فروشندگان کراوات به گوش!
دقت در رعایت مسایل دینی و مذهبی و اصرار بر عمل به آنها در یک جامعه بسیار خوب است. شرط بقای دین در یک جامعه پایبندی به اصول مذهبی است که از مجرای دین به دست مردم رسیده است. در صورتی که یک عمل موجب کاهش روحیه و حس دینی و معنوی در یک جامعه دینی شود، باید به شدت با آن مقابله کرد و آن عمل را از ریشه خشکاند.
اما در صورتی که یک رفتار یا عملی صرفاً در بعد ظاهری نمایان شده باشد و خللی بر دین و روحیه دینی افراد نگذارد نباید با آن مبارزه کرد و یا با برخوردهای نابجا انزجار برخی از افراد را که نگاه مثبتی به دین ندارند بیشتر کرد. سختگیریهای نابجا ممکن است باعث بروز مشکلات بیشتری در یک جامعه شود به عبارتی دیگر اگر از سویی سختگیریهایی صورت گیرد که موجب جریتر شدن افراد شود ممکن است همان افراد به منظور برخورد با این سختگیریها و نشان دادن مخالفت خود با این سختگیریها رفتارهایی بروز دهند که به موجب آن آسیبهایی بر پیکره جامعه وارد شود.
توجه به این نکته که اشاعه فرهنگ غربی و تزریق آن به جامعه عملی مذموم و نکوهیده است و در دراز مدت تبعات نامطلوبی بر مردم خواهد گذاشت، امری پسندیده و قابل تأمل است اما وقتی یک رفتار وارد فرهنگ شود و در میان مردم به مرور به عنوان یک پدیده عادی تلقی شود، جایز نیست که یکباره و بدون توجیه و علت منطقی با آن مبارزه کرد و بدتر از آن اینکه بخواهند به کلی صورت مسئله را پاک کنند و از استفاده آن جلوگیری کنند. اتخاذ سیاست کنترلی در یک جامعه به نحو چشمگیری از آسیبها و ناهنجاریهای اجتماعی جلوگیری میکند و تأثیر آن در دراز مدت نمایان خواهد شد. اما در برخی موارد کنترل و فشارهای نامتعارف نه تنها اثرات مثبتی نخواهد داشت بلکه گاهی نتایجی جز ضرر و زیان در پی ندارد.
وقتی یک رفتار وارد فرهنگ شود و در میان مردم به مرور به عنوان یک پدیده عادی تلقی شود، جایز نیست که یکباره و بدون توجیه و علت منطقی با آن مبارزه کرد و بدتر از آن اینکه بخواهند به کلی صورت مسئله را پاک کنند و از استفاده آن جلوگیری کنند
در ابتدای پیروزی انقلاب به دلیل جلوگیری از اشاعه فرهنگ غربی و هم رنگ نشدن با بیگانهها استفاده از کراوات ممنوع و غیر مجاز اعلام شد. اما پس از گذشت چند سال دوباره استفاده از کراوات در میان مردم رواج پیدا کرد و مغازه داران بدون هیچ ممنوعیتی اقدام به فروش آن میکردند. در این بازه زمانی هیچ ارگان یا سازمانی هم مانع از فروش آن در مغازهها نشد. این در حالی است که اخیراً در پی اقدامات انجام شده در جهت مبارزه با بدحجابی در جامعه، جمعآوری کراوات از مغازهها و فروشگاهها شروع شده است. جمع آوری کراوات در حالی صورت گرفته که پیش از آن اقدامی در این خصوص انجام نشده بود و مغازه داران بدون هیچ محدودیتی اقدام به فروش آن میکردند. سۆالی که در ذهن پیش میآید این است که آیا در سالهای گذشته این امر تخلف محسوب میشده اما هیچ ارگان یا نهاد مسئولی از انجام آن جلوگیری نکرده است؟ و یا اگر تخلف محسوب نمیشده چرا یکباره اقدام به جمع آوری و جلوگیری از فروش آن کردهاند؟
درست است که کسی که در یک جامعه دینی زندگی میکند باید از هر لحاظ دینی باشد و ظاهر و پوشش وی نیز متناسب با شرع و قوانین صادر شده از سوی آن باشد اما ما در عصری زندگی میکنیم که فرهنگها به سرعت و فراتر از تصور در حال تبادل و نفوذ در کشورهای دیگر هستند. اگر نگاهی به سطح جامعه بیندازیم متوجه خواهیم شد که بخش اعظم پوشش مردم برگرفته از فرهنگ غرب و بیگانه است. نمونه بارز آن استفاده از پوشش کت و شلوار برای آقایان است. در تمامی جوامع و همین طور در جامعه ما نیز استفاده از کت و شلوار در محافل رسمی، ادارات، مجالس و... به عنوان یک پوشش متداول رواج پیدا کرده است. بنابراین نفوذ فرهنگ و پوشش غربی به کشورمان امری اجتناب ناپذیر است. کراوات نیز یکی از همین پوششهاست که در صورت استفاده از آن ناهنجاری و یا عدول از اصول اخلاقی در آن مشاهده نمیشود.
رعایت حجاب و پوشش اسلامی در ایران جزو قوانین و مقررات است و در قانون اساسی بدان تاکید شده است. اکثر قریب به اتفاق کارشناسان و صاحبنظران اسلامی معتقدند که عدم رعایت و پایبندی به حجاب در یک جامعه موجب بروز فحشا و فساد برای همه خواهد شد. این آسیب متوجه هر دو قشر زن و مرد است و یکی از شروط سالم و پاک ماندن جامعه و عفیف ماندن زنان و مردان رعایت همین پوشش و حجاب اسلامی است. افزون بر این کسانی که در چنین حکومتی زندگی میکنند ملزم به رعایت قوانین و مقررات در این مقوله هستند. اما گاهی اوقات عدم رعایت برخی قوانین ثانویه که شاید با نگاه کارشناسانه و تصمیم گیری صحیح صورت نگرفته باشد، خللی در آداب شرعی و اجتماعی وارد نمیکند. در این میان قانون جلوگیری استفاده از کراوات نیز برخوردی غیر کارشناسانه و غیر اصولی به نظر میآید.
سۆالی که در ذهن پیش میآید این است که آیا در سالهای گذشته این امر تخلف محسوب میشده اما هیچ ارگان یا نهاد مسئولی از انجام آن جلوگیری نکرده است؟ و یا اگر تخلف محسوب نمیشده چرا یکباره اقدام به جمع آوری و جلوگیری از فروش آن کردهاند؟
گسترش فرهنگ اسلامی و ارائه الگوهای دینی به مردم میتواند بهترین راه برای جلوگیری از نفوذ و تأثیر فرهنگ غربی بر مردم باشد. تا زمانی که جایگزینی برای آنچه که از فرهنگ غرب به ما میرسد نداشته باشیم سیاست مبارزه و تهدید جز مقاومت و مقابله چیز دیگری در پی ندارد.
بدون تردید تقلید کورکورانه از هر چیزی مردود و مضر است. یک جامعه زمانی میتواند به سمت کمال و تعالی پیش برود که به صورت سنجیده و با عقل و منطق عمل کند. مردم جامعه ما باید بیاموزند که الگو برداری از فرهنگ غربی زیان بار است و با روحیات و فرهنگ ایرانی متمدن سازگار نیست. ما که در جامعه ای اسلامی و دینی زندگی میکنیم باید فرزندان خود را از ابتدا در محیط خانه و جامعه به گونهای تربیت کنیم که خود آنها از فرهنگ غرب الگو نگیرند و تمایلی به آن سمت نداشته باشند. در هر حال اعمال سیاست زور و تهدید شاید در کوتاه مدت بتواند مرهمی باشد اما قطعاً در دراز مدت اثرات نامطلوب خود را خواهد گذاشت.
منصوره فراهانی بخش اجتماعی تبیان