تبیان، دستیار زندگی
روحانی معمم در برخوردهای روزمره خود باید دقت فراوان داشته باشد تا مبادا حرکت و رفتاری منافی زی طلبگی از او سر بزند.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

سه شاخصه مهم لباس روحانیت (1)

تلبس
روحانی معمم در برخوردهای روزمره خود باید دقت فراوان داشته باشد تا مبادا حرکت و رفتاری منافی زی طلبگی از او سر بزند.

محدودیت

شاید اولین  مساله ای که از پوشیدن لباس روحانیت به ذهن برخی متبادر می شود محدودیت های ناشی از آن  باشد. این تصور غالبا برای طلاب جوانی که می خواهند به این لباس آراسته شوند اتفاق می افتد.

این محدودیت گاهی ناشی از شکل ظاهری لباس ست و گاهی بخاطر معنا و مفهوم و نگاه دیگران به این لباس است.

در مورد محدودیت  ظاهری باید گفت که این  نوع محدودیت ممکن است در هر لباسی وجود داشته باشد و شاید بتوان با انتخاب مناسب نوع لباس از این مشکلات رهایی پیدا کرد اما آنچه مهم است محدودیت هایی ست که  خاستگاه آن جایگاه و موقعیت اجتماعی این پوشش است.

مقام معظم رهبری می فرمایند:

«یک جوان همسن شما فرضاً اگر در خیابان راه برود با رفیقهایش شوخی بکند قهقهه هم بزند و دنبال یکدیگر هم بدوند کسی نمی‌گوید چرا اما شما که معممید نمی‌شود این کارها را بکنید حالا این یک مثال کوچک بود از این قبیل چیزهایی هست که انسان وقتی وارد جرگه‌ی خاصی شد باید به اقتضائات و التزامات آن ملتزم باشد اینها را رعایت کنید»[1]

«نمی‌گوییم عبای پاره به دوشمان بیندازیم؛ معنای زی طلبگی این نیست. معنایش این است که در دنیاطلبی مثل دنیاطلبان عمل نکنیم؛ هر چه هوس کردیم، بخواهیم. من قبلها روایتی دیدم که هر کس هر چه دلش خواست بپوشد، هر چه دلش خواست بخورد و هر مرکوبی که دلش خواست سوار شود، این شخص پیش خدای متعال ملعون است.»[2]

روحانی معمم در برخوردهای روزمره خود باید دقت فراوان داشته باشد تا مبادا حرکت و رفتاری منافی زی طلبگی از او سر بزند.

گاهی اوقات حتی یک بستنی در خیابان خوردن می تواند مشکل ساز شود. خرید کردن از برخی مغازه ها و یا رفتن به بعضی اماکن تفریحی از جمله مثال هایی ست که محدودیت لباس طلبگی را می رساند.

و از طرفی به جهت اینکه جامعه ما، جامعه اسلامی ست، جامعه میان روحانیت و نظام سیاسی رابطه این همانی برقرار کرده و از این رو کاستی‌های نظام سیاسی را به پای روحانیت می گذارد. طلبه‌ای که کوچک‌ترین ارتباطی با ارگان‌های نظام ندارد باید سرزنش اختلاس را به جان بخرد، در مقابل گران شدن شیر پاسخگو باشد و متلک‌ها و نگاه‌های پر کینه  برخی را بپذیرد.

طلبه در به کار بردن واژه ها، سخن گفتن یا سکوت کردن، شرکت یا غیبت در مجالس، نوع نشستن، برخاستن، راه رفتن، نگاه کردن، خندیدن، شوخی کردن، خشم، خرید کردن، حضور در فضای خاص، و عملکرد خود باید بسیار دقیق باشد و به تبعات این رفتارها توجه ویژه داشته باشد. بازتاب نهایی عملکرد طلبه، چه بسا موجب پیدایش سنت یا بدعتی در اجتماعی شود که مسئولیت آن مستقیما بر عهده طلبه است.

اما باید توجه داشت:

اولاً این زحمت و محدودیتی که برای این لباس فرض شده،  در مقابل رسیدن به آن بهره ها  چیزی نیست. به نظر می رسد اینکه بخواهیم آسایش خود را به عنوان ملاک اصلی انتخاب ها و عمل ها در نظر بگیریم کار پسندیده ای نیست، زیرا دفاع از جبهه حق با راحت طلبی و تن آسایی امکان پذیر نیست.

ثانیا طبیعت انسان به گونه ای است که با گذشت زمان، به شرایط سخت عادت می کند و دشواری شرایط، بر اثر عادت، قابل تحمل و بلکه نامحسوس می شود.

تا پیش از نهضت رنسانس و حتی تا مدت ها پس از آن، تقریبا همه اقوام و ملل لباس بلند می پوشیدند و هیچ کس هم احساس محدودیت و خفگی نمی کرد؛ موزه های لباس در کشورهای اروپایی شاهد این مدعا است.[3]

بانوان مسلمان قرن ها است که در محیط اجتماعی، چادر به سر می کنند و به راحتی حضور اسلامی خود را ادامه می دهند و بر خلاف تصور برخی، احساس زحمت نمی کنند، بلکه تصور نداشتن چادر پیش چشم نامحرم، لرزه بر اندام آنان می اندازد.

 اکنون نیز هزاران روحانی این لباس مقدس را به تن دارند و همه فعالیت های اجتماعی خود را بدون احساس تنگنا انجام می دهند. بنابراین نباید گمان کرد که سختی اولیه یک عمل تا ابد باقی بماند.

نمونه های دیگری از محدودیت نیز وجود دارد که بیشتر موجب مصونیت طلبه می شود؛ طلبه در انجام هر کاری آزاد نیست و نسبت به سایر مردم محدودیت رفتاری دارد و این به جهت شأن طلبه، مناسبت او با دین، و دیدگاه توده مردم نسبت به اوست که رفتار او را حجت شرعی می شمارند.

در قسمت بعد به دو شاخصه دیگر لباس روحانیت یعنی مصونیت و مسئولیت  اشاره خواهیم کرد.


پی نوشت ها :

[1] سخنرانی در مراسم عمامه گذاری و اهدای جوایز به طلاب نمونه ی حوزه، بهمن ماه 1370.

[2] بیانات در جمع روحانیون استان سمنان، آبان 1385..

[3]  فرهنگ برهنگی و برهنگی فرهنگی، ص 10.

منابع:

فرهنگ برهنگی و برهنگی فرهنگی

تهیه و تولید : احمد اولیایی ، گروه حوزه علمیه تبیان