شهید آیت الله صدوقی و طلاب (1)

اهتمام شهید آیت الله صدوقی به ایجاد حوزه های علمیه در نقاط دورافتاده، از جمله ویژگی های بارز ایشان است. در دورانی كه ورود زنان به این عرصه، موضوع نادری بود، ایشان با پیگیری بسیار، به این امر مبادرت می ورزیدند.

به همین منظور قسمت هایی از گفتگوی حجت الاسلام حسین نبی‏پور یکی از شاگردان شهید صدوقی ارائه می شود.

ارتباط جدی شما با آیت الله صدوقی از چه زمانی آغاز شد؟

 شهید صدوقی برای تربیت طلاب و رسیدگی به آنها لطف خاصی داشتند. مدیریت مقتدرانه ایشان منحصر به فرد بود. ایشان در عین رأفت و رحمت، فوق العاده با سیاست بودند.

آن زمان چون جوان بودم، موهای سرم اندكی بلند شده بود. شهید صدوقی یك بار طوری مرا نگاه كردند كه من از نگاهشان متوجه شدم منظورشان شدم و فوراً موهایم را كوتاه كردم.

ایشان سیاست فوق العاده ای داشتند. گاهی اوقات شب ها (ساعت 11-12) به مدرسه ها سر می زدند و احوال طلاب را جویا می شدند. این اقدام ایشان، مصداق روشنی از محبتشان به طلاب بود.

من در سال 1354- 1355، از سوی آقازاده ایشان از قم به یزد دعوت شدم تا منبر بروم. آن زمان، بسیاری از مردم یزد نمی دانستند كه من یزدی هستم.

از من دعوت شد تا برای حاج آقا جلائی به منبر بروم. در منزل آیت الله صدوقی در محضر ایشان نیز منبر می رفتم.

تمامی خاطرات خود با این بزرگوار را در چند عبارت می توانم خلاصه كنم. صدوقی و صراحت و صداقت، صدوقی و عبادت و دیانت، صدوقی و سیاست و فتانت، صدوقی و پایداری و استقامت، صدوقی و فقاهت و درایت، صدوقی و تلاش و مجاهدت، صدوقی و شهامت و شجاعت، صدوقی و تدبیر و مدیریت، صدوقی و آزادی و حرّیت، صدوقی و ایثار و شهادت.

در سفرتان به قم در سال 1355- 1354، برخورد آیت الله صدوقی با شما و رفت و آمد مردم به مجالس چگونه بود؟

 شهید صدوقی به دلیل روحیه مردمداری شان محبوبیت فوق العاده ای بین مردم داشتند. نه تنها من، بلكه همه مردم شاهد فعالیت های ایشان از گذشته بوده ایم.

ایشان چندین خانه را در اطراف مسجد روضه محمدیه خریداری كردند و بنای مسجد را وسعت دادند. مجالس ایشان و استقبال مردم از این مجالس فوق العاده بود. ایشان گاهی اوقات به مدت 3 ساعت بالای منبر صحبت می كردند. یك سال در ماه مبارك رمضان، شهید صدوقی مراسم را در چادر بر پا كردند. چون آن زمان، ساختمان مسجد برای برگزاری مراسم آماده نبود.

آیا شهید صدوقی مسئولیتی را هم به شما واگذار می كردند؟

 بله، دو بار به من انجام اموری را واگذار كردند. ایشان مدیریت خارجی مكتب الزهرا را كه آن زمان به عصمتیه شهرت داشت، به من واگذار كرده بودند. البته مدیریت داخلی آنجا را خانم سعادتی بر عهده داشتند.

علاوه بر این، بنا بر درخواست شهید صدوقی، بررسی تعدادی از پرونده های فرهنگیان را نیز انجام می دادم. در یزد با انجام این امور، در خدمت ایشان بودم. همان طور كه می دانید مادر من اصالتاً نائینی اند و من نیز متولد اطراف نائین هستم.

پدرم نیز اهل میبد است، از این رو، ساكن میبد بودیم. از 16 – 17 سال قبل به یزد آمدم و مقیم یزد و در نهضت سوادآموزی یزد، مشغول به كار شدم. از 15 – 16 سال قبل، مسئول ستاد اقامه نماز در شهر یزد شدم.

شما در خلال صحبت هایتان، به حوزه عصمتیه اشاره كردید. یكی از خدمات آیت الله صدوقی، توسعه حوزه علمیه در شهرها بود. ایشان به چه دلیل در شهرهای كوچك، حوزه علمیه تأسیس می كردند، در حالی كه همواره اثر یك حوزه علمیه مركزی بزرگ بیشتر از چند حوزه كوچك است؟

 آیت الله صدوقی همواره آینده نگر و جامع نگر بودند و به مسائل جامعه با دیدی وسیع نگاه می كردند. این ویژگی ها را من در كمتر كسی دیده ام.

به عنوان مثال، شهید صدوقی حدود 45 سال پیش دویست هزار متر زمین را در محله زنبیل آباد قم خریداری كردند. آن زمان اكثر افراد از شنیدن خبر خرید این زمین تعجب می كردند و می خندیدند، در حالی كه شهید صدوقی به فكر آینده بودند. یك بار كه به منزل آیت الله صدوقی رفتم، ایشان نقشه و طرحی را به من نشان دادند.

از دیدن نقشه كه طبق اصول كشیده شده بود، تعجب كردم. شهید صدوقی با دید وسیعی كه داشتند معتقد بودند كه در شهرهای كوچك نیز باید حوزه های علمیه تأسیس شود تا در تحصیل طلاب وقفه ای ایجاد نشود.

ایشان در ییلاق ها و روستاهی بسیاری مدرسه ساختند. نكته جالب توجه این است كه ایشان بسیاری از این اقدامات را قبل از انقلاب انجام داده اند. ایشان علاوه بر مدارس و حوزه های علمیه، مراكز بهداشت و بیمارستان نیز تأسیس كرده اند. بیمارستان سیدالشهدا(علیه السلام) نتیجه تلاش ها و اقدامات این شهید بزرگوار است.

در یك كلام باید بگویم كه فكر جامع شهید صدوقی در مسائل اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، علمی و بهداشتی منحصر به فرد بود.

در چه سالی شهید صدوقی در مورد حوزه عصمتیه با شما صحبت كردند؟

 شهید صدوقی مدرسه عصمتیه را كه امروزه به نام مكتب الزهرا معروف است، در باغ یكی از بزرگان اصفهان به نام حاج ابراهیم خالقیه، تأسیس كردند.

حاج ابراهیم خالقیه، این باغ را به شهید صدوقی واگذار كرد. در زمان عصمتیه من در جریان امور نبودم، اما اوایل انقلاب نام مدرسه عصمتیه به مكتب الزهرا تغییر یافت. چند سال بعد از شكل گیری مكتب الزهرا، مدرسه ای به نام مكتب الزینب نیز تأسیس شد و شروع به كار كرد.

منبع: ماهنامه شاهد یاران، شماره 34

تهیه و تنظیم: عبداله فربود، گروه حوزه علمیه