اطعام و افطارى دادن در رمضان
در افطارى دادن لازم نیست میزبان خود را به زحمت بیندازد و ضرورتى ندارد كه سر سفره انواع و اقسام غذاها موجود باشد. گر چه احترام میهمان لازم است، اما خوب است كه میانه روى در خوردن و آشامیدن نیز رعایت شود.
همینطور سعى شود كه دعوت شدگان به افطارى از مستمندان و فقیران آن محل كه توان مالى ندارند، باشند، و مبادا كه سر سفره افطارى صرفاً تعدادى از اغنیا و ثروتمندان باشند.
یكى از آداب در ماه مبارك رمضان این است که انسان هایى كه قدرت و تمكّن مالى دارند ـ گرچه در حد اطعام به یك یا دو نفر ـ در این ماه افطارى بدهند كه ثواب افطارى زیاد است.
پیامبر (صلى الله علیه وآله) در قسمتی از خطبه شعبانیّه مى فرمایند:
هر كس از شما یك مۆمن روزه دار را در این ماه افطارى بدهد، اجر او نزد خداوند مانند كسى است كه بنده اى را آزاد كند، و موجب بخشوده شدن گناهان گذشته اش مى گردد. عرضه داشتند: یا رسول الله! ما قادر به افطارى دادن نیستیم، حضرت فرمودند: افطارى بدهید، ولو به قدر یك خرما، یا به اندازه یك لیوان آب.
البته لازم است مۆمنان در حفظ این سنت بزرگ اسلامى سعى و تلاش كنند و نكاتى را هم رعایت كنند.
اول: در افطارى دادن لازم نیست میزبان خود را به زحمت بیندازد و ضرورتى ندارد كه سر سفره انواع و اقسام غذاها موجود باشد. گر چه احترام میهمان لازم است، اما خوب است كه میانه روى در خوردن و آشامیدن نیز رعایت شود.
دوم: سعى شود كه دعوت شدگان به افطارى از مستمندان و فقیران آن محل كه توان مالى ندارند، باشند، و مبادا كه سر سفره افطارى صرفاً تعدادى از اغنیا و ثروتمندان باشند.
روایات بسیاری در ثواب افطارى دادن وارد شده كه به یک نمونه از آن اشاره مى كنیم.
امام باقر (علیه السلام) از پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) نقل مى كنند: هر كه مۆمنى را در ماه رمضان افطارى دهد، براى اوست به سبب این كار، آزادى یك بنده و آمرزش گناهان گذشته او، و اگر قادر نباشد مگر بر چشانیدن شیرى، پس با آن روزه دارى را افطارى دهد، و اگر بر شربت آبى گوارا یا بر خرمایى توانایى دارد و بر زیادتر از آن توانایى نداشته باشد، خداوند همان ثواب را به او اعطا خواهد نمود. (سفینة البحار، ج 2، ص 66، ماده صوم)
در این قسمت از نوشتارمان تعدادی از پرسش و پاسخها را در باب روزه و روزه داری مطرح میکنیم:
سۆال: اگر شخص روزه دار چند کار حرام انجام دهد، و روزه خودش را باطل کند چند کفاره بر او واجب می گردد؟
جواب: برای همه آنها یک کفاره کافی است. (ر.ک: توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 967، م 1667)
سۆال: اگر ما نماز ظهرمان را نخوانیم و به مسافرت برویم و در آن جا نماز بخوانیم نماز و روزه مان را چگونه انجام دهیم؟
جواب: اگر نماز ظهر را نخوانده باشیم و به مسافرت برویم در سفر باید نماز را شکسته بخوانیم ولی روزه ما در صورتی که بعدازظهر به سفر برویم در آن روز صحیح است. ر .ک: توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 990، م 1721)
سۆال: فاصله وطن شخص تا اول شهری که قصد رفتن به آن را دارد به اندازه مسافت شرعی (5/22 کیلومتر) نیست ولی وی قصد مکان مشخصی در داخل همان شهر را دارد که مکان قصد شده به اندازه مسافت شرعی است. وظیفه این شخص نسبت به نماز و روزه چیست؟ حال اگر مقصد مشخص نباشد چه؟ (مقلد آیت الله لنکرانی)
جواب: در فرض سۆال نماز او تمام و روزه صحیح است و مسافت شرعی از جائی که عرفا آخر محل است تا ابتدای محل دیگر محاسبه می شود. (ر.ک: توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 708)
سۆال: اگر کسی 25 کیلومتر از محل اقامت خود دور شود تا روزه اش شکسته شود و پس از آن به محل اقامت بیاید حکم روزه خورده شده چیست؟ و اگر آن شخص عمدا برای فرار از روزه این اقدام را انجام دهد چه حکمی دارد و آیا این عمل صحیح است؟
جواب: با خوردن چیزی روزه اش باطل شده و باید یک روز قضا به جا آورد.
البته مسافرت برای فرار از روزه مکروه می باشد و سزاوار نیست مسلمان متعهد خود را از برکات ماه مبارک رمضان محروم نماید. به هر حال این عمل حرام نیست و کفاره ندارد.(ر.ک: توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 988- 990، م 1722- 1714)
فرآوری: آمنه اسفندیاری
بخش احکام اسلامی تبیان
منابع:
کتاب: رمضان ماه خدا ـ زین العابدین احمدی ، حسنعلی احمدی
سایت شیعه سرچ
سایت اندیشه قم
