خدا بنده هایش را فراموش نمی کند!

فکر در عظمت خدا و نعمت های بی پایانش

«و لو فَکّروا فی عظیم القُدرة و جِسِمِ النعمة، لَرَجَعُوا إلی الطریق، و خافوا عذاب الحریق، ولکن القلوبُ عَلیلة ، و البصائر مَدخولة!»1

شرح گفتار

امیر متقیان علی(علیه السلام) در ابتدای این فراز از خطبه نورانی 185 نهج البلاغه از عظمت خدا و اهمیت نعمت های الهی سخن به میان آورده و در این باره به زیبایی می فرماید:

(اگر مردم در عظمت قدرت خداوند و بزرگی نعمت های او می اندیشیدند، به راه راست باز می گشتند، و از آتش سوزان می ترسیدند...)

این سخن از امیر بیان علی (علیه السلام) می تواند چراغ پرفروغ معرفت را در دل انسان روشن نماید تا با دلی روشن و چشمانی باز، پیرامون بزرگی قدرت خدا و نعمت های بی نظیرش تفکر و اندیشه نموده، تا در نتیجه همچون مردان راستین روزگار در مسیر حق قدم برداشته و خدا را آنچنان که باید و شاید عبادت و بندگی نماید.

اندیشمندان بزرگ دینی و عالمان عرصه دین و مذهب تاکنون تحقیقات بسیار گسترده ای پیرامون عظمت خداوند و نعمت های بی مثال او انجام داده اند و کتاب های زیادی به رشته تحریر در آورده اند اما بدیهی است که چنین تحقیقاتی تنها قطره‌ای از اقیانوس بی کران عظمت الهی است که انسان در حد توان عقلی و بضاعت علمی خود به آن پرداخته است.

انسان در این دنیا شاهد حضور خدایی است که با دست قدرت بی مثال خویش کرات بزرگ آسمانی و صدها میلیون کهکشان عظیم را آفریده و در هر کهکشان میلیاردها ستاره قرارداده است.

خدایی که زمین پهناور را خلق نموده و آن را با کوه ، صحرا، دریا، جنگل، چشمه، حیوانات، انسان ها ، و انواع مخلوقات مرئی و نامرئی ، زینت بخشیده است. در این میان آنچه بیش از هر چیزی ما را به خود مشغول نموده و به تفکری عمیق وا می دارد، آن است که پروردگار هستی تمام این نعمت ها را به نوعی در خدمت انسان قرارداده و به او این لیاقت را داده که در سایه آنها خیمه زندگی را برپا نموده و به حیات خویش ادامه دهد.

خداوند بی همتا در کلام نورانی خویش این حقیقت را به صراحت بیان نموده و در این باره به زیبایی فرموده است(اَلم تَرَوا اَنّ الله سَخَرَلکم ما فی السماوات و ما فی الأرض وَ اَسبَغَ علیکم نِعمَهُ،ظاهِرَةً وباطنَةً)2

«آیا ندیدید که خدا آنچه در آسمان ها و در زمین است مسخّر شما ساخت و نعمت های آشکار و پنهان خود را بر شما کامل کرد»

آری نعمت های الهی به طور گسترده و فراوان انسان را عاشقانه درآغوش گرفته و همچون دایه ای مهربان و دلسوز برای رشد این موجودات برتر عالم آفرینش در کوشش و تکاپویند.

در حق چنین خدای مهربانی بی انصافی چرا؟!

امیر متقیان علی(علیه السلام) از رفتار ناشایست انسان در مقابل خدا و نادیده گرفتن نعمت های الهی سخن به میان آورده و در این باره می فرماید: «و لکن القلوب علیلة ،و البصائرٌ مدخولة» اما دل ها بیمار و چشم ها معیوب است[ولطف و مرحمت خدا را نادیده گرفته و به جای سر تسلیم فرود آوردن در مقابل فرامین نجات بخش الهی،سرکشی نموده، و خود را همچون عروسک خیمه شب بازی در اختیار هوای نفس و وسوسه های دلفریب شیطان قرارداده است]

امیر بیان علی(علیه السلام) در این فراز در حقیقت به درد خانمان سوزی اشاره نموده که گریبان بسیاری از ما انسان ها را گرفته است.

در حدیثی رسول گرامی اسلام(صلی الله علیه و آله) فرموده است که خداوند می فرماید: (ای فرزند آدم تو با من به انصاف رفتارنمی کنی من باتو دوستی می کنم، و نعمت هایی به تو مرحمت می کنم و تو با من دشمنی می کنی و معصیت من را انجام می دهی خیر و رحمت من به سوی نازل است و شرّ تو به سوی من می آید، همیشه در هر روز فرشته ی بزرگواری اعمال زشتی را از توبه سوی من می آورد، ای فرزند آدم اگر توصیف این اعمال زشت خود را از دیگری بشنوی و تو ندانی که گوینده چه کسی را توصیف می کند، فوراً به ملامت و سرزنش انجام دهنده این کارها اقدام می کنی.3

خدا بنده های خودش را فراموش نمی کند!

عیب بزرگی که گاه در اثر ضعف ایمان در زندگی به سراغ ما می آید آن است در مسائل مادی (مخصوصاً مسئله رزق و روزی) نقش خدا فراموش می کنیم اگر چه به زبان می گوییم خدا روزی رسان است اما وقتی به مرحله عمل می رسیم به شدت پایه دین و عقیده ما متزلزل شده، و به جای پناه آوردن به پناهگاه امن الهی همنوا با شیطان کاسه چه کنم به دست گرفته، و چنان غمگین و محزون می شویم که گویی آسمان به زمین آمده و هیچ فریاد رسی برای او در این عالم وجود ندارد.

اگر انسان اندکی به تقویت دین و ایمان خود بپردازد خواهد یافت که آفریدگاراو همواره به یاد او بوده و هرگز او را بدست فراموشی نسپرده است.

مسئله تامین نیازمندی های موجودات زنده امری است که خالق هستی آنرا مورد اغماض و چشم پوشی قرار نداده بلکه به آن توجه ویژه داشته و به طرز شگفت انگیزی در این زمینه ایفا نقش نموده است که بسیاری از موارد آن برای ما انسان ها قابل درک نیست.

به عنوان مثال: در گذشته همه دانشمندان در فکر بودند که اگر در اعماق دریاها موجودات زنده ای وجود داشته باشد، غذای آنها از چه راهی تامین می شوند، زیرا ریشه اصلی غذاها به نباتات و گیاهان بازمی گردد که آن هم نیازمند به نور آفتاب است، و در اعماق بیش از700متری مطلقا نوری وجود ندارد و یک شب تاریک ابدی برآن سایه افکنده است ولی بزودی روشن شده که نور آفتاب، گیاهان ذره بینی را در سطح آب و در بستر امواج پرورش می دهد و هنگامی که مرحله تکاملی خود را پیمود همچون میوه رسیده ای به اعماق دریا فرو میرود و سفره نعمت را برای موجودات زنده آب فراهم می سازد.4

بنابراین وقتی خدا کوچکترین موجودات را در اعماق دریاها فراموش نمی کند پس چگونه ممکن است انسان را که اشرف مخلوقات عالم است را فراموش نماید.

پروردگار عالم به منظور کنار زدن غبار غم و غصه از آینه دل ها، و نیز زدودن هرگونه شک و تردیدی در زمینه ی رزق وروزی در قرآن مجید به صراحت فرموده است: (مامِن دابةٍ فی الارض الا علی الله رزقها)5 هیچ موجود زنده ای نیست مگر اینکه رزق و روزی آن برعهده خداست.

پی نوشت ها :

1ـ فرازی ازخطبه 185نهج البلاغه،ص358،ترجمه محمد دشتی

2ـ سوره لقمان ،آیه20

3ـ ارشادالقلوب ،ترجمه طباطبایی،ص151

4ـ برگرفته ازکتاب تفسیرنمونه،ج9،ص18

5ـ سوره هود ،آیه 6

                                            مهدی صفری

بخش نهج البلاغه تبیان