بده بستانی بین تورم و بیکاری نیست...

در این یادداشت خواهید خواند که بده بستان بین تورم و بیکاری در اقتصاد ایران کامل غیر ممکن بوده و سیاست های تورم زایی که تورم اش را از طریق تولید زایی توجیه می کنند، جز تولید زدایی اثری نداشته و اقتصاد ایران را در باتلاق تورم بیکاری فروتر خواهد برد.

آنچه علم اقتصاد در منحنی فیلیپس بدان اشاره می کند، بده بستان بین تورم و بیکاری نیست. منحنی فلیپس زاییده مواجه یک اقتصاد پویا با ادوار تجاری می باشد و تنها به کشورهایی که دارای اقتصاد پویا و طرف عرضه بی مشکل هستند، می گویند که شما اگر هیچ گونه سیاستی را اجرا نکنید، به دلیل مواجه با ادوار تجاری محکوم به یکی از این دو هستید، محکوم به تورم در شرایط رونق اقتصادی و وجود عنصر عدم ناامنی، و محکوم به بیکاری در رکود اقتصادی و  وجود عنصر ناامنی. به بیان ساده تر منحنی فیلیپس تنها به بیان اثر عنصر ناامنی و عدم ناامنی برای کشورهایی که طرف عرضه ی آنها بی مشکل است، می پردازد. و لذا مشخص که اساسا مطرح کردن این منحنی برای اقتصاد ایران کاملا بی اساس و بی پایه است چرا که مشکل تولید در اقتصاد ایران یکی دو تا نیست. وابستگی تولید به ارز، به پول، به تکنولوژی ، ناکارامدی، عدم رقابت پذیری و .. همه و همه جلوی این که بگوییم طرف عرضه اقتصاد ایران قوی است را می گیرد. لذا اقتصاد ایران محکوم به بیکاری توام با تورم است و تنها زمانی می تواند در راستای کاهش بیکاری و کاهش تورم حرکت کند که طرف عرضه خود را قوی و مستقل کند.

نکته ی دیگر این است که تورمی با تولید همراه و همزاد است که ناشی از سیاست های غلط اقتصادی نباشد. به بیان ساده تر آن تورمی  توام با تولید است، که  ناشی از افزایش دستمزدها به دلیل ایجاد مازاد تقاضا برای نیروی کار باشد. مازاد تقاضای نیروی کار به دلیل چشم انداز مثبت تولید یا همان کاهش ناامنی اقتصادی ایجاد شده که این مازاد، دستمزدها را افزایش می دهد، چرا که چشم انداز مثبت تولید، تقاضا برای کارگران را افزایش، که این افزایش در افزایش قیمت ها منعکس می شود.

این نکته ای است که کمتر کسانی که ادعا می کنند بین تورم و بیکاری بده بستان وجود دارد، بدان اشاره می کنند. یعنی کسانی که مدعی بده بستان بین تورم و بیکاری هستند، بیان نمی دارند که این تورم ناشی از چیست، در حالی که اگر متوجه شویم این تورم ناشی از چیست هرگز تورم را علت کاهش بیکاری نداسته بلکه کاهش بیکاری و تورم را زاییده ایجاد چشم انداز مثبت، آن هم برای اقتصادی که طرف عرضه اش قوی است، می دانیم. به بیان ساده تر درست است که تورم با تولید همزاد شده است ولی این همزادی رابطه،  بیان گر رابطه ی علت معلولی نیست چرا که تورم و کاهش بیکاری هر دو معلول یک علت دیگر هستند و آن علت چیزی جز رونق اقتصادی یا افزایش چشم انداز مثبت برای تولید یا افزایش اطمینان و ثبات در اقتصاد نیست.

لذا به هیچ وجه سیاست انبساط پولی که تورم زاست کمکی به افزایش تولید برای اقتصاد ایران نمی کند و از آنجا که تورم ناشی از آن بر بی ثباتی و ناامنی می افزاید، به جای انکه شاهد کاهش بیکاری باشیم، شاهد افزایش بیکاری نیز خواهیم شد. تورمی توام با ناامنی نیست که از عدم ناامنی ریشه گرفته باشد، در غیر این صورت تورم منشاء ناامنی و بی ثباتی خواهد شد. چرا که اگر تورم ناشی از رونق اقتصادی باشد به معنای آن است که تورم ناشی از افزایش دستمزدهاست، و لذا این تورم این اطمینان را به تولید کننده می دهد که تقاضا برای محصولاتش کاهش نخواهد یافت، ولی تورمی که ناشی از سیاست های انبساط پولی باشد، تولید کننده را نگران کاهش تقاضا برای محصولاتش می کند و این همان ناامنی است که تولید را کاهش می دهد.

فهم نادرست و یا هم ناقص از علم اقتصاد سبب میشود که فکر کنیم اگر سیاست تورم زایی را امروز اجرا کنیم ، تورم اش از طریق تولیدزایی که صورت داده است به صورت طبیعی از بین می رود، حال آنکه نه تنها در مسیر اصلاح تورم قرار نخواهیم گرفت بلکه باید شاهد پیشروی در مسیر تشدید تورم رکودی قرار بگیریم. تنها و تنها و تنها سیاستی که میتواند کمک به اصلاح وضع موجود کند آن است که طرف عرضه اقتصاد قوی شده و به سمت بی میشکل و کاهش وابستگی حرکت کند. تنها در این صورت است که طعم کاهش بیکاری در عین کاهش تورم را خواهیم چشید.