پالایشگاه کرکوک، آماج حمله فانتوم ایرانی
عراقی ها که در اولین حرکت نیز به تقلید از رژیم صهیونستی در جنگ شش روزه که توانسته بود با یک حمله برق آسا نیروی هوایی مصر را زمینگیر کند اقدام به حمله گسترده به پایگاههای هوایی ایران نمود - ولی درحالی که آنها هنوز در باد پیروزی خیالی خود بودند، تنها دو ساعت پس از این حمله با پاسخ دندان شکن نیروی هوایی ایران مواجه شدند.
نزدیک به چهار سال از شروع جنگ تحمیلی می گذشت. در این مدت نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران موفق شده بود ضربات مهلکی بر پیکره عراق وارد نماید. عراقی ها که از روز اول می دانستند که برای پیروزی در این جنگ باید نیروی هوایی ایران را نابود کنند - که در اولین حرکت نیز به تقلید از رژیم صهیونستی در جنگ شش روزه که توانسته بود با یک حمله برق آسا نیروی هوایی مصر را زمینگیر کند اقدام به حمله گسترده به پایگاههای هوایی ایران نمود - ولی درحالی که آنها هنوز در باد پیروزی خیالی خود بودند، تنها دو ساعت پس از این حمله با پاسخ دندان شکن نیروی هوایی ایران مواجه شدند.
تمام این پیروزی ها در این مدت در حالی رقم می خورد که عراق هر روزه توسط دول غربی به جدیدترین تجهیزات، سلاح و هواپیماها مجهز می شد؛ ولی این چیزی از اراده پولادین مردان آهنین بال نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران کم نمی کرد و آن به این دلیل بود که خلبانان ما علاوه بر مهارت درهدایت پرندگان خود، از نیروی ایمان و عشق به وطن و مردم خود سود می جستند و اینها دلایلی بود که آنها را شکست ناپذیر می کرد.
در حدود 48 ماه گذشته، خلبانان شجاع نیروی هوایی بارها مواضع و مناطق نظامی عراق را آماج حملات خود قرار داده بودند ولی بعضی از نقاط کلیدی که برای عراق بسیار ارزشمند بود بعد از حملات ابتدایی نیروی هوایی ایران، با تدابیر خاصی که عراق اندیشیده بود با مستقر کردن پیشرفته ترین تجهیزات پدافندی، به شدت از آنها محافظت می کرد.
صادرات نفت از کرکوک باید قطع می شد
یکی از این مراکز مهم پالایشگاه کرکوک بود. این پالایشگاه به عنوان بزرگ ترین پالایشگاه عراق، قلب تپنده صادرات نفت عراق بود. وجود بزرگ ترین تلمبه خانه در این پالایشگاه، آن را در بین مراکز دیگر منحصر به فرد می کرد و با توجه به این که صادرات نفتی عراق از این جا انجام می شد، نیروی هوایی ایران می توانست با از کار انداختن این پالایشگاه عملا شاهرگ حیاتی صادرات نفت عراق را قطع کند؛ زیرا با از کار افتادن این مرکز، صادرات نفت عراق از طریق ترکیه و بندرعقبه اردن قطع می شد و این یک ضربه مهلک و جبران ناپذیر برای عراق بود.
صدام و صدامیان که بعد از حملات متعدد عقابان تیزپرواز نیروی هوایی در چهار سال گذشته متوجه شده بودند که هیچ مانعی از جمله مسافت، خللی در انجام ماموریت توسط خلبانان ایرانی ایجاد نمی کند، تصمیم گرفته بودند که با استفاده از رینگ های پدافندی و انجام گشت های متعدد هوایی، امکان هر گونه حمله هوایی را به حداقل برسانند.
شهر کرکوک یکی از مکان هایی بود که برای عراق اهمیت ویژه ای داشت، پایگاه هوایی کرکوک و پالایشگاه کرکوک این شهر تا حدی برای عراق مهم کرده بود که آنها مردم محلی این شهر را کوچ داده بود و نیروهای بعثی را همراه با خانواده های شان در کرکوک اسکان داده بود و به همین دلیل مدرن ترین تجهیزات خود را برای محافظت از کرکوک در اطراف و حومه شهر مستقر کرده بود تا کار حراست شبانه روزی را برعهده گیرند.
نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در ماه های ابتدایی جنگ، بارها کرکوک را مورد حمله قرار داده بود اما بعد از استقرار سامانه های جدید پدافندی چندین ماموریت در این منطقه انجام داده بود که همگی آنها چندان موفقیتی در پی نداشت.
در همین زمان از عراق خبر می رسید که این کشور روزانه ده ها هزار بشکه نفت خام را از این پالایشگاه صادر می کند و اعلام می کرد با توجه به تجهیزات پیشرفته پدافندی این شهر غیرقابل نفوذ است. با دریافت این اخبار، نیروی هوایی ایران تصمیم گرفت با یک حمله برق آسا این پالایشگاه را مورد هدف قرار دهد.
پالایشگاه کرکوک به عنوان بزرگ ترین پالایشگاه عراق، قلب تپنده صادرات نفت عراق بود. وجود بزرگ ترین تلمبه خانه در این پالایشگاه، آن را در بین مراکز دیگر منحصر به فرد می کرد و با توجه به این که صادرات نفتی عراق از این جا انجام می شد، نیروی هوایی ایران می توانست با از کار انداختن این پالایشگاه عملا شاهرگ حیاتی صادرات نفت عراق را قطع کند
طراحی عملیات
در اولین اقدام تصمیم براین شد که این عملیات توسط یک فروند جنگنده فانتوم صورت پذیرد و به این دلیل بود که در این حالت امکان شناسایی توسط دیده بان های مرزی و رادارهای دشمن کمتر بود.
در دومین اقدام به دلیل این که لازم بود اهداف با دقت مورد هدف قرار گیرند، مقرر شد علاوه بر بمب جنگنده از راکت نیز استفاده کند تا ضربه بیشتر و تاثیرگذارتر باشد.
جنگنده باید بیست دقیقه قبل از طلوع خورشید از پایگاه سوم شکاری همدان به پرواز در می آمد، با حفظ ارتفاع در 15000 پایی و با سرعت 350 نات از آسمان کرمانشاه وارد آسمان ایلام شود سپس با نزدیک شدن به مرز خلبانان iif را خاموش کرده و به خاطر این که توسط رادارهای مرزی شناسایی نشوند، ارتفاع را به حداقل برسانند و با سرعت 450 نات از مرز عبور کنند. با نزدیک شدن به هدف خلبانان باید با یک گردش 180 درجه هدف را دور زنند و حمله را انجام دهند سپس با کم کردن ارتفاع تا حد ممکن با حداکثر سرعت به سمت ایران پرواز نمایند.
اما مهم ترین قسمت عبور از دیوار دفاعی کرکوک بود. رینگ های پدافندی عراق در این منطقه مجهز به موشک های بلند زن سام 2 و سام 6 و موشک های کوتاه رولند بود. در بین این رینگ ها عراق از ده ها عراده توپ های 23 و 35 و 57 میلیمتری سود می جست و تصور این که تمامی آنها بخواهند با هم شکلیک کنند آن جا باید تبدیل به جهنمی غیر قابل تصور شود. بجز این پدافند قدرتمند، با توجه به قرار گرفتن پایگاه هوایی کرکوک در نزدیکی پالایشگاه، این محدوده به صورت شبانه روزی توسط هواپیماهای رهگیر میگ 23 محافظت می شد. پس مهم ترین اصل در این ماموریت اصل غافلگیری بود.
با توجه به تمامی این موارد، تصمیم گرفته شد برای مشخص نمودن دقیق مواضع دشمن منطقه شناسایی شود؛ لذا مقرر شد که یک فروند هواپیمای فانتوم شناسایی به منطقه اعزام گردد و موقیت پدافند برای انجام عملیات مشخص شود.
بخش فرهنگ پایداری تبیان
منبع: ساجد
