چگونه صدیق شویم؟
صدق و صداقت از بر جسته ترین کلید واژه های اخلاقی است که فضائل فراوانی بر آن استوار می گردد. چنان که ضدش دروغ و کذب منشأ رذائل گوناگونی خواهد بود که اولی سعادت انسان را رقم میزند و دومی شقاوت و عذابی دردناک را به همراه خواهد داشت.
تعریف لغوی واژه ”صدق“:
واژه ”صدق“ در واقع لغتی عربی است كه واژه نویسان و لغت شناسان آن را از ماده ”صدق“ دانسته اند. جناب مصطفوی (ره) درباره این واژه گوید: «هو التمامیه و الصحه من الخلاف و الکون علی حقّ. و هذا المعنی یختلف باختلاف الموارد.»(1) صدق همان تمامیت و سلامت از خلاف و استوار بر حق بودن است.
ویژگی صدق:
ما بر این اعتقادیم که صدق و صداقت از بر جسته ترین کلید واژه های اخلاقی است که فضائل فراوانی بر آن استوار می گردد. چنان که ضدش دروغ و کذب منشأ رذائل گوناگونی خواهد بود که اولی سعادت انسان را رقم میزند و دومی شقاوت و عذابی دردناک را به همراه خواهد داشت.
دیگر این که دستیابی به آن سخت و طاقت فرسا است. تا آن جا که بزرگانی چون سید محمد کاظم قزوینی (رض) می فرموده: «الصدیق کاد أن لا یوجد.»(2) نزدیک است که شخص راستگو یافت نگردد.
واژه ”صدق“ در واقع لغتی عربی است كه واژه نویسان و لغت شناسان آن را از ماده ”صدق“ دانسته اند. جناب مصطفوی (ره) درباره این واژه گوید: «هو التمامیه و الصحه من الخلاف و الکون علی حقّ. و هذا المعنی یختلف باختلاف الموارد. صدق همان تمامیت و سلامت از خلاف و استوار بر حق بودن است
صدیّق در قرآن:
صیغه مبالغه صدق، صدیقه است که در قرآن کریم به طور خاص بیش از هفت مرتبه به کار رفته است.
”وَ مَن یُطِعِ اللهَ وَ الَّرسُولَ فَاوُلَئِکَ مَعَ الَّذِینَ اَنَعمَ اللهُ عَلَیهِم مِنَ النَّبِییِّنَ وَ الصِّدِّیقینَ“،(3)
”اَلَّذیِنَ آمَنوُا بِاللهِ وَ رُسُلِهِ اوُلَئِکَ هُمُ الصِّدِّیقوُنَ“، (4)
”و امُّهُ صِدِّیقَهٌ“، (5)
”وَ اذکُر فیِ الکِتابِ اِبراهیِمَ، إنََّهُ کَانَ صِدّیِقاً نَبِیاً“،(6)
«وَ اذکُر فیِ الکِتابِ ادریسَ، إنََّهُ کَانَ صِدّیِقاً نَبِیاً“(7)
پیام ها:
الف - اطاعت الهی عامل رسیدن به مقام صدیقین و هم نشینی با انبیاء و شهداء است.
ب - ایمان به خدا و رسول خود از صدیقین شدن است.
ج - ادریس، ابراهیم و مریم از صدیقین اند.
پی نوشت ها :
1. حسن المصطفوی، التحقیق؛ فی کلمات القرآن الکریم؛ یحث عن الاصل الواحد فی کل کلمه، و تطوره، و تطبیقه علی مختلف موارد الاستعمال فی کلماته تعالی، طهران: مرکز نشر آثار العلامه المصطفوی، 1385، ج 6، ص 260.
2. یکی از فضلای حوزه علمیه قم به نام حجت الاسلام و المسلمین ثقفی (زید عزه) که از بستگان همسر امام راحل (ره) و در همسایگی ما در قم هستند می گفتند که من از خود ایشان این عبارت را شنیده ام. اینک مقبره جناب قزوینی (ره) در زینبیه مقابل مسجد فاطمیه قم است.
3. سوره مباركه نساء، آیه شریفه 69.
4. سوره مباركه حدید، آیه شریفه 19.
5. سوره مباركه مائده، آیه شریفه 75.
6. سوره مباركه مریم، آیه شریفه 41.
7. سوره مبارکه مریم، آیه شریفه 56.
بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان
منبع :
بیانات مرتضی آقاتهرانی
