تبیان، دستیار زندگی
شهریه ی طلبگی یکی از پایین ترین درآمدهاست. یا به عبارت دیگر طلاب و روحانیون جزء کم درآمدترین اقشار جامعه هستند که با با پایین ترین درآمدهای اداره کار برابری دارد.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

طلبه و اقتصاد

طلبه
شهریه ی طلبگی یکی از پایین ترین درآمدهاست. یا به عبارت دیگر طلاب و روحانیون جزء کم درآمدترین اقشار جامعه هستند که با با پایین ترین درآمدهای اداره کار برابری دارد.

طلبه و اقتصاد

روابط بین الملل، تأثیرات آن و به خصوص تحریم ها ی اقتصادی، و دلایل مختلف دیگر اوضاع اقتصادی را تحت الشعاع خود قرار داده و برای برخی از مردم گذران زندگی مشکل شده است.

یکی از این گرو های مردمی، طلاب هستند. با توجه به میزان درآمدی که نهاد های مسئول به عنوان قانون کار و درآمدها معرفی کرده است، شهریه ی طلبگی یکی از پایین ترین درآمدهاست. یا به عبارت دیگر طلاب و روحانیون جزء کم درآمدترین اقشار جامعه هستند که با با پایین ترین درآمدهای اداره کار برابری دارد.

البته قبل از شروع به بحث شبهه و اشکالاتی که به شهریه طلاب وارد است را بیان می کنیم؛

برخی می گویند چرا طلاب باید شهریه بگیرند و درس بخوانند، در حالیکه دانشجویان شهریه می دهند و درس می خوانند؟!

اولا لازم به ذکر است که این شهریه ای که به طلاب می دهند هرچند برکت فراوانی دارد اما از نظر مالی بسیار کم است و همانطور که بیان شد تقریبا با پایین ترین حقوق اداره کار برابری می کند.

دوران دانشجویی برای کارشناسی 4سال و برای ارشد دو سال است. یعنی یک دانشجو می تواند با گذراندن 6 سال، علاوه بر دریافت مدرکی که در جامعه و میان مردم معتبر و قابل احترام است، وارد بازار کار شده و در آمد لازم خویش را دریافت کند. البته ممکن است برای بعضی فارغ التحصیلان دانشگاه ها کار مناسب موجود نباشد که این استثنائات به اصل بحث خللی وارد نمی کند.

البته برای دانشجویانی که در رشته خود تمام تلاش خویش را کرده و خوب درس خوانده اند معمولا کار وجود دارد.

به هر حال  دوران دانشجویی دورانی ست بسیار موقت و اگر هم فشار های اقتصادی اندکی در این دوران وجود دارد با پایان دوران دانشجویی و ورود به بازار کار به اتمام خواهد رسید.

اما دوران طلبگی بی پایان است و اگر کسی از کسوت طلبگی خارج نشود، معمولا تا آخر عمر ادامه دارد. حدود ده سال دوران مقدمات و سطح حوزه به طول می انجامد.

یعنی گذراندن ده پایه ابتدایی سیستم درسی حوزه، ده سال وقت می خواهد البته اگر به طور معمول یعنی سالی یک پایه گذرانده شود.

بعد از این مقدمات و سطح، درس خارج شروع می شود که با توجه به شرایط و وضعیت و تلاش هر طلبه مدت متفاوتی به طول می انجامد.

ممکن است طلبه ای بعد از پنج سال مطالعه و تحصیل در دوران خارج، به اجتهاد برسد و برخی نیز با گذراندن سال های مدید هم به این درجه نمی رسند چراکه "العلم نور یقذفه الله فی قلب مایشاء" [1] .

البته ممکن است طلابی هم از اجتهاد در فقه و اصول چشم پوشی کرده و حوزه های علمی دیگر مانند فلسفه، کلام، اخلاق و ... را انتخاب کنند که تحصیل و دستیابی به تخصص در آن رشته ها نیز مسلتزم گذراندن دوره ای طولانی ست.

بهرحال این دوران بلند تحصیلی مانع کار برای طلبه می شود و لازم است طلبه تمام وقت درس بخواند. شهریه ای که به طلاب پرداخت می شود به منزله کمک هزینه ایست تا طلاب فقط و فقط به درس فکر کرده و وقت خود را برای کار نگذارند تا بتوانند در آینده حافظ و پاسدار اسلام باشند.

می توان گفت این شهریه به نوعی همان بورسیه است. دانشجو را بورس می کنند تا دغدغه ذهنی نداشته و ذهن خود را متمرکز در کسب علم کند و درآینده برای آن موسسه یا دانشگاه که او را بورس کرده، کار کند.

شهریه نیز از اسلام و وجوهات شرعی ست و طلبه نیز به اسلام تعهد می دهد با تحصیل خوب و کامل خود را وقف تبلیغ و خدمت رسانی به دین کند.

باز هم لازم به ذکر است که این شهریه اندک در این روزگار کنونی پاسخ گوی نیازهای طلاب نیست و در نتیجه ذهنی متمرکز برای تحصیل وجود ندارد.

این شرایط سبب شده است برخی طلاب و روحانیون در کنار تحصیل وارد بازار کار شوند، حال بعضی از ایشان کاری متناسب با طلبگی مانند تدریس، پژوهش، تألیف، و بعضی دیگر کارهای اقتصادی غیر طلبگی مانند تجارت در بازار را برگزیده اند.

با توجه به سنگینی دروس حوزه، آیا یک طلبه می تواند هم کار کند، هم درس بخواند؟ وظیفه یک طلبه در شرایط بد اقتصادی خانواده اش چیست؟ درس یا کار؟ بر سر این دوراهی چه تصمیم باید گرفت؟

در قسمت بعدی به احادیثی که لزوم امرار معاش و کسب درآمد را توصیه می کنند اشاره کرده و سعی می شود به پرسش های فوق پاسخ داده شود.


منابع:

بحار الانوار

پی نوشت :

[1] بحارالانوار ج1 ص 225.

تهیه و تولید : احمد اولیایی ، گروه حوزه علمیه تبیان