شهر سربداران

سبزوار اگرچه در استان خراسان رضوی قرار دارد اما در آن خبری از آب و هوای گرم و خشک نیست. این شهر کوهستانی هوای معتدلی دارد و فقط در تابستان ها در آن خشکی را می بینید. با این حال، گرمای این شهر به خاطر محصور شدن در میان کوه ها از بسیاری مناطق مرکزی کشور خنک تر است.

اما چیزی که باعث شد سفر به سبزوار را به شما پیشنهاد کنیم، طبیعت و سرسبزی این شهر نیست که اگر بنا به سفر به مناطق سرسبز باشد، گزینه های بیشتری پیش روی شما خواهد بود. آنچه سبزوار را به یک مقصد گردشگری دوست داشتنی تبدیل می کند، بناهای تاریخی آن است که تاریخ دوستان زیادی را به این شهر می کشاند.

آنچه در سبزوار خواهید دید

آتشكده آذربرزین مهر: این آتشكده در نزدیكی روستایی به نام ریوند قرار دارد كه بنایی به‌جا مانده از دوره ساسانی است. این بنا از نوع چهار طاقی‌های مشهور این دوره است.

مسجد جامع سبزوار: این مسجد از بناهای دوره ایلخانی است كه در خیابان بیهقی قرار گرفته است. تزئیناتی كه در این مسجد به كار رفته، كاشیكاری با كاشی‌های هفت رنگ و كاشیكاری خشتی است. در بالای محراب كتیبه‌ای به تاریخ 1292 به چشم می‌خورد. مناره‌های مسجد نمایی آجری و ساده دارند. شبستان‌های آن دارای طاق‌های ضربی است كه نمای زیبایی به داخل مسجد بخشیده است. ایوان بلند این مسجد نیز سراسر از تزئینات كاشیكاری پوشیده‌ كه مربوط به دوره ساخت بنا نیست و در دوره‌ای جدیدتر روی بدنه آن كار شده است. كتیبه‌های سنگی از دوره صفوی نیز در دالان شرقی مسجد به چشم می‌خورد كه در مورد دستوراتی است كه شاه طهماسب صفوی به مردم منطقه ابلاغ كرده بود.

مسجد پامنار: مسجد پامنار اما از مسجد جامع در این شهر قدمت بیشتری دارد و بر پایه بررسی‌های انجام شده، قدمت آن به سده‌های نخستین اسلام می‌رسد. این مسجد نیز در خیابان بیهقی قرار دارد. این مسجد از یك شبستان ستون‌دار، ایوان، تك‌منار و صحنی كه در بخش جنوبی است تشكیل شده، البته با بررسی و تحقیق آن را الحاقی اعلام كردند. به دلیل وجود این تك منار به بلندای 20 متر درست در كنار ایوان، به مسجد پامنار شهرت پیدا كرده است. این منار به وسیله آجر چینی‌های زیبا تزئین شده و بر بدنه آن كتیبه‌ای دیده می‌شود كه به صورت نواری پهن دور تا دور ساقه مناره را فراگرفته است. در زیر این كتیبه آجرهای لعابدار بسیار كوچك لاجوردی رنگ كار شده است. بر پایه كتاب‌های تاریخی این مسجد در سال 317 هجری ساخته شده و ساخت منار را هم به سال 420 هجری منتسب كرده‌اند.

مناره خسروگرد: این مناره در نزدیكی روستای خسروگرد قرار دارد كه برای راهیابی به كار می‌رفته است كه به آن میل راهیابی می‌گفتند. این مناره دارای كتیبه‌ای است كه سال 505 هجری در آن نوشته شده كه به دوره سلجوقی برمی‌گردد.

امامزاده یحیی: بنای گنبددار و روحانی امامزاده در تقاطع خیابان‌های اسرار و بیهقی است. گنبد بنا و مناره‌ها با كاشی‌های فیروزه ایشان از دور نمایان است و جلوه‌ای خاص به این محل داده است. گنبد بنا از نوع گنبدهای ساقه‌دار بوده كه ساقه آن بلند است. گنبد خانه قدیمی‌ترین بخش امامزاده است.

كاروانسرای فرامرزخان: به این كاروانسرا رباط كانون نیز گفته می‌شود كه در بخش غربی میدان كارگر شهر قرار دارد. این بنا از نوع كاروانسراهای چهار ایوانی است كه توسط حاج فرامرزخان سبزواری برای زائران حرم امام رضا(ع) وقف شده بود. صحن كاروانسرا باز است و بجز چهار ایوان در چهار جهت اصلی، غرفه‌هایی نیز روبه‌روی صحن دیده می‌شود. امروزه این بنا را به موزه مردم‌شناسی تبدیل كرده‌اند.

‌از دیگر بناهای دیدنی شهر می‌توان به مصلای سبزوار، آرامگاه حاج ملاهادی سبزواری، آرامگاه ملاحسین كاشی، آرامگاه اسطوره‌ای سهراب، مدرسه فصیحه، امامزاده شعیب بن موسی بن جعفر، باغ اسكویی، بازار، ارگ سبزوار، چهار تاقی ریوند، مقبره خانوادگی و آرامگاه میرزا امین الدین مشهدی و یخدان‌های سبزوار (مشهور به شیش یخدونا) اشاره كرد. پناهگاه و منطقه حفاظت شده شیر احمد و منطقه شكار ممنوع پروند هم از مناطق طبیعی هستند كه در نزدیكی شهر سبزوار قرار دارند.

روزهای تعطیل مردم از گوشه و كنار این شهر و روستاهای اطراف برای گردش و تفریح به آنجا می‌روند. در این مناطق گیاهان دارویی بسیاری رشد می‌كند.در هر دو منطقه شكار جانوران و پرندگان ممنوع است و این به حیات‌ وحش منطقه كمك می‌كند تا به دور از آسیب‌های انسانی پابرجا بمانند.

فراوری: الهام مرادی

بخش گردشگری تبیان

برگرفته از جام جم