کسی که گناه علنی مرتکب شود غیبتش جایز است!!
یکی از آفات زیانبار زبان که از گناهان بزرگ به شمار می رود غیبت است . غیبت در لغت یعنی پشت سر دیگران بدگویی کردن و سخن ناخوشایند گفتن . به عبارت دیگر غیبت عبارت است از ذكر نقاط ضعف و معایب دیگران كه اگر بشنوند ناراحت شوند. خواه نقاط ضعف مربوط به جنبه های دینی، اخلاقی، روحی و اجتماعی باشد، یا مربوط به جهات جسمانی، اعم از قیافه و اعضای بدن و طرز حركات و رفتار، یا مربوط به متعلقات انسان اعم از زن و فرزند و یا لباس و خانه او و امثال آن.
اباذر از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) درباره غیبت پرسید، حضرت فرمودند: غیبت آن است كه راجع به برادر مسلمانت چیزی بگویی كه آن را بشنود، ناراحت بشود.
مفهوم غیبت در اصطلاح شرع
رسول اکرم صلی الله علیه و آله به اصحاب خویش فرمودند: آیا می دانید که غیبت ، چه معنائی دارد ؟ گفتند که: خدا و رسولش آگاه ترند. آن حضرت فرمودند: غیبت اینست که برادر دینی خود را به آن چه که ناپسند اوست. یاد کنی. سئوال شد: حتّی اگر آنچه را در وی دیده ایم، نقل کرده باشیم؟ فرمودند: اگر رفتاری را که در او وجود دارد بگوئی، غیبت کرده ای و اگر چیزی را که در او نیست بگوئی، به او تهمت بسته ای. (محجة البیضاء ج5 ص 256)
همچنین امام صادق علیه السلام فرمودند: غیبت آن است که آنچه را برادرت در دینش انجام نمی دهد بگوئی ، و امری را که خداوند بر دیگران پنهان داشته ، و برای آن حدّی قرار نداده ، آشکار نمائی . (کافی ج 2 ص 357)
كفاره ی غیبت چیست؟
قال رسولُ اللّه صلى الله علیه و آله و سلّم: وقد سُئلَ عن كَفّارَةِ الاغتِیابِ: تَستَغفِرُ اللّهَ لِمَنِ اغتَبتَهُ كُلَّماذَكَرتَهُ .
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله و سلّم در پاسخ بهاین سۆال كه كفّاره غیبت چیست فرمودند: كفّارهاش این است كه هرگاه به یاد كسى كه از او غیبت كردهاى افتادى ، از خداوند برایش آمرزش بخواهى .(الكافی : 2 / 357 / 4 منتخب میزان الحكمة : 438)
و نیز در جای دیگر فرمودند: هرگاه یكى از شما غیبت برادرش را كرد، از خداوند آمرزش بطلبد؛ زیرا این كفّاره گناه اوست.(كنزالعمّال : 8037 منتخب میزان الحكمة : 438)
و دو پرسش و پاسخ در این مورد:
سۆال: اگر نسبت به بازیگر سینما كه بدحجاب است پشت سر او حرف بزنیم مرتكب گناهی شده ایم؟
جواب: اگر كسی به طور علنی گناهی را مرتكب می شود مثل اینكه بی حجاب در فیلم ظاهر می شود, غیبت از آنها نسبت به گناه علنی حرام نیست. (استفتائات امام (ره)،ج 2، ص619 مبحث گناهان)
سۆال: لطفاً مواردی كه غیبت جایز است را نام ببرید؟
جواب: غیبت در مواردی كه امر مهمتری در بین باشد جایز است: 1) در موقع شكایت نزد قاضی. 2) در مقام مشورت. 3) در مورد گناه كسی كه علناً مرتكب معصیت می شود. 4) ذكر بیماری شخص نزد پزشك برای درمان و معالجه او. 5) در مواردی كه حفظ مال یا جان كسی موكول به غیبت كردن باشد و موارد دیگری از این قبیل.
(گناهان كبیره نوشته آیة الله دستغیب, ج2، ص272)
فرآوری: آمنه اسفندیاری
بخش احکام اسلامی تبیان
منابع:
سایت شهر حدیث
شیعه نیوز
سایت اندیشه قم (بخش استفتائات)
پایگاه اطلاع رسانی شیخ حسین انصاریان
