واقعیات را پنهان نکنیم

رئیس شورای سیاستگذاری وزارت بهداشت گفت: گاهی گزارش‌هایی توسط بیمارستان‌ها و پزشکان از رواج مصرف الکل در مناطق جنوب تهران ـ که تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تهران هستند ـ به دست ما می‌رسد که نگران کننده است. باید به صورت جدی وارد این عرصه شویم، زیرا نمی‌توان درباره فروش این گونه مواد که هم‌اکنون در برخی از فروشگاه‌ها هم انجام می‌شود بی‌تفاوت بود.

سخنانی از این دست، در حالی گفته می‌شود که ظاهرا معضل به ناحیه بحرانی نزدیک شده، وگرنه چه کسی است که نداند وضع نامطلوب امروز ناشی از پنهان کردن آمار ناخوشایند در گذشته و در نتیجه بی‌تفاوتی به مقوله‌ای است که در کشورمان باید به طور ویژه‌ای مورد توجه قرار بگیرد، ولی اینقدر مهجور مانده که اکنون لازم است برای رویارویی با آن از خانه اول آغاز کنیم!

برنامه‌های وزارت بهداشت برای پیشگیری، درمان و کاهش آسیب مصرف الکل چیست؟

در حالی که چند سالی است کارشناسان مسائل اجتماعی با استناد به واقعیت‌های زیر پوست جامعه درباره شیوع الکلیسم وافزایش میزان استفاده از مشروبات الکلی در کشور هشدار می‌دهند و سال به سال میزان کشفیات مشروبات الکلی توسط نیروی انتظامی افزایش می‌یابد، تازه‌ترین آمارهای بررسی میزان مصرف الکل در استان‌های مختلف کشور، مسئولان وزارت بهداشت را متعجب کرده و آنان را به تکاپو واداشته‌است.

به دنبال بررسی‌های انجام شده توسط دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت، قرار است به زودی میزان سوءمصرف الکل و مواد به تفکیک استان‌های مختلف کشور مشخص و اعلام شود. اما آنچه که از نتایج اولیه این مطالعه میدانی استخراج شده‌است، نشان می‌دهد که آمار سوءمصرف الکل در کشور قابل توجه بوده و بیش از آن چیزی است که مسئولان وزارت بهداشت پیش‌بینی می‌کردند و انتظارش را داشتند.این چیزی است که یکی از کارشناسان دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت ضمن تشریح برنامه‌های وزارت بهداشت برای پیشگیری، درمان و کاهش آسیب مصرف الکل در سال جاری بیان کرده‌است.

مصرف الکل در اسلام حرام است و نتایج بررسی‌های پزشکی نیزعوارض متعدد مصرف مشروبات الکلی را تایید کرده‌است و بسیاری از ناهنجاری‌های اجتماعی نیز به نوعی ریشه در مصرف این گونه نوشیدنی‌ها دارد. بر اساس یک گزارش نیمه رسمی، سالانه بیش از70 ‌ میلیون لیتر انواع مشروبات الکلی به ارزش 730 میلیون دلار به ایران قاچاق می‌شود. این میزان، جدا از مشروبات ساخته ‌شده در داخل کشور است. استفاده وسیع از مشروبات الکلی دست‌ساز در کشور در طول چند دهه گذشته، عوارض هولناکی برای مصرف‌کنندگان آن ایجاد کرده‌است.

محققان علوم اجتماعی بر این باورند که با توجه به زیر زمینی بودن نظام یابی توزیع و فروش مشروبات الکلی در ایران، گرایش به استفاده از مشروبات قاچاق که اکثرا تقلبی هستند و مشروبات دست‌ساز که حاوی انواع قرص‌های خواب‌آور و مواد مضرند و بالاخره استفاده از الکل طبی که امروزه در داروخانه‌ها هم به فروش می‌رسد، بیشتر شده‌است. مشروبات دست‌ساز حاوی ناخالصی از جمله الکل متیلیک است که عوارض بسیار خطرناکی دارد. الکل متیلیک موجود در این مشروبات، بسیار سریع از راه مخاط دهان و دستگاه گوارش جذب می‌شود و با آسیب رساندن به سلول‌های مغزی موجب مسمومیت شدید، کاهش سطح هوشیاری و اغما و نهایتا مرگ می‌شود. بسیاری از مصرف کننده‌هایی که نمی‌میرند نیز دچار عوارض غیرقابل بازگشت نظیر آسیب دائمی عصب بینایی و کوری می‌شوند.

با وجود روند رو به رشد عادت به مصرف مشروبات در کشور، تاکنون مصرف الکل در ایران چندان جدی گرفته نشده‌است. اما با افزایش سوال برانگیز میزان مسمومیت‌های ناشی از مصرف مواد الکلی در کشور و همچنین افزایش رو به رشد کشفیات قاچاق مشروبات الکلی، زنگ خطر فراگیر شدن این پدیده مدتی است که به صدا درآمده‌است.دکتر نادره معماریان، کارشناس دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت با تشریح پنج برنامه مهم وزارت بهداشت برای پیشگیری، درمان و کاهش آسیب سوءمصرف الکل در سال جاری، در عین حال تاکید کرد که در صورت تامین اعتبار این برنامه‌ها اجرایی خواهد شد.

وی ، با اشاره به برنامه‌های وزارت بهداشت برای پیشگیری، درمان و کاهش آسیب سوءمصرف الکل در کشور، گفت: این برنامه‌ها از سال 1388 به طور جدی در دستور کار دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت قرار گرفته‌است. به این ترتیب از سال 88 برنامه بررسی وضعیت موجود مصرف الکل در کشور آغاز شد و نیازسنجی‌های مربوطه صورت گرفت. در همان سال نیز پروتکل درمان مسمومیت با متانول (الکل چوب) تدوین شد و در اختیار ذی‌نفعان قرار گرفت.

معماریان ادامه داد: جمع‌آوری اطلاعات مربوط به تعداد سوءمصرف کنندگان الکل و مواد تقریبا در کشور انجام شده‌است و تنها آنالیز داده‌های مربوط به چند استان هنوز به پایان نرسیده‌است. معماریان افزود: به دنبال بررسی‌های انجام شده، سوء مصرف الکل و مواد به تفکیک استان‌ها مشخص خواهد شد. آنچه که می‌توان گفت، این است که آمار سوء مصرف الکل در کشور قابل توجه بوده و بیش از آن چیزی است که انتظارش را داشتیم. این مبحث یکی از دغدغه‌های مسئولان وزارت بهداشت از سال‌های گذشته بوده‌است.

دکتر معماریان از تدوین سند سیاست پیشگیری، درمان و کاهش آسیب سوء‌مصرف الکل در سطح وزارت بهداشت در سال 90 خبر داد و گفت: در ادامه اقدامات، با پلیس راهور وارد مذاکره شدیم. بر این اساس تدوین پروتکل سنجش الکل در رانندگان و همچنین برنامه‌های عملیاتی برای پیشگیری از سوءمصرف الکل از دیگر برنامه‌های سال 90 بود که همچنان ادامه دارد.

ماده 10 بند «ب» قانون رسیدگی به تخلفات راهنمایی و رانندگی به پلیس اجازه می‌دهد تا با رانندگانی که مشکوک به حالت مستی هستند، برخورد کرده و تست مربوط به الکل را انجام دهند. آنگونه که دکترمعماریان می‌گوید، در حال حاضر ارتباط خوبی با پلیس راهور برقرار است و پروتکل مربوط به سنجش الکل در رانندگان به زودی از سوی وزارت بهداشت آماده می‌شود.

به گفته این مقام وزارت بهداشت، در سال 91 نیز سعی شده با توجه به سند سیاست پیشگیری، درمان و کاهش آسیب سوء‌مصرف الکل، برنامه‌ها به شکلی مدون اجرا شود. در این سند برنامه‌ریزی‌های لازم برای پیشگیری، درمان و کاهش آسیب سوء مصرف الکل از سال 91 تا 94 صورت گرفته‌است.

وی با اشاره به پنج برنامه مهم برای پیشگیری، درمان و کاهش آسیب سوء مصرف الکل در سال 91 افزود: ارتقای سواد جامعه درباره مضرات سوء مصرف الکل و همچنین علل ریشه‌ای این مبحث از جمله برنامه‌هایی است که برای سال 91 در نظر گرفته شده‌است. همچنین در سال جاری سند مقابله با مشروبات الکلی برای کشور با همکاری سایر سازمان‌های مرتبط تدوین خواهد شد. دکتر معماریان، ساماندهی نظام ثبت داده‌های سوءمصرف الکل را از دیگر اقدامات در دست انجام در سال جاری عنوان کرد. همچنین قرار است در سال جاری از NGOها و سازمان‌های مردم ‌نهاد برای برنامه‌های پیشگیری، درمان و کاهش آسیب سوءمصرف الکل استفاده شود. وی بازنگری در پروتکل درمان مسمومیت با «متانول» را از دیگر اقدامات در دست انجام در سال جاری عنوان کرد و گفت: همچنین مقرر است طرحی با عنوان امکان ‌سنجی مراکز اورژانس یا اقامت کوتاه‌مدت مورد بررسی قرار گیرد.

منابع: روزنامه ابتکار/تابناک

مطالب مرتبط

قل قل قلیان‌های زنانه  

روزنامه به صرف سیگار

سلامت در میان سیاسی بازی‌ها