نشانه قبولی نماز چیست؟

---

اگر نمازگزار موفق شد از گناه بپرهیزد و به گناه آلوده نشود معلوم می‌شود نماز او مقبول شد.

جایگاه نماز

وقتی نمازگزار اقامه می‌گوید و در اقامه بعد از «حی علی الصلاه»، «حی علی الفلاح» به «قد قامت‌الصلوه» می‌رسد، امام معصوم (علیه السلام) «قد قامت‌الصلوه» را تفسیر کرد که یعنی هنگام زیارت ذات اقدس الهی فرا رسید.

همان گونه که انبیاء و اولیاء و معصومین (علیهم السلام) زیارت نامه دارند، نماز زیارت نامه خدا بوده و منظور زیارت وجه الله و زیارت اسمای حسنای الهی است.

سؤال بی جواب نیست

وقتی انسان در نماز به زیارت ذات اقدس اله مشرف شد و به آن بارگاه بار یافت خداوند سبحان هم پاسخ زیارت او را خواهد داد، خدا هیچ سؤال، ذکر، نام، یاد و هیچ زیارتی را بی‌اثر نمی‌گذارد.

در جریان سؤال به رسول خود فرمود: اگر بندگان من درباره من از تو بپرسند «انّی قَرِیبٌ أُجِیبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ اذا دعان» داعی که خدا را می‌خواند، سائل که از خدا مسئلت می‌کند پاسخش را خدا مرحمت می‌کند و در جریان یاد و نام خدا فرمود «اذکرونی اذکرکم؛ به یاد من باشید من به یاد شمایم».

پس دعا بی‌پاسخ نیست؛ سؤال بی جواب نیست؛ ذکر و نام و یاد خدا بدون اثر نیست، زیارت خدا هم به طور یقین بی‌اثر نخواهد بود.

پرهیز از گناه نشانه قبولی نماز است

اگر کسی به بارگاه الهی بار یافت نام خدا، لطف خدا و فیض ویژه الهی در کنار قلبش حضور دارد؛ «أنَا عِندَ المُنکَسِرَهِ قُلُوبُهُمْ»؛ یعنی اگر قلب کسی شکست خاضعانه و موحدانه خدا را خواند و خواست، به صورت یقین لطف خدا آنجا حضور دارد نیز از همین مقوله است.

بنابراین نمازگزار باید بداند و مطمئن باشد وقتی به زیارت لطف الهی می‌رود لطف الهی هم به دیدار او خواهد آمد و وقتی فیض و لطف خدا به دیدار نمازگزار آمد به او شرح صدر عطا می‌کند که این شرح صدر و نورانیت دل همان است که به عنوان اثر نماز در قرآن مطرح است که «ان الصلوه تنهی عن الفحشا و المنکر».

ما اگر خواستیم ببینیم نماز ما مقبول شد یا نشد دو راه دارد یک راه در آخرت که اعمال را می‌سنجند و روشن می‌شود و یک راه هم در دنیا و آن این است که اگر نمازگزار موفق شد از گناه بپرهیزد و به گناه آلوده نشود معلوم می‌شود نماز او مقبول شد.

نماز آن است که جلوی بدی‌ها را بگیرد

اگر معاذ الله کسی در عین حالی که نماز می‌خواند دست به تباهی می‌زند و آلوده می‌شود این مطمئن باشد که نماز او گر چه صحیح است، لکن مقبول نشد، زیرا ماهیت نماز هر چند اعتباری است ماهیت امر اعتباری به یک حقیقت تکیه می‌کند و آن نورانیت دل است و نورانیت دل مانع آلوده شدن است، زیرا کوثر جلوی تکاثر را می‌گیرد.

دین کوثر است، اطاعت خدا کوثر است، قرآن و ولایت اهل بیت (علیهم السلام) کوثر است و نماز ستون دین است، ستون دین کوثر خواهد بود و کوثر جلوی هر تکاثری را می‌گیرد.

بنابراین اگر خواستیم ببینیم نماز ما مقبول شد یا نه، اثر تربیتی او را کامل در خود محاسبه کنیم و ارزیابی کنیم «ان الصلوه تنهی عن الفحشاء و المنکر».

بی حجابی و بی عفتی یک منکر بزرگ است

آقایان هم توجه کنند که حجاب مخصوص خانم‌ها و زن‌ها نیست و مردها هم باید حجاب داشته باشند. مردان نه تنها از لحاظ نگاه با حجاب باشند، از نظر لباس هم باید با حجاب باشند.

ارتباط حجاب با غیرت آدمی

حجاب چه در مرد چه در زن به غیرت او وابسته است و یک انسان غیور نه اجازه می‌دهد که بیگانه به حریم او را پیدا کند و نه به خود اجازه می‌دهد وارد حریم عفاف و دیانت دیگری بشود.

غیرت که یک واژه عربی است سه عنصری را که اخلاقی و آموزنده است در درون خود دارد و غیرت عبارت از این سه عنصر اول هویت شناسی، دوم غیر را به حریم هویت خود راه ندادن و سوم وارد حریم غیر نشدن است.

غیرت یعنی غیر زدایی و طرد غیر و بیگانه

طرد غیر و بیگانه بعد از شناخت حوزه هویت خودی است و اگر کسی خود را نشناسد و حریم خود را نداند مسئله غیر زدایی و وارد حریم غیر نشدن برای او مطرح نیست و وقتی او می‌تواند غیر زدایی کند که محدوده خود را بشناسد پس نخستین عنصر او هویت شناسی است.

وقتی کسی مرز و حیثیت خود را شناخت آنگاه نه وارد حریم دیگری می‌شود و نه دیگری را به حریم خود راه می‌دهد و حجاب و عفاف به غیرت برمی‌گردد و ذات اقدس اله انسان غیور را دوست دارد و اگر کسی معاذ الله غیر زدا نبود و وارد حریم غیر شد این معلوم می‌شود مریض است.

طمع به حریم دیگری نوعی بیماری است

در فرهنگ دین و قرآن کریم طمع به حریم دیگری و به ناموس دیگری یک نحوه بیماری است.

بی حجابی و بی عفتی نوعی بیماری است

ترک عفاف مرض قلب است و قرآن کریم که به عنوان شفا نازل شد این بیماری را به ما معرفی و بعد از تعریف این بیماری راه درمانش را هم به ما گفت و معالجه کرد.

از اینجا روشن می‌شود که اگر مرد یا زن اهل عفاف و حجاب نبودند هم بیمار هستند و هم بیماری را دامن می‌زنند و اگر جامعه‌ای بیمار بود درمان چنین جامعه‌ای آسان نیست، علاج این جامعه سخت است و جامعه بیمار فکر بیمار، سیاست بیمار، اقتصاد بیمار، اجتماع بیمار و روابط عمومی بیمار خواهد داشت.

باید کوشید قلب را سالم کرد و در قرآن آمده فقط گروهی در قیامت اهل نجات هستند که با قلب سلیم بیایند.

اگر کسی به نامحرم طمع کرد این قلبش مریض است. در قیامت یک انسان بیمار دل، گرفتار عذاب خدا خواهد شد و فقط کسانی که دارای قلب سالمند نجات پیدا می‌کنند.

                                                                                                                                        فرآوری : زهرا اجلال

بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان

منبع :

بیانات آیت‌الله جوادی آملی