تبیان، دستیار زندگی
خداوند می فرماید: دروغ می گوید کسی که گمان می کند مرا دوست دارد ولی چون شب او را فرا می گیرد از من غافل شده و به خواب می رود. ای پسر عمران اگر بینی کسانی را که در تاریکی شب به خاطر من بر پا می ایستند و من خود را در مقابل چشمان آنان ممثل نموده ام و آنان با
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

چرا نمی گویند روز قدر؟

قدر


در میان روزهای ماه مبارک رمضان روزهایی است که شب‌های آن عزیزترین شب ها به حسا ب می آیند و شب قدر نیز یکی از این شب هاست. شب قدر را شبی دانسته اند که در تمام سال شبی به خوبی و فضیلت آن نیست . سخن ما سخن از برکت و ارزش و قدر شب قدر نیست بلکه آنچه توجه ما را به خود جلب کرد این است که چرا شب؟ چرا روز قدر نمی گویند، مگر چه سرّی در این شب نهفته است؟

شب زنده داری

شبانگاه، آنگاه که تمام جنبندگان به خواب عمیق فرورفته اند، موقع بیداری دلهای آگاه است که از این سراپرده مرموز عالی ترین حالات روحی را بهره برداری کنند. بله ، باید سرّی در دل این شب ها نهفته باشد که انسانهایی که نشان از خدا دارند در دل شب از خواب بیدار شده و اوقات را با یاد و نام خدای خود سپری می کنند، چنانکه شیخ حسنعلی اصفهانی معروف به نخودکی در وصیت خود به فرزندش می گوید: بدان که در راه حق و سلوک این طریق، اگر به جایی رسیده ام، به برکت بیداری شبها و مراقبت در امور مستحب و ترک مکروهات بوده است ولی اصل و روح همه این اعمال خدمت به ذریّه ارجمند رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم بوده است.

کسانی که از مقامات دین به جایی رسیده اند همه شان از شب خیزان بوده اند و از غیر آنها دیده نشده است. و از جمله روایات، روایتی است که از حضرت باقر علیه السلام روایت شده است که خداوند می فرماید: دروغ می گوید کسی که گمان می کند مرا دوست دارد ولی چون شب او را فرا می گیرد از من غافل شده و به خواب می رود. ای پسر عمران اگر بینی کسانی را که در تاریکی شب به خاطر من بر پا می ایستند و من خود را در مقابل چشمان آنان ممثل نموده ام و آنان با من مخاطبه می کنند در حالیکه من بالاتر از آنم که دیده شوم و با من سخن می گویند در حالی که من عزیزتر از آنم که نزد کسی حضور یابم، ای پسر عمران به خاطر من از دیده ات اشک و از دلت خضوع را به پیشگاه من بیار و آنگاه مرا در تاریکی شب ها بخوان که مرا نزدیک و پاسخ گو خواهی یافت.

خداوند می فرماید: دروغ می گوید کسی که گمان می کند مرا دوست دارد ولی چون شب او را فرا می گیرد از من غافل شده و به خواب می رود. ای پسر عمران اگر بینی کسانی را که در تاریکی شب به خاطر من بر پا می ایستند و من خود را در مقابل چشمان آنان ممثل نموده ام و آنان با من مخاطبه می کنند در حالیکه من بالاتر از آنم که دیده شوم

از مطالب ذکر شده نیز می توان دریافت که شب و شب زنده داری از جایگاه برجسته ای در جهت وصول به حق برخوردار است.

دعا

رمز شب

شب در اندیشه مولانا به عنوان عارفی نامی، نماد لحظاتی از زندگی انسان است که اولیاء و پیامبران و عارفان در لحظات آن به راز و نیاز با خداوند پرداخته و آب حیات را با نیایش در دل تاریکی شب یاقته اند . عبادت و نیایش در دل شب اثر فوق العاده ای در صفای روح و تهذیب نفس و تربیت معنوی انسان دارد . به عقیده مولانا، خداوند هر شب ارواح را از دام تن می رهاند و از لوح اذهان خواطر و نقوش را پاک می کند. این ارواح رها شده از قید جسم فارغ و خلاص اند و در قید و بند دستور و حکم کسی نیستند و از دل مشغولی هایی که در روز دارند فارغ اند و در حالت رهایی از قفس تن در غم سود و زیان نیستند. بر این اساس می توان گفت از آنجایی که انسان در شب، از بسیاری از دل مشغولی های روز فارغ و رها است در ارتباط برقرار کردن با خدا می تواند تمام تمرکز و عقل و دل خود را متوجه خدا کند و در این راه به موفقیت های چشم گیری دست یابد و در اعماق تفکر و یاد و ذکر خویش وجود خدا را در زندگی خویش محسوس تر یابد. به عقیده مولانا از همین شب تاریک می توان برای رسیدن به کمالات انسانی بهره جست.

شب سرّی دارد که در هیج روزی جا نمی شود ،و وقتی خداوند متعال با خطابی شگفت انگیز ما را مخاطب ساخته و می گوید «و ما ادرک ما لیله القدر» باید خود حدیث مفصل از این مجمل خوانیم...!

حقیقت شب

از نظر مولانا پدیده شب دارای یک حقیقت باطنی است که باعث شده است که خداوند بدان سوگند یاد کند، در غیر اینصورت خداوند به چیزی که فانی و فروشدنی است و در آن تغییر و دگرگونی رخ می دهد و دارای پایداری نیست سوگند یاد نمی کند. شب حقیقت باطنی عمیقی دارد که تا در وادی ایمان قدم ننهی از آگاه نخواهی شد و حقیقت آن را درک نخواهی کرد و زبان ما نیز از بیان آن قاصر است. از این رو شب را حقیقتی پنهان است که که بزرگترین آیات الهی در شب نازل گشته  و شب نزول آن به عنوان بهترین شب ها مقرر گشته است.

شب سرّی دارد که در هیج روزی جا نمی شود ،و وقتی خداوند متعال با خطابی شگفت انگیز ما را مخاطب ساخته و می گوید «و ما ادرک ما لیله القدر» باید خود حدیث مفصل از این مجمل خوانیم...!

واقعا ما چه می دانیم شب قدر چه شبی است؟ برای دریافتن عظمتش باید خود را به دریای با منتهایش انداخت و غوطه ور شد در فضایل و برکات بی بدیلش و آنگاه شاید به گوشه ای از عظمتش برسیم و لحظات آسمانی و سراسر نورش را قدر بدانیم . إن شاء الله

                                                                                                                                            فرآوری: مریم پناهنده

بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان


منابع

1. رساله لقاء الله ، حاج میرزا جواد ملکی تبریزی

2. نشان از بی نشانها ، علی مقدادی اصفهانی

3.نقطه های آغاز در اخلاق عملی ، آیت الله محمد رضا مهدوی کنی

4.مضامین عرفانی شب در اندیشه مولانا، دکتر محمد تقی فعالی، دکتر هادی وکیلی، شیرزاد ابراهیمی فیشانی

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.