میکروتوم
میکروتوم وسیله‌ای است که در آزمایشگاه‌های بافت‌شناسی و پاتولوژی برای برش‌گیری بافت‌ها به کار می‌رود. به عبارتی برای برش بافت های بدن به لایه های نازک یا در اصطلاح فیلم نازک از دستگاه میکروتوم (Microtome)استفاده می کنند. با این دستگاه می‌توان از نمونه‌های قالب‌گیری شده در پارافین برش هایی به ضخامت 5 تا 10 میکرون، تهیه کرد.
طرز کار میکروتوم (Microtome):
میکروتوم دستگاهی است که مهم ترین قسمت آن تیغه می باشد, توسط مکانیزم بلوک، پارافینی را به سمت جلو حرکت می دهد تا نمونه بعد از آخرین مرحله در مقابل تیغه قرار گیرد. در تیغه میکروتوم ها از موادی مثل فولاد،شیشه، یا تیغه های الماس استفاده می شود که بسته به نوع بافت و برش از آن ها استفاده می شود.
میکروتوم ها بر اساس مکانیزیم های موجود به پنج گروه زیر تقسیم می شوند:
نوع چرخشی (Rotary type)
نوع سورتمه ای (Sledge type)
نوع لغزشی (Sliding type)
نوع مواج (Rocking type)
نوع انجمادی (Freezing type)
در میکروتوم سورتمه ای نمونه روی یک نگهدارنده قرار گرفته می شود , این نگهدارنده روی یک ریل حرکت می کند و بلوک پارافینی را در مقابل تیغه قرار می دهند. زاویه بین نمونه و تیغه میزان فشار مورد نیاز برای برش را تعیین می کند , ضخامت برش ها بین 1تا 60 میکرومتر است.
روش بافت شناسی سنتی:
بافت ها توسط جایگزین کردن آب با پارافین سخت شده و به وسیله میکروتوم به ضخامت های متفاوتی از 2تا25 میکرومتر بریده می شود. درنتیجه بافت می تواند روی یک اسلاید میکروسکوپ قرار بگیرد، و بعد از انتقال از پارافین برای آزمایش با میکروسکوپ نوری آماده می شود.
برش انجمادی Cryosection)
در این حالت بافت های غنی از آب به وسیله یخ زدن و برش در حالت یخ زده با میکروتوم انجمادی (freezing microtome) یا میکروتوم سرماسنج (microtome-cryostat) بسیار سخت می شوند. سپس برش ها با یک میکروسکوپ نوری آزمایش می شوند.
میکروتومی گیاه شناسی (Botanical microtomy):
مواد سخت مانند چوب ،استخوان و چرم به یک غلتک میکروتوم (asledye microtome) نیاز دارند . این میکروتوم ها تیغه های سنگین تری دارند و نمی توانند به نازکی یک میکروتوم عادی برش بزنند.
یکی از جدید ترین میکروتوم ها ،میکروتوم لیزری است که به جای یک چاقوی مکانیکی ، از برش به وسیله لیزر استفاده می کند. این روش بدون تماس (contact-free) است و نیازی به تکنیک های آماده سازی نمونه ندارد .
میکروتوم لیزری توانایی برش اکثر بافت ها در جایگاه اصلی خود بافت را دارا می باشد . بسته به مواد پردازش شده ،ضخامت های برش از 10 تا 100 میکرومتر است .
