طلوع مهر
بزرگ خاندان و اجداد مرحوم میرزا جوادآقا ملکی تبریزی از تاجران مشهور و ثروتمند شهر و دیار تبریز بودند. مرحوم پدرش از عوامل مضاربه(1) ناصرالدین شاه قاجار بود و در دستگاه حکومتی و پادشاهان قاجار خدمت میکرد.
اما در نهایت به محضر مرحوم حاج میرزا علینقی همدانی شرفیاب گشت و مراتب تهذیب نفس و سیر و سلوک را طی نمود تا جایی که به مراتب والایی از کسب معنویت و عرفان دست یافت.
مرحوم حاج میرزا جواد آقا پس گذراندن دوران کودکی به تحصیل علوم دینی پرداخت. مقدمات را در تبریز و سپس برای تکمیل به نجف اشرف مهاجرت کرد و سالیان متمادی در آن دیار به تحصیل علوم دینی پرداخت تا اینکه سرانجام به مقام رفیع اجتهاد نایل گشت.
خاندان
خاندان مرحوم آیت الله ملکی از شمال افغانستان به آذربایجان آمده بودند. این خاندان پس از هجرت به دیار ایران به سه دسته تقسیم شدند. دستهای در تهران، عدهای در سلطانآباد و دستهای دیگر در تبریز اقامت گزیدند و هر کدام از این دستهها دارای رئیس و بزرگی بودهاند که ریاست این قوم را بر عهده داشت.
از این خاندان گرانقدر و باسواد فرزانگانی برخاستهاند که برای آشنایی با آنان به معرفی چند تن از این شخصیتها میپردازیم.
1. آیت الله حاج میرزا علی اصغر ملکی تبریزی
ایشان از اساتید بزرگ حوزه علمیه نجف اشرف بوده است و پسرعموی مرحوم میرزا جوادآقا ملکی تبریزی بوده است. علامه طباطبایی از محضر این بزرگوار استفاده کرده است.
2. آیت الله میرزا حبیب الله ملکی
این شخصیت بزرگ از شاگردان مرحوم آخوند خراسانی بوده است که پس از تحصیلات به مشهد مقدس هجرت و در دیار طوس سکنی گزید. ایشان نیز پسرعموی حاج میرزا جوادآقا ملکی تبریزی میباشند.
3. حاج میرزالطفعلی ملک التجار تبریزی
ملک التجار در سال 1288 دیده به جهان گشود. ایشان فردی شجاع و دلیر بوده است.
در ابتدای مشروطیت به نهضت پیوست ولی پس از افراطیگریهای مشروطهخواهان از این گروه کنار کشید و در دفاع از مذهب حقه و شیعه به مقابله با طرفداران تجدد برخاست. در سال 1336 به جرم دفاع از مذهب و مشروطه مشروعه کشته شد.
4. حاج حسین آقا ملک صاحب کتابخانه ملک تهران
ایشان فرزند مرحوم حاج محمد کاظم التجار میباشد و در مشهد مقدس در سال 1250 دیده به جهان گشود. مرحوم حاج حسین آقا دوران زندگی خویش را وقف تاسیس کتابخانه ای بزرگ در تهران کرد و اکنون این کتابخانه با داشتن مجموعههای نفیس خطی و چاپی و اشیای گرانبها و منحصر به فرد از قدیمیترین و منحصربه فردترین کتابخانههای کشور است که در خارج از ایران هم دارای شهرت خاصی است.
شادروان حاج حسین آقا ملک در سال 1351 هجری شمسی در سن صد و یک سالگی به رحمت ایزدی پیوست و در غرفه شرقی دارالحفاظ حرم مطهر رضوی علیه السلام به خاک سپرده شد.
5. حاج میرزا شفیع
ایشان پدر مرحوم ملکی تبریزی است که در ابتدای کار عامل مضاربه ناصرالدین شاه قاجار بوده است.
ولی پس از مدتی به خدمت مرحوم حاج میرزا علی نقی همدانی شرفیاب شد و به سیر و سلوک پرداخت و در این راه به کمالاتی دست یافت.
پی نوشت:
ظاهرا منظور از «مضاربه» مسئول ضرب سکه میباشد.
منابع:
کتاب شیخ مناجاتیان
تهیه و فرآوری: فریادرس گروه حوزه علمیه