چه وقت، زمین اهلش را فرو می‌برد؟

عده ای امامت را با یکی از مناصب دنیایی یا کمی برتر با یک منصب معنوی همچون حاکم اسلامی یا مرجع تقلید یکی دانسته و ضعف هایی که بر آن موقعیت ها وارد است به مقام امامت نیز نسبت می‌دهند، سپس با مشاهده برخی مشکلات و ایرادها مثل عدم رسیدگی جامع و همه جانبه حاکم اسلامی و عدم دسترسی همه مردم به آنها به این نتیجه می رسند که خوب اگر امام نیز چنین است پس غائب بودن ایشان چه فرقی با عدم وجودشان دارد؟ چرا که نه ما به ایشان دسترسی داریم و نه ایشان به ما، در این حالت چه فایده ای برای ما دارد؟ و آیا بهتر نبود هر زمان که خدا اراده کردند که جهان پر از عدالت شود فردی را از مادر متولد ساخته و به جامعه عرصه می‌کردند؟ همانطور که گفتیم این برداشت اشتباه از آن باور غلط ناشی می شود در حالی که مقام امام فراتر از این هاست. در این فرصت کوتاه سعی می کنیم که این باور اشتباه را اصلاح کنیم.

ارتباط ما با امام

وجود جهت الهی در زمین فوائد بسیاری دارد که یکی از آنها تصرف در امور ظاهری است اما آنچه که مهم ترین بخش این وجود است قوام عالم هستی است به طوری که پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) می فرمایند: "النجوم امان لاهل السماء و اهل بیتی امان لاهل الارض ...."

ستارگان، امان اهل آسمانند و اهل بیت من، امان اهل زمین هستند. پس زمانی که ستارگان بروند، بر اهل آسمان آن چیزی که دوست ندارند وارد خواهد شد و هنگامی که اهل بیت من بروند، بر سر اهل زمین آن خواهد آمد که دوست ندارند. و در حدیث دیگری می فرمایند: "دین خدا پابرجاست تا زمانی که دوازده امیر از قریش در آن امام باشند. اما هنگامی که آن ها نباشند زمین اهلش را در خود فرو می برد."

بنابراین وجود امام و حجت خدا لازم بقاء زمین و اهل آن است و فرقی نمی کند که این حجت الهی غائب باشد یا ظهور داشته باشد. در میان مردم باشند یا دور از آنها، زیرا در هر حالت مردم از وجود امامشان بهره می برند، اگر چه در دوره غیبت مردم به راحتی و هر زمان که بخواهند به امام دسترسی ندارند اما رابطه آنها کاملاً قطع نیست.

تأیید این سخن در یکی از توقیعات امام عصر(عج) آمده است که می فرمایند: "کیفیت بهره بردن از من در زمان غیبتم، همانند بهره بردن از خورشید است، هنگامی که ابرها روی آن را می پوشانند و من امان اهل زمین هستم، همان گونه که ستارگان، امان اهل آسمانند."

در این خصوص روایات بسیاری به نقل از پیامبر اکرم( صلی الله علیه و آله) و امام صادق(علیه السلام) منقول است به عنوان نمونه: از امام صادق(علیه السلام) پرسیده شده است: "کیف ینتفع الناس بالحجة الغائب المستور؟" مردم چگونه از حجت غائب و پنهان بهره می برند؟ حضرت می فرماید: "کما ینتفعون بالشمس اذا سترهاسحاب"؛ همانطور که از خورشید پشت ابر بهره می برند.

پیامبر(صلی الله علیه و آله) نیز فرموده اند: "انهم لیستضیۆن بنوره و ینتفعون بولایته فی غیبته کانتقاع الناس بالشمس ....

پس ارتباط ما با امام(عج) کاملاً قطع نیست و امام ما نزد خورشید پشت ابر، که جایش در آسمان آشکار نیست، اما اهل زمین از نور و گرمای آن بهره می برند برای ما مفید است.

علت این که وجود حضرت با توجه به غائب بودن مفید برای مردم است آن است که وظیفه ی اصلی امام چه در ظهور و چه در غیبت هدایت مردم و جامعه است که این امر در هر دو شرایط توسط امام امکان پذیر است و امام خود شخصاً این مسئولیت را انجام می دهد.

ایشان در میان مردم هستند و به امور مردم مشکلات و گرفتاری های آنها رسیدگی کرده و حل و فصل  می کنند اما مردم قدرت و تشخیص شناخت ایشان را ندارند.

امیرالمۆمنین علی(علیه السلام) درباره مسئولیت امام عصر و رسیدگی به کارهای مردم می فرماید: "مهدی از ماست همان کسی که در تاریکی با چراغی روشن حرکت می کند، و به شیوه صالحان رفتار می کند تا در آن گرفتاری ها، بندی را بگشاید و اسیری را آزاد کند و جمعیت گمراه را پراکنده و پراکندگی حق را به اتحاد تبدیل کنید، در حالی که از مردم پنهان است و کسی اثر و نشانه ی او را نمی بیند، هر چند که به دنبال او بگردد."

از آنچه گفته شد چنین می یابیم که وجود امام غائب با عدم وجود او فرق می کند، زیرا او در میان مردم است با آنها سخن می گوید، گرفتاری هایشان را برطرف کرده و هدایت آنها را در همه ابعاد زندگی به عهده دارد اگر چه ما از درک و فهم آن ناتوان باشیم، و نیز تولد یکباره در یک مقطع زمانی محدود و برقراری عدالت توسط ایشان نیز پذیرفته نیست زیرا جامعه هر لحظه به وجود حجت الهی و توجهات و عنایات حضرتش محتاج است.

خلاصه سخن ...

مقام امام مقامی برتر از همه مناصب مادی و معنوی است و جامعه به وجود حجت الهی که رابط بین آسمان و زمین و اهل آن است نیازمند می باشد اگر چه مدتی این شخص در بین مردم نبوده ومردم نیز به ظاهر او ر ا ندیده و به او دسترسی نداشته باشند زیرا هدف و فلسفه ی وجود ایشان که هدایت و دستگیری جامعه بشری است چه در ظهور و چه در غیبت قابل اجرا و بهره برداری است.

منبع:

1-     طبرسی، الاحتجاج، ج2، ص284

2-     آیت الله صافی گلپایگانی، منتخب الاثر، ص299

3-     علامه مجلسی، بحارالانوار، ج23، ص19 – ج36، ص267

4-     سلیمان قندوزی، ینابیع الموده، ص437

5-     نهج البلاغه، خطبه150

6-     آیت الله سید حسین شیرازی، کلمة الامام المهدی، ص290