چه کسانی به عدم کفایت بنیصدر رای ندادند؟
کتاب «از ظهور تا سقوط بنیصدر» اثری است پژوهشی و در ژانر تاریخ شفاهی که به مرور زندگی و فعالیتهای سیاسی ابوالحسن بنیصدر در سالهای قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی پرداخته است.
ابوالحسن بنیصدر پس از پیروزی انقلاب اسلامی توانست به منصب ریاست جمهوری دست یابد.
وی که نکات مبهمی به خصوص در روابطش با آمریکاییها در کارنامه قبل از انقلابش وجود داشت، پس از رسیدن به ریاست جمهوری با تغییر رفتار نسبت به نیروهای انقلابی، دوره بحرانی را در نخستین ماههای پس از پیروزی انقلاب به وجود آورد که سرانجام نتیجهای جز سقوط و فرار از کشور برایش به دنبال نداشت.
مولف در این پژوهش با استفاده از کتابها، اسناد، خاطرات، روزنامهها و دیگر نشریات سعی کرده تصویری روشن از وقایع و عملکرد دوران اولین ریاست جمهوری ایران، که تجربه جدیدی در حیات سیاسی و اجتماعی ایران محسوب میشود، ارایه دهد و نقش بنیصدر را به عنوان اولین رییس جمهور ایران در آن وقایع ارزیابی کند.
این کتاب که به قلم فاطمه نظری کهره تالیف و تدوین شده در دو بخش به زندگی وی توجه نشان داده است. بخش نخست مربوط به زندگی و فعالیتهای بنیصدر در دوران قبل از پیروزی انقلاب اسلامی است که در سه فصل است که فصل نخست آن شامل نگاهی به خانواده، دوران کودکی و نوجوانی، تحصیلات، ازدواج، فعالیت وی در موسسهای تحقیقاتی و سفر به اسرائیل است.
همچنین نگاهی به فعالیتهای سیاسی وی در سالهای قبل از پیروزی انقلاب اسلامی و بررسی تالیفات وی در حوزه مسائل سیاسی، اجتماعی و اقتصادی نیز موضوعات فصول دوم و سوم را تشکیل میدهند.
نویسنده در دومین بخش از این کتاب نیز به مرور فعالیتهای بنیصدر در سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی میپردازد که در فصل نخست آن نگاهی به شکل گیری چهرهای انقلابی از او در سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی دارد.
بنی صدر که نکات مبهمی به خصوص در روابطش با آمریکاییها در کارنامه قبل از انقلابش وجود داشت، پس از رسیدن به ریاست جمهوری با تغییر رفتار نسبت به نیروهای انقلابی، دوره بحرانی را در نخستین ماههای پس از پیروزی انقلاب به وجود آورد که سرانجام نتیجهای جز سقوط و فرار از کشور برایش به دنبال نداشت.
اما مهمترین فصل این بخش به مرور فعالیتهای وی در دوران ریاست جمهوریاش میپردازد که در ادامه و در فصل سوم کتاب و به بررسی عملکرد وی در دوران دفاع مقدس منتهی میشود.
تعامل بنیصدر با نیروهای انقلاب اسلامی و چگونگی استیضاح و طرح عدم کفایت سیاسی وی و فرار او به خارج از کشور نیز عناوین فصول پایانی این کتاب را تشکیل میدهد.
در بخشی از این کتاب و درباره نشست مجلس شورای اسلامی درباره بررسی عدم کفایت سیاسی بنیصدر آمده است: در اولین جلسه بررسی طرح مزبور، پانزده تن از نمایندگان شرکت در جلسه خودداری کردند که برخی از شناختهشدهترین آنها عبارت بودند از مهدی بازرگان، ابراهیم یزدی، یدالله سحابی، احمد سلامتیان، احمد صدر حاج سید جوادی، احمد غضنفرپور، محمد مجتهد شبستری و هاشم صباغیان....
در جای دیگر میخوانیم: در جلسه 30 خرداد ابتدا از عزت الله سحابی به عنوان مخالف دعوت شد که به علت عدم آمادگی تنها سوالی را در مورد کلیت طرح مطرح کرد که توسط رئیس مجلس پاسخ داده شد و به بعد به جای او معینفر حاضر شد و با بیان اینکه با سخنرانی علیه بنیصدر تامین جانی نخواهد داشت سعی کرد نمایندگان را تحت تاثیر قرار دهد.
این متن میافزاید: اولین موافق طرح علی اکبر ولایتی بود... دکتر زرگر هم در ادامه صحبت کرد و حضور بنیصدر را با طرح و برنامه برای انحراف انقلاب عنوان کرد...پس از ایشان آقای خلخالی صحبت کرد و پس از او آقای سحابی به عنوان مخالف طرح و اعظم طالقانی نیز در حمایت از بنیصدر صحبت کرد. روز 31 خرداد اولین ناطق علیاکبر معصومی بود و در ادامه خلخالی ....و سپس موسوی خوئینیها به نطقی مهم و طولانی پرداخت....ساعت 4:30 بعد از ظهر تصمیم مجلس مبنی بر تصویب عدم کفایت سیاسی رئیس جمهور با 177 رای موافق، 12 رای ممتنع و یک رای مخالف اعلام شد.
کتاب «از ظهور تا سقوط بنیصدر» را مرکز اسناد انقلاب اسلامی با قیمت 9000 تومان منتشر کرده است.
فرآوری: رویا فهیم
بخش کتاب و کتابخوانی تبیان
منابع: مهر، ایبنا