چگونه می توانیم اوضاع اقتصادیمان را بهتر کنیم؟

منظور از رزق و روزی تمام مواهب الهی است که انسان در زندگی به آن نیاز دارد و معمولاً بر مواهب مادی از قبیل مال و املاک گوناگون اطلاق می‌شود، هرچند درباره امور معنوی نیز به کار می‌رود.

می‌گویند این روزها پول در آوردن خیلی سخت شده و کاری هم نمی‌توان کرد، مشکلات اقتصادی را هیچ گونه نمی‌توان حل کرد، تورم بیداد می‌کند. اصلاً نمی‌دانیم که چگونه می‌توانیم کمی اوضاع را بهتر کنیم؟

بله متأسفانه گاهی اوضاع بدجور به هم می‌ریزد و واقعاً آدم را حیران می‌کند، اما چه کنم چه کنم کردن‌ها نمی‌تواند مشکل ما را حل کند باید آگاهانه و با مدیریت این شرایط سریع خود را از دام نداری و فقر برهانیم.

راهش چیست؟

معلوم است، «تجارت» آن هم با کسی که هم انصاف دارد هم بی نهایت بخشنده و مهربان است و فوق‌العاده ثروتمند، ارتباط با چنین کسی و معامله با او زندگی ما را ناگهان متحول می‌کند، تازه شراکت و معامله با او سرمایه چندانی هم لازم ندارد، ما می‌توانیم با کمترین هزینه بیشترین سود را ببریم، می‌پرسید چه کسی و چگونه؟

بگذارید سرور و مولایمان راهنماییمان کند:

امام (علیه‌السلام) می‌فرماید: «اسْتَنْزِلُوا الرِّزْقَ بِالصَّدَقَةِ»؛ روزی را به وسیله صدقه فرود آورید.

اسباب مادی رزق و روزی تلاش و کوشش و دقت در انتخاب کسب و کار و برخورد خوب با مردم و داشتن حساب و کتاب دقیق و امثال آن است. موانع مادی آن نیز تنبلی، بدرفتاری با مردم و اقدام‌های بدون مشورت و بی مطالعه و امثال آن است.

امام (علیه‌السلام) در این کلام کوتاه حکمت آمیز اشاره به اسباب فزونی نعمت کرده می‌فرماید: «روزی را به وسیله صدقه فرود آورید»؛ (اسْتَنْزِلُوا الرِّزْقَ بِالصَّدَقَةِ)

منظور از رزق و روزی تمام مواهب الهی است که انسان در زندگی به آن نیاز دارد و معمولاً بر مواهب مادی از قبیل مال و املاک گوناگون اطلاق می‌شود، هر چند درباره امور معنوی نیز به کار می‌رود مثلاً می‌گوییم: «اللّهُمّ ارْزُقْنَا الاْیمانَ وَالْیقینَ؛ خداوندا ایمان و یقین به ما روزی بفرما ولی در کلام مورد بحث اشاره به مواهب مادی است.

منظور از «صدقه» هرگونه موهبت مادی است که بدون عوض و با انگیزه الهی در اختیار دیگری قرار داده شود.

امام (علیه‌السلام) در این کلام نورانی رابطه نزدیکی میان صدقات و فزونی رزق و روزی بیان فرموده است. این معنا در روایات دیگر نیز با عبارات متفاوتی آمده است «إذا أمْلَقْتُمْ فَتاجِرُوا اللهَ بِالصَّدَقَةِ؛ هر زمان فقیر و نیازمند شدید با دادن صدقه با خداوند معامله کنید»

در حدیث دیگری از امام صادق (علیه‌السلام) می‌خوانیم که به یکی از فرزندانش فرمود: از آن مالی که نزد تو بود چقدر باقی مانده؟ عرض کرد: فقط چهل دینار. امام (علیه‌السلام) فرمود: برو و آن را به نیازمندان صدقه بده. عرض کرد: چیزی غیر از آن در بساط نیست.

فرمود: می‌گویم آن را صدقه بده خدا به جای آن به ما می‌دهد. سپس فرمود: «أَما عَلِمْتَ أنَّ لِکُلِّ شَیء مِفْتاحاً وَمِفْتاحُ الرِّزْقِ الصَّدَقَةُ؛»

آیا نمی‌دانی هر چیز کلیدی دارد و کلید رزق صدقه است پس برو و آن را در راه خدا به نیازمندان بده.

فرزند امام این کار را کرد. ده روز نگذشته بود که از محلی چهار هزار دینار خدمت حضرت آوردند. امام (علیه‌السلام) فرمود: فرزندم! چهل دینار برای خدا دادی و خداوند چهار هزار دینار به ما داد. (کافی)

رزق و روزی اسباب و موانع مختلفی دارد. این اسباب و موانع بر دو گونه است: بخشی جنبه مادی و ظاهری دارد و بخشی جنبه معنوی.

اسباب مادی رزق و روزی تلاش و کوشش و دقت در انتخاب کسب و کار و برخورد خوب با مردم و داشتن حساب و کتاب دقیق و امثال آن است. موانع مادی آن نیز تنبلی، بدرفتاری با مردم و اقدام‌های بدون مشورت و بی مطالعه و امثال آن است.

از امیر مؤمنان علی (علیه‌السلام) نقل شده که گروهی نزد آن حضرت آمدند و از خشکسالی و کمبود فراورده های کشاورزی و مانند آن شکایت داشتند. حضرت به همه آن‌ها دستور داد که از گناهان خود توبه کنند و این آیه قرآن را به آنان یادآور شد: سوره نوح؛ (فَقُلْتُ اسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ إِنَّهُ کَانَ غَفَّاراً * یرْسِلِ السَّمَاءَ عَلَیکُمْ مِّدْرَاراً * وَیمْدِدْکُمْ بِأَمْوَال وَبَنِینَ وَیجْعَلْ لَّکُمْ جَنَّات وَیجْعَلْ لَّکُمْ أَنْهَاراً ...)

اما اسباب معنوی آن امور زیادی از جمله دادن صدقه و بخشش در راه خداست. قرآن کریم می‌فرماید: «(یمْحَقُ اللهُ الرِّبَا وَیرْبِی الصَّدَقَاتِ) خداوند ربا را نابود می‌کند، و صدقات را افزایش می‌دهد» صدقه باعث ازدیاد روزی می‌شود.

همچنین در احادیث اسلامی آمده است که نماز شب، بیدار ماندن میان طلوع فجر و طلوع آفتاب و پرداختن به ذکر و دعا تأثیر زیادی در فزونی روزی دارد.

از جمله موانع معنوی روزی گناهان مختلف است، از این رو در بعضی از احادیث امیر مؤمنان آمده است: «إذا أبْطَئَتِ الاْرْزاقُ عَلَیکَ فَاسْتَغْفِرِ اللهَ یوَسِّعْ عَلَیکَ فیها؛ هنگامی که روزی برای تو سخت شد از گناهانت استغفار کن خداوند روزی تو را وسیع می‌گرداند.»

از امیر مؤمنان علی (علیه‌السلام) نقل شده که گروهی نزد آن حضرت آمدند و از خشکسالی و کمبود فراورده های کشاورزی و مانند آن شکایت داشتند. حضرت به همه آن‌ها دستور داد که از گناهان خود توبه کنند.

در مورد صله رحم از امام باقر (علیه‌السلام) نقل شده است که می‌فرماید: «صُلَةُ الاْرْحامِ تُزَکِّی الاْعْمالَ وَ تُنْمِی الاْمْوالَ؛ صله رحم اعمال انسان را پاکیزه و اموال را فزونی می‌دهد». در مقابل آن قطع رحم باعث تاریکی فضای زندگی و کمبود روزی است.

دانستی‌ها را در مورد اینکه چگونه می‌توانیم اوضاع مان را بهتر کنیم دانستیم، دیگر ما می‌دانیم و زندگی‌مان، حالا می‌خواهیم این چندرغازمان را هم دو دستی بچسبیم تا مبادا روزی کم بیاوریم و یا بخشش کنیم و وارد معامله با خدا شویم و سودش را ببریم، هر کس خودش می‌داند و شم اقتصادیش.

در ضمن ما که وقت می‌گذاریم و غر می‌زنیم که آی فغان آی داد و بی داد، از این فلک و روزگار و این نظام و مردم و همه و همه و آخر سر هم جز ناراحتی و گرفتگی چیزی عایدمان نمی‌شود.

آیا بهتر نیست برای بهبود اوضاع معیشتمان همین وقت را بر سجاده نیاز بنشینیم از آنچه کرده‌ایم عذر بخواهیم و با این کار ریشه فقر را برای همیشه بخشکانیم و درهای نعمت خداوند را به روی خود بگشاییم؟ این را دیگر من و شما یا آن واعظ منبری نمی‌گوید امیرالمؤمنین علیه‌السلام برای امثال ما تجویز کرده‌اند.

شاید باورمان نشود همین چند امر ساده این همه گره کور را حل کند، اما یادمان باشد این راهکارها از منابع فیض و رحمت است و نباید دست کم بگیریمشان، حالا این گوی و این میدان...

منبع: سایت نیلوفر آبی