مدادها و پاک کن ها چگونه عمل می کنند؟

شیمی مدادها و پاکن ها:

پیش از اینکه مدادها برای نوشتن استفاده شوند، مردم از سرب استفاده می کردند. سرب آنقدر نرم هست که طرح کمرنگی از خود باقی بگذارد، اما کربن بصورت زغال یا گرافیت، اثر پررنگ تری به جا می گذارد ( ضمن اینکه سمی هم نیست). در عین حال، کاربرد کربن به صورت زغال کثیف اما گرافیت تمیز است.

پیش از اختراع پاک کن، نوشته های مدادی به اندازه نوشته های جوهری امروز، دائمی بودند. بعدها توانستند این اثرات را با کشیدن اندکی از نان سفید بر نوشته های مدادی، از بین ببرند. آیا می دانید که ما چگونه از نان به انواع گوناگون پاک کن های امروزی رسیدیم ؟ آیا می دانید که نان یا پاک کن چگونه نوشته ها را پاک می کنند؟

تاریخ مداد و پاک کن:

نویسنده های روم باستان با یک میله ظریف سربی، بر روی پاپیروس می نوشتند که بنام stylus معروف بود. سرب، فلز نرمی است و به این ترتیب stylus علامت کمرنگ و خوانا از خود به جا می گذاشت. در سال 1564 ذخیره بزرگی از گرافیت در انگلستان کشف شد. وقتی مردم متوجه شدند که گرافیت اثری تیره تر از سرب به جا می گذارد و تازه سمی هم نیست، مدادها مورد استفاده قرار گرفتند. مداد درست مثل Stylus ها استفاده می شد، با این تفاوت که در آن پوششی برای گرافیت به کار می رفت تا دست استفاده کننده، تمیز بماند و در ضمن گرافیت که بسیار ظریف و شکننده بود، سالم بماند.

وقتی که شما علائم مدادی را پاک می کنید، در واقع گرافیت ( کربن ) را پاک می کنید و نه سرب. امروزه پاک کن ها در رنگ های مختلف وجود دارند و می توانند علائم مدادی و بعضی از انواع خودکارها را پاک کنند. آن ها از لاستیک، وینیل، سقز یا مواد مشابه درست می شوند .

پیش از اختراع پاک کن، شما می بایستی از یک قطعه نان سفید استفاده می کردید ( بعضی از هنرمندان هنوز هم از نان برای کمرنگ کردن اثر زغال یا پاستل استفاده می کنند). ادوارد نعیم؛ مهندس انگلیسی؛ اولین پاک کن را در 1770 کشف کرد.

در واقع داستان از اینجا شروع شد که او هنگام پاک کردن یک مطلب، اشتباهی یک قطعه لاستیک را به جای نان برداشت و متوجه خواص آن شد. بعدها او شروع به فروختن پاک کن های لاستیکی کرد. اما لاستیک نیز مانند نان فاسد شدنی بود و به مرور زمان، حالت بدی پیدا می کرد. در نتیجه پاک کن هایی با جنس های مرغوب تر به بازار آمد.

در سال 1858، هایمن لیمپن ـ پروانه ثبت پاک کن های متصل به مدادها را دریافت کرد، که امروزه بسیار رایج و متداول است.

 پاک کن ها چگونه عمل می کنند؟

پاک کن در واقع ذرات گرافیت را از سطح کاغذ بر می دارد. مولکول های پاک کن چسبندگی بیش تری از مولکول های کاغذ دارند.

بنابراین وقتی پاک کن را بر علائم مدادی می کشید، گرافیت ترجیح می دهد که به پاک کن بچسبد و نه کاغذ. بعضی از پاک کن ها، سطح رو یی کاغذ را خراب می کنند و در واقع آن را نیز برمی دارد. پاک کن های وینیلی از پاک کن های لاستیکی نرم تر هستند اما همین خاصیت را دارند. پاک کن های هنری از لاستیک نرم ـ زبر درست می شوند و علائم را بدون از بین بردن کاغذ پاک می کنند.

تهیه مداد:

این تصویر نشان می دهد که چگونه از یک قطعه چوب، مداد تولید می شود. مغز مداد های امروزی از نسبت های مختلف گرافیت و خاک رس درست می شود. در صد متفاوت این دو ماده سبب ایجاد مدادهایی با " سختی " های گوناگون می شود که معمولا روی مداد نوشته می شود.

علامت"H " نشان سختی و علامت"B " نشان میزان مشکی بودن مداد است. "H2  " یعنی مداد سختی دو برابر دارد و "HB " یعنی مداد سخت و مشکی.

منبع: پایگاه اطلاع رسانی آفتاب

بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان، تنظیم نسرین صادقی