مسابقات تلویزیونی

نگاهی به مسابقه‌های در حال پخش تلویزیون

اما شبكه‌های مختلف همچنان مسابقه‌هایی را در حال پخش دارند كه از آن میان می‌توان به مسابقه‌های «4 از 7» در شبكه چهار، «سرزمین دانایی»، «رد پا» و «آشپزی مهمونی» در شبكه تهران اشاره كرد.

البته مسابقه سینمایی 1، 2، 3، 4 هم در حال ضبط سری جدید خود است.

ما در این فرصت به مسابقه‌های در حال پخش تلویزیون نگاه كوتاهی داشته‌ایم.

هفت هنر در 4 از 7

چهار از هفت مسابقه زنده تلفنی است كه با اجرای جواد مولانیا از شبكه چهار روی آنتن می‌رود. این برنامه به تناسب پتانسیل شبكه چهار كه عنوان فرهیختگان را به خود اختصاص داده، مربوط به‌حوزه هفت هنر است.

در این برنامه سوالاتی در رشته‌های مختلف هنری از شركت‌كنندگان تلفنی پرسیده می‌شود و در پایان به برنده برنامه از 50 تا 200 هزار تومان جایزه داده می‌شود. اما ایرادی كه به این برنامه وارد است مربوط به سطح سوالات طرح شده و نوع آنهاست.

طبیعتا مخاطبان و شركت‌كنندگان این برنامه اشخاصی هستند كه به نوعی دغدغه هنری دارند. سوالات پراكنده و تیتروار این مسابقه نه تنها پاسخگوی نیاز مخاطبان خاص این برنامه نیست، بلكه نقش آموزندگی برای مخاطب عام تلویزیون هم ندارد.

باید به یاد داشت آموزش (مستقیم یا غیرمستقیم) علاوه بر سرگرمی جزء لاینفك رسانه، بخصوص تلویزیون است.

نكته دوم درباره این برنامه، اجرای نه چندان مناسب مجری در عین توانمندی اوست. تسلط نداشتن مجری به اجرا، شتاب‌زدگی و گاهی مكث‌های ناگهانی در حین اجرا، خوانش غلط متن ( متن سوال‌های برنامه مثل اشعار در بخش ادبیات، شخصیت‌های تاریخی و هنری یا حتی خواندن نام اشخاصی كه داوطلب شركت در مسابقه هستند ) ارتباط بیننده را با برنامه دچار نوسان می‌كند.

او در مسابقه1، 2، 3، 4 كه به سینما می‌پردازد و اكنون سری جدید این مسابقه در دست تولید است، بسیار موفق‌تر عمل كرده بود. هر چند صدابرداری این برنامه در بخش زنده برنامه كه شامل مجری و شركت‌كننده می‌شود، ضعیف است و در مواردی صدای این دو به صورت نامفهوم به گوش می‌رسد.

تلاش در سرزمین دانایی

مسابقه سرزمین دانایی، قالب نوینی از مسابقه ارائه می‌كند كه در دنیا با عنوان Reality TV یا همان مستندمسابقه شناخته شده است.

مهم‌ترین ویژگی این گونه تلویزیونی وجه آموزشی آن است كه از طریق هم زیستی شركت‌كننده‌ها در شرایط سخت، برای آنها و بینندگان حاصل می‌شود.

سعید ابوطالب در ساخت سرزمین دانایی به وجه آموزشی برنامه توجه داشته و متناسب با نیاز و علاقه جوان ایرانی این برنامه را به انجام رسانده است.

این مسابقه با شركت سه گروه سه نفره انجام می‌شود كه هم مسیر می‌شوند تا توانایی و آموخته‌های خود را در برخورد با پدیده‌های طبیعی به كار بگیرند.

این برنامه به‌رغم همه پیشتازی در صنعت برنامه‌سازی تلویزیون ایران، به لحاظ كیفی و تصویربرداری از ضعف‌هایی برخوردار است.

سرزمین دانایی به دلیل استفاده از طبیعت خشك و فاقد تنوع رنگ و چشم‌انداز زیبا، به جای ایجاد حركت و تكاپو در چشم مخاطب، او را دچار رخوت و سكون می‌كند.

جا دارد برای ساخت و ادامه این برنامه پیشرو و موفق، تدابیری جهت انتخاب مناظر بكر و جذاب‌تر اندیشیده شود تا به استانداردهای هنری تلویزیون نزدیك‌تر شود.

در ضمن باید به‌خاطر داشت برای نشان دادن سختی‌های مسیر پیش رو، نباید از چشم‌اندازهای خشك و بی‌روح استفاده كرد. با استفاده از لنزهای مناسب و انتخاب زوایای بهتر برای دوربین می‌توان به لحاظ تصویری هم بی‌رحمی طبیعت بكر را القا كرد.

بازی رایانه‌ای

مسابقه ردپا از سری مسابقه‌های استودیویی است كه با اجرای بهمن هاشمی از شبكه تهران پخش می‌شود. در این مسابقه مانند همه مسابقه‌های اینچنینی، شركت‌كننده تلفنی با بازی در گیمی كه طراحی شده ـ البته این مسابقه از انیمیشن قدرتمندی برخوردار است ـ برنده جایزه نقدی می‌شود.

در بهترین وضعیت، این برنامه را می‌توان یك بازی كامپیوتری دانست و مسابقه‌ای در كار نیست، بخصوص وقتی ساختار پیچیده گیم، مجری را وادار می‌كند تا در تمام مراحل آن، شركت‌كننده را همراهی كند و این از طرف بیننده حق او به شمار آید.

طراح این برنامه تدبیری اندیشیده تا برنامه را از گیم صرف بودن برهاند و آن سوالاتی است كه در بعضی مراحل بازی باید توسط شركت‌كننده پاسخ داده شود تا بتواند به مرحله بعد راه یابد.

اما این سوالات كوچك‌ترین تناسبی با بازی ندارد و شبیه یك وصله ناجور است. نكته دیگر كه در این گونه مسابقه‌ها مورد توجه سازندگان آن قرار می‌گیرد، استفاده از موسیقی هیجان‌انگیز در مراحل مسابقه است كه جبران‌كننده فضای تصنعی و ساكن آن است.

متاسفانه در مسابقه ردپا این مساله كاملا نادیده گرفته شده و صدای موسیقی در طول برنامه یكسان و پایین است. مجری برنامه در تمام مدت مسابقه رشته كلام را در دست گرفته و گاهی به خاطرات كودكی و دغدغه‌های شخصی و... گریز می‌زند.

این كار ممكن است گاهی اوقات جالب باشد اما وقتی تكرار می‌شود باعث دلزدگی مخاطب می‌شود.

آشپزی مهمونی و مهمان‌نوازی ایرانی‌ها

مسابقه بزرگ آشپزی مهمونی به كارگردانی حمید تاو و با اجرای علی معصومی و صبا راد ساعت 21 و 30 دقیقه از شبكه تهران روی آنتن می‌رود تا سنت‌های آشپزی و سنت مهمان‌نوازی را میان خانواده‌های ایرانی یادآوری كند.

تیتراژ برنامه انیمیشنی زیبا با سبدی پر از میوه‌ها و سبزی‌های رنگی، انسان را به ولع می‌اندازد تا برنامه را دنبال كند.

علاوه بر دو مجری، سه كارشناس در برنامه حضور دارند و قلندرنامی كه قرار است حضار درون استودیو و بینندگان را بخنداند.

در یك مستند ضبط شده مراحل خرید مواد اولیه آشپزی شركت‌كنندگان مسابقه را می‌بینیم كه شامل دو زوج هستند.

به”‰استودیو برمی‌گردیم و قرار است آشپزی دو گروه شركت‌كننده را در لوكیشن طراحی شده و چشم‌نواز، اما نه چندان سنتی كه كاملا مدرن ببینیم.

از همین جاست كه دیگر آشپزی مهمونی تمام می‌شود و چیزی نمی‌بینیم جز تیزرهای فراوان و تبلیغاتی برنامه. در ضمن سرآشپزی هم وجود دارد كه علاوه بر داوری قرار است یك نوع غذا یا دسر را آموزش دهد.

مهمان برنامه هم كه عموما هنرمند، ورزشكار و... است بدون به جا آوردن هیچ كدام از آداب مهمانی رفتن وارد این فضای تصنعی و مجلل شده و هنرش را برای حضار و مجریان و میزبانان كه مشغول پخت غدا و عرق ریختن در آشپزخانه هستند به نمایش می‌گذارد و در نهایت بدون حضور میزبان به تنهایی روی میز می‌نشیند و از غذای میزبان‌ها می‌خورد و امتیاز می‌دهد.