بیماری اُسگود ـ شلاتر با درد زانو
Osgood schlatter disease
بیماری اسگود ـ شلاتر یک حالت موقت در ناحیه زانو که با ورم و احساس درد مشخص می‌شود. در این بیماری دکمه استخوان تیبیا Tibial tuberosity (یک برآمدگی روی استخوان تیبیا درست در زیر کلاهک زانو) درگیر می‌شود.
درد مزمن در جلو و مرکز زانو در میان نوجوانانی که به ورزش علاقمند هستند، شایع است.
زانو درد در نوجوانان اغلب به دلیل، انواع مختلف ورم تاندون و ورم برآمدگی استخوانی می باشد، مثل بیماری ورم تاندون کشکک زانو، تورم تاندون عضله چهار سر ، بیماری Osgood-schlatter و سندروم کشش رانی کشککی.
اختلال در هم محوری و هم ترازی، مانند استفاده بیش از حد از زانو می تواند باعث افزایش فشار بر کشکک زانو شود. فشار می تواند باعث خارج کردن کشکک از فرورفتگی خود شده و درد ایجاد نماید.
چرخش غیرطبیعی لگن، روش های نامناسب تمرین و عدم انعطاف پذیری ماهیچه ران، همه می توانند باعث فشار بر روی مفصل زانو شوند.
بیماری اسگود ـ شلاتر چیست؟
بیماری اسگود ـ شلاتر یک حالت موقت در ناحیه زانو که با ورم و احساس درد مشخص می‌شود. در این بیماری دکمه استخوان تیبیا Tibial tuberosity (یک برآمدگی روی استخوان تیبیا درست در زیر کلاهک زانو) درگیر می‌شود.
عضله بزرگ جلوی ران که یک سر آن در بالا متصل به استخوان ران است در پایین زانو به این برآمدگی استخوان تیبیا متصل شده و از این طریق دو استخوان ران و تیبیا را به یکدیگر مرتبط می‌سازد.
این بیماری اغلب هر دو زانو را مبتلا ساخته و در نوجوانان از هر دو جنس بروز می‌کند. این اختلال پس از 16 سالگی شایع نیست.
علایم شایع
- یک برآمدگی متورم، گرم و دردناک در زیر زانو
- درد هنگام فعالیت بدنی، به خصوص هنگام باز کردن زانو مثلا بالا رفتن از پله، پریدن یا بلندکردن وزنه
- افزایش تدریجی شدت درد
- سختی تحمل وزن
- صدای کوتاه و تیز در زانو هنگام فلکشن
- درد هنگام فلکشن
علل
احتمالاً ناشی از کشش یا آسیب دکمه تیبیا (که در طی نوجوانی هنوز در حال رشد است) می‌باشد که باعث التهاب می‌شود.
کشش یا آسیب مکرر، با رشد این ناحیه تداخل کرده و باعث التهاب می‌گردد.
عوامل افزایش‌دهنده خطر
انجام زیاد و شدید فعالیت‌های عادی نظیر دویدن، جهیدن یا به حالت هروله دویدن
اضافه وزن پسران در سنین 11 تا 18 سالگی
رشد اسکلتی
پیشگیری
کاهش وزن در کودکی که دچار اضافه وزن است.
تشویق کودک به فعالیت در حد متوسط و خودداری از ورزش شدید
روند بهبودی
معمولاً تا دو سال پس از کامل شدن رشد اسکلتی برطرف می‌شود.
عوارض
عود این عارضه در بزرگسالی
باقی ماندن ورم در زیر کلاهک زانو
تشخیص
برای تشخیص معمولاً از رادیوگرافی زانو و گاهی اسکن استخوان استفاده می‌شود.
درمان
- برای تخفیف درد، گرم کردن محل درد با کمپرس گرم، بالشتک‌های گرم‌کننده، لامپ‌های گرمایی، دیاترمی یا امواج ماورای صورت کمک‌کننده است.
- درمان نخست عبارتست از به کار بردن کیسه یخ بر روی محل عارضه، داروها (در صورت نیاز) و کاهش تحرک ورزشی
- به کار بردن کیسه یخ برروی محل عارضه ممکن است مفید باشد.
- استفاده از یک بالشتک نرم بر روی زانو توصیه می‌شود.
- گاهی ممکن است لازم باشد پای بسته به مدت 6 تا 8 هفته بی‌حرکت گردد (با کمک زانوبند کشی، گچ‌گیری یا آتل‌گیری)
- جراحی در صورت عدم موفقیت موارد فوق به ندرت ممکن است لازم گردد.
- حمایت روانی از بیماران با اطمینان دادن در مورد اینکه، بیماری با گذشت زمان برطرف می‌گردد.
داروها
برای ناراحتی خفیف، استفاده از داروهای بدون نسخه مسکن احتمالاً کافی است.
در صورت عدم موفقیت سایر درمان‌ها ممکن است از تزریق کورتون استفاده شود. تزریق کورتون ممکن است باعث ضعیف شدن تاندون‌ها گردد، بنابراین تحمل کردن بیماری تا زمان التیام آن بهتر از استفاده از تزریق کورتون است.
فعالیت بدنی
استراحت دادن به اندام مبتلا مهمترین درمان است. ممکن است لازم باشد از چوب زیربغل، گچ یا آتل و یا یک زانوبند کشی برای جلوگیری از خم شدن کامل زانو استفاده شود.
کودک یا نوجوان باید در طی زمان از شرکت در فعالیت‌های ورزشی خودداری کند.
این حالت موقتی بوده و پس از فروکش کردن التهاب، فرد می‌تواند فعالیت‌های طبیعی خود را از سر بگیرد. اغلب دوره درمانی لازم 2 تا 12 ماه است.
نوجوان از فعالیت‌های جهشی و فعالیت‌هایی که باعث بروز درد در زانو می‌شوند خودداری کند.
زمانی که درد و ورم تحت کنترل است، به ورزشی که پزشک توصیه می کند بپردازید تا عضله ران را طبیعی و تاندون طرفین حفره پشت زانو و عضلات عقب ران را قدرتمند و انعطاف پذیر سازید.
به تدریج فرد می تواند به ورزش و سایر فعالیت های خود بازگردد.
برای جلوگیری از بازگشت زانودرد، باید کودک یا نوجوان از پرهیز غذایی به ویژه بعد از ورزش و بازی پیروی کند و از فعالیت هایی که باعث تشدید زانودرد شده، خودداری نماید.
در این شرایط به پزشک خود مراجعه نمایید
ـ افزایش درد
ـ تب
اگر مشکل طولانی شود و در سنین بالا ادامه داشته باشد علت چیست؟
دو علت می تواند بررسی شود:
1- گاهی اوقات این بیماری به دلیل یک مشکل دیگر ایجاد می شود؛ مثلا انحراف زانوها، انحراف مفصل لگن یا حتی صافی کف پا. شاید یکی از این مشکلات باعث ادامه درد زانو باشد.
2- گاهی وقتی بیماری در نوجوانی شدید بوده و داخل تاندون زیر کشکک زانو (patellar tendon) استخوان سازی انجام می شود که هم باعث برجستگی زیر زانو شده و هم هنگام دوزانو و چهارزانو نشستن و زانوزدن باعث درد می شود. در این موارد، استخوان اضافی توسط جراحی برداشته می شود ( البته در مواردی که به درمان های دیگر جواب نداده است).
فرآوری: معصومه آیت اللهی
بخش سلامت تبیان
منابع:
دانشنامه رشد
شفایار
دانشگاه علوم پزشکی مشهد
مطالب مرتبط:
