هفت بیجار ی از همه ی فیلم ها
نقدی بر سریال طنز و دفاع مقدسی این روزهای شبكه یك
این منتقد در گفتوگویی ، خاطرنشان كرد: در «بیدار باش» بکارگیری طنز کلامی به جای طنز موقعیت به كل كار لطمه زده است و معلوم نیست تیكه پرانی، به برخی برنامهها و شخصیتهای سینمایی ناشی از بداههپردازی بازیگران است و یا در چارچوب فیلمنامه کارگردان بدان پرداخته شده است.
وی افزود: در هر حال مجموعه تلویزیونی «بیدار باش» با توجه به مضامین متنوع و تاثیرگذار حوزه دفاع مقدس كار ضعیفی است؛ مجموعه ای كه نتوانسته مخاطبان زیادی را به خود جلب کند. هر چند كه شاید در روزهای آینده رسانه ملی مدعی شود توانسته با پخش چنین برنامه ای، گوی سبقت را از سایر برنامهها در هفته دفاع مقدس برباید؛ البته این نوع افکارسنجی قابلیتهای رسانه ملی ما را میرساند!
صدفی در ادامهی صحبتهایش با اشاره به كپیبرداری از شیوههای موفق برنامهسازی و كلیشهیی بودن داستان سریالهای تلویزیونی یادآور شد: این روزها کپی کردن از شیوههای موفق برنامهسازی از شبکههای تلویزیونی خارجی و تولیدات داخلی سینمایی و تلویزیونی روش رایجی در برنامهسازی شبکههای تلویزیونی است. از سویی دیگر رسانه ملی به خاطر رقابت شتابزده با شبکههای ماهوارهیی دیگر فرصت زیادی برای تولید آثار فاخر در مجموعه سازمانی خود را ندارد و اگر هم داشته باشد با کندی تولید و تحمیل هزینههای سنگین مجموعههای تاریخی چون «در چشم باد»، «مختارنامه» و «یوسف پیامبر(ع)» همراه است كه فرصت را برای نقد سازنده آثار تولیدی پخش شده در مناسبتهای ملی و مذهبی به نقادان منصف تلویزیونی نمیدهد.
او در عین حال گفت: شتابزدگی در رقابت با شبکههای معاند و مخالف نظام در فراسوی مرزهای ملی، ناخواسته سامانهی برنامهسازی و هدایت آن در رسانه ملی را دچار از هم گسیختگی كرده است؛ به عبارتی بهرغم حضور مدیران دلسوز و متعهد در بدنهی رسانه ملی، خروجی تولیدات آن گاهی با نگاههای ارزشی و توانمندی این دسته از مدیران فرهنگی و تاثیرگذار کشور سازگار نیست كه به نظر من مجموعه تلویزیونی «بیدار باش» نمونهای از این نوع تولیدات رسانه ملی است که این روزها به عنوان نماد برنامهسازی دفاع مقدس رسانه ملی، فضای دههی 60 را برای نسل سومیها به تصویر میکشد؛ تصویری غیرواقعی و کپی شده از تولیدات سینمایی «لیلی با من است» و «اخراجیها».
این منتقد در تكمیل صحبتهایش اظهار كرد: تجربه تولید آثار فاخر تلویزیونی در حوزه دفاع مقدس نشان داده که اگر مدیران تلویزیونی همت و حوصله به خرج دهند میتوانند از عهدهی تولید برنامههایی چون «خاک سرخ»، «شوق پرواز»، «سیمرغ»، «در چشم باد» و غیره برآیند، اما معلوم نیست برنامهای که با هدفگذاری ایجاد فضای شاد و مفرح در مناسبت نوروز تولید شده، چرا در مناسبت معنوی و حماسی هفته دفاع مقدس به نمایش در آید.
کافی است که به برخی از صحنههای جبهه و جنگ سریال «بیدار باش» نگاه کنیم، لباسهای اتوکشیده در جبهه و نبود دقت در صحنهپردازی فضای جنگ تحمیلی، فضاسازی این بخشها را تصنعی كرده است، علاوه بر آن حضور زنان بازیگر در جبهه و تماس با رزمندگان کمی از واقعیتهای تاریخی دفاع مقدس می كاهد.
وی با اشاره به صحبتهای رییس سازمان بسیج صداوسیما دربارهی سریال «بیدار باش» خاطرنشان كرد: هر چند که به گفته علی اصغر جعفری ـ رییس سازمان بسیج صدا و سیماـ در این مجموعه سعی شده که حریمها و حرمتها رعایت شود ولی بازنگری دیالوگها و برخی موقعیتهای مطرح شده در برنامه نشان میدهد که خط قرمز این برنامه با سایر برنامههای تلویزیونی متفاوتتر است؛ البته در برخی از صحنهها، طنازی با لودگی همخوانی دارد.
صدفی دربارهی حضور بازیگران در سریال «بیدار باش» گفت: به باور نگارنده، استفاده از برخی بازیگران مشابه در فیلمهای طنز دفاع مقدس، القاکنندهی شخصیتهای داستانی آن مجموعههاست؛ به عنوان مثال بازی اکبر عبدی، مجید صالحی و سید جواد هاشمی در این مجموعه ناخواسته شباهتهایی با شیوه بازی در فیلمهای «اخراجی ها» و«خوش رکاب» را در ذهن بیننده ایجاد میکند كه شاید کارگردان نتوانسته آنها را از قالب شخصیتهای طنز برنامههای یادشده خارج کند، هر چند که احمد کاوری در قامت نویسنده و کارگردان فیلم سینمایی «نفوذی» توانسته از خود خلاقیت قابل اعتنایی بروز دهد اما تغییر فیلمنامه و جا به جایی کارگردان باعث شد که سریال «بیدار باش» در فضایی پراسترس و شتابزده تولید شود.
وی اضافه كرد: کافی است که به برخی از صحنههای جبهه و جنگ سریال «بیدار باش» نگاه کنیم، لباسهای اتوکشیده در جبهه و نبود دقت در صحنهپردازی فضای جنگ تحمیلی، فضاسازی این بخشها را تصنعی كرده است، علاوه بر آن حضور زنان بازیگر در جبهه و تماس با رزمندگان کمی از واقعیتهای تاریخی دفاع مقدس می كاهد. تاکید خاطرات و واقعیت جنگ تحمیلی این نوع ارتباط زنان با رزمندگان فقط در مناطق خرمشهر و آبادان و بیمارستانهای صحرایی خارج از خاکریزها قابل مشهود بود با این وجود نوع پوششهای زنان در برنامه «بیدار باش» نیز با تصاویر مستند گرفته شده از خرمشهر و آبادان همخوانی ندارد.
او ادامه داد: البته نباید انتظار داشت که با شتابزدگی در نگارش فیلمنامه و ساخت برنامه در زمان اندک بتوان آثار فاخری در حوزهی دفاع مقدس تولید کرد؛ چرا که به گفته «امیر نوری» ـ بازیگر سریال «بیدار باش» ـ فیلمنامه این اثر چند بار تغییر كرد؛ حتی در مونتاژ هم تغییر زیادی صورت گرفت علاوه بر آن فیلمنامه سر صحنه هم دچار تغییرات زیادی بود. بعدا نیز کارگردان عوض شد. قرار بود کارگردانی بر عهده «منوچهر هادی» باشد که در زمان پیشتولید کار را رها کرد و احمد کاوری جایگزین ایشان شدند.
این منتقد تلویزیون در پایان گفتوگوی خود در نقد سریال «بیدار باش» به ایسنا گفت: این مجموعه تلویزیونی باید بیدار باشی برای مدیران و برنامهسازان رسانه ملی باشد که به جای تخیلپردازی در حوزه دفاع مقدس به کتابها و خاطرات واقعی رزمندگان و شهدا مراجعه کنند و از ایدهپردازی غیر واقعی اجتناب ورزند، علاوه بر آن انتظار میرود رسانه ملی بعد از 24 سال پایان دفاع مقدس، مرکزی را برای تدوین فیلمنامههای وزین در حوزههای تولید فاخر دفاع مقدس راهاندازی کند تا مناسبتهای ملی و ارزشی به این سادگی در رسانه ملی مغفول واقع نشوند و به جای جذب مخاطبان غیر واقعی، واقعیتهای جنگ تحمیلی به نسل سومی ها انتقال داده شود.
بخش سینما و تلویزیون تبیان
منبع:ایسنا