سادگی بیش از اندازه داستان است. یعنی ساختار اثر به گونه ای است که به نظر می رسد برای گروه سنی بزرگسال ساخته نشده، زیرا هیچ پیچیدگی یا گنجاندن مفاهیم عمیق و تفکربرانگیز در قصه نیست.

صاحبدلان

مجموعه تلویزیونی "صاحبدلان" به کارگردانی محمدحسین لطیفی بر اساس متنی از علیرضا طالب زاده ساخته شده و داستان زندگی فردی به نام جلیل است که مدیریت یک شرکت بزرگ ساختمانی را بر عهده دارد و همراه پسر و دامادش این شرکت را اداره می کند. او برادری به نام خلیل دارد که صحاف است و به کار خرید و فروش کتب قدیمی و خطی اشتغال دارد. جلیل برای توسعه فعالیت های خود با یک سرمایه دار بزرگ پروژه ای مشترک را آغاز کند و در ادامه پای خلیل هم به قصه باز می شود.

حسین محجوب، محمد کاسبی، ثریا قاسمی، باران کوثری، مهرانه مهین ترابی، پوریا پورسرخ، سیروس گرجستانی، حمید ابراهیمی، برزو ارجمند و مهران رجبی بازیگران اصلی این سریال هستند که برای پخش در قالب 30 قسمت 30 دقیقه ای از شبکه یک سیما آماده شده است.

مدیران شبکه یک سیما تلاش کرده اند این سریال را به شکلی فاخر تولید کنند و به همین خاطر اقدام به انتخاب و گنجاندن مفاهیم زیادی در خصوص قرآن پرداخته اند و در کنار آن به بیان برخی از گناهان اشاره می کنند که در زندگی امروز و شرایط کنونی جامعه رواج پیدا کرده است. این سریال پیچیدگی هایی در داستان و اتفاقاتش دارد که همین موجب می شود مخاطب برای باز کردن گره های ذهنی خود داستان را برای اطلاع یافتن از سرنوشت شخصیت ها پیگیری کند.

البته این سریال با نوسان جدی در میزان کیفیت قسمت های مختلف مواجه است. یعنی در برخی قسمت ها تعداد اتفاقات، برخوردهای میان شخصیت ها، پیچیدگی مفهومی متن و به کارگیری جلوه های مختلف تصویری به اندازه ای زیاد است که بیننده را می تواند مسحور کند. اما در برخی قسمت ها داستان به اندازه ای ساده و پیش پا افتاده می شود که بیننده باید منتظر بهبود کیفیت اثر در قسمت بعدی بماند.

***

در مجموعه های تلویزیونی که امسال برای پخش از ماه مبارک رمضان در نظر گرفته شده، از طنز یا داستان های طنزآمیز استفاده نشده است. ساختاری که طی سال های گذشته موفق به جذب تعداد زیادی از مخاطبان شد. همچنین از کارگردان هایی که طی سال های قبل آثار موفقی ارائه کرده بودند، امسال دعوت به همکاری نشده است. هر چند قرار نیست یک یا چند کارگردان مشخص همیشه سریال های مناسبتی ماه رمضان را بسازند، اما اگر تصمیم به سپردن تولید به کارگردان های مختلف به منظور ایجاد تنوع و نوآوری در تولید است، باید سطح نسبی کیفیت سریال ها نیز مد نظر قرار بگیرد تا مخاطبان خاص این ماه از تلویزیون رویگردان نشوند.

منبع: خبرگزاری مهر

لینک: