آیا تذکّر به کسى که قرآن را غلط مى خواند واجب است؟
انسان در دستگاه خلقت الهی به گونه ای آفریده شده که اجتماعی بودن از برجسته ترین ویژگی های اوست به گونه ای که نقش هر مسلمان در تعیین سرنوشت جامعه و تعهدی كه باید در پذیرش مسۆولیت های اجتماعی داشته باشد، ایجاب می كند كه او ناظر و مراقب همه اموری باشد كه پیرامون وی اتفاق می افتد. این مسئله مهم که در فقه اسلامی تحت عنوان « امر به معروف و نهی از منكر» مطرح شده، از مهم ترین مبانی تفكر سیاسی یك مسلمان به شمار می رود؛ چنان كه از مهم ترین فرایضی است كه وجوب كفایی آن, ضروری دین شناخته شده و ضامن بقای اسلام است. (وسائل الشیعه، ج 11، ص 395)
مرور چند استفتاء از محضر مبارک آیة الله مکارم شیرازی(دام ظله) در باب امر به معروف و نهی از منکر:
سوال: اگر یکى از محارم مردى ملتزم به حجاب شرعى نباشد، آیا مرد حق دارد به خاطر این کار او را بزند، البتّه بعد از این که راههاى مختلف زیادى را براى قانع ساختن او پیموده و نتیجه اى نگرفته است؟
جواب: زدن به منظور امر به معروف و نهى از منکر بدون اجازه حاکم شرع جایز نیست.
سوال: اگر مردى همسرش را به حجاب شرعى ملتزم نکند، آیا فاسق محسوب مى شود؟
جواب: اگر نهى از منکر را ترک کند فاسق است.
سوال: گاهى بعضى از اساتید زن در کلاس درس دانشجویان با لباسهاى تحریک کننده حضور پیدا مى کنند و دانشجویان به ناچار براى دریافت مطالب درسی به او نگاه مى کنند، تکلیفشان چیست؟
جواب: در این گونه موارد باید با هماهنگى مسئولین دانشگاه جلوی این گونه مسائل را گرفت تا دانشجویان به مشکل برخورد نکنند و اساتید به وظیفه شرعیّه خودشان عمل نمایند.
سوال: آیا با اشخاصى که افعال و کردار غیر معقولانه و ناشایست دارند و با تذکّر، از افعال خود دست بردار نیستند، مى شود قطع رابطه نمود؟
جواب: در صورتى که قطع رابطه موجب خوددارى از منکر شود لازم است.
سوال: اگر کسى در بین جمع، غیبت بکند و مطمئن باشیم امر به معروف و نهى از منکر در او تأثیر نمى کند، وظیفه ما چیست؟
جواب: در چنین جلسه اى شرکت نکنید.
سوال: آیا قطع رابطه با اقوامى که نسبت به امور شرعى بى تفاوتند مثلا (خمس و زکات نمى دهند) و یا امور خلاف شرع انجام مى دهند و امر به معروف و نهى از منکر در آنها تأثیرى ندارد جایز است؟
جواب: اگر قطع رابطه موجب بیدار شدن آنها گردد واجب است و اگر اثر منفى دارد، این کار را نکنید.
سوال: آیا تذکّر به کسى که قرآن را غلط مى خواند واجب است؟
جواب: بهتر است با زبان خوب تذکّر دهید.
سوال: یکى از مسۆولین دانشگاهها به غلط امر به معروف و نهى از منکر و تذکّر به دانشجویان خاطى را محدود به مسئولین انضباطى دانشگاه مى داند و به دانشجویان مۆمن میدان نمى دهد، با توجّه به این مطلب وظیفه یک دانشجوى متعهّد و انقلابى در این زمینه چیست؟
جواب: امر به معروف و نهى از منکر وظیفه همه مسلمانهاست و کسى نمى تواند جلوى آن را بگیرد ولى باید طورى انجام گیرد که نظم دانشگاهها و مۆسّسات به هم نخورد.
فرآوری: آمنه اسفندیاری
بخش احکام اسلامی تبیان
پایگاه اطلاع رسانی آیة الله مکارم شیرازی(دام ظله)
مركز مطالعات و پژوهش های فرهنگی حوزه علمیه (مطلبی از حسن منتظری)
سایت اندیشه قم
