آشنایی با داروی ارلیستات (ونوستات)
پرسش: من 35 کیلو اضافه وزن دارم و دکتر کپسول چربی سوز ونوستات را به همراه رژیم برایم تجویز کرده می خواستم از فواید و مضرات این کپسول آشنایی پیدا کنم. لطفا در این زمینه بنده را راهنمایی نمایید.
پاسخ: داروی ارلیستات با نام های مختلفی مانند زنیکال ( نام اصلی دارو و ساخت روشه آلمان ) و در ایران با نام ونوستات توسط شرکت دارو سازی ابوریحان تولید می شود. این دارو روی نیمی از مصرف کنندگان ممکن است اصلا اثر نکند و روی افرادی که اثر کرده ظرف 3 ماه 5% کاهش در BMI و ظرف 1 سال 16% کاهش وزن دیده شده است. پزشکی که برای افراد چاق (BMI بالاتر از 30) این داروها را به تنهایی یا به صورت ترکیبی تجویز می کند، باید عملکرد داروها را توضیح دهد تا بیمار با آگاهی، مصرف چربی سوزها را انتخاب کند.»
این دارو به نسبت کم ضررتر بوده و مکانیسم کارشان نیز متفاوت است. با اشتها کاری ندارند و چربی هم نمی سوزانند، بلکه در سطح دستگاه گوارش مانع جذب یک سوم چربی غذا می شوند. البته این داروها با رژیم غذایی جواب می دهند. آن هم به صورت تدریجی و دراز مدت (یک کیلو در ماه از وزن کاسته می شود). مصرف این داروها نیز می تواند عوارضی به همراه داشته باشد همچون بی اختیاری دست و ممانعت از جذب چربی نیز می تواند کمبود ویتامین های محلول در چربی را به همراه آورد. به علاوه خانمهای شیرده، باردار و بچه ها از مصرف این داروها منع می شوند.
در 15 تا 30 درصد موارد اسهال چرب و در 7 درصد موارد دفع غیرارادی مدفوع و از دست دادن ویتامین های حلال در چربی به ویژه A،D، K و E را به همراه دارد. بیشتر مصرف كنندگان آن نیز از خروج گاز شكمی همراه با ترشحات روده‌ای ناراحت‌‌اند. پزشكان به افرادی كه از این دارو استفاده می كنند، پیشنهاد می كنند غذاهای چرب كمتری بخورند و در عوض میوه، سبزی ها و ویتامین را در برنامه غذایی خود بگنجانند.
از آن جا که دارو جذب چربی غذا را متوقف میکنه احتمالا" تغییراتی در روده ایجاد میکنه این تغییرات معمولا" در هفته اول درمان ایجاد میشه و برای بر خی افراد ممکنه تا 6 ماه یا بیشتر پس از مصرف دارو اتفاق بیفته این تغییرات شامل دفع روده ای با گاز یا افزایش تعداد حرکات روده ای و عدم کنترل آنها بخصوص بعد از غذاهایی که میزان بیشتری از چربی دارن اتفاق بیفتد.
چربی هایی که تجزیه و جذب نشده اند، باعث دفع مدفوع پر چرب شده و بوی بسیار زننده ای ایجاد می کنند. در ارتباط با مقدار چربی موجود در غذا، احتمال ایجاد سر دردهای شدید و دل دردهای طاقت فرسا در 6 درصد مصرف کنندگان وجود دارد. در ضمن به علت اختلال در جذب ویتامین های محلول در چربی که شامل ویتامین های K , E , D , A است ، باید دو ساعت بعد از مصرف ونوستات نسبت به مصرف مکمل های مولتی ویتامینی اقدام شود. این دارو به علت احتمال ایجاد زمینه ی بروز سرطان سینه که از طرف FDA ( اداره غذا و دارو ) مطرح گردیده بود، از طرف شرکت سازنده و تولید کننده، درخواست تایید دارو پس گرفته شده است.
این قرص ها همراه با غذا، درصد زیادی از چربی غذا را دفع می کند. از آنجا که این دارو معمولا جذب بدن نمی شود، جزو دسته داروهایی است که عوارض جانبی کمی دارد. چون متابولیسم آن روی اندام های بدن بیشتر می شود، اما وقتی جذب نمی شود، عوارض جانبی آن کمتر است. قرص های آنتی لیپاز در واقع جذب چربی را مختل می کنند و در نتیجه جذب
ویتامین های محلول در چربی را نیز مختل می نمایند. در واقع جذب ویتامین های E و D و A و k در مصرف کنندگان این قرص ها صورت نمی گیرد. حال اگر قرار باشد فردی در کوتاه مدت از این قرص ها استفاده کند، دچار مشکل نخواهد شد، اما اگر در دراز مدت مورد استفاده قرار گیرد، عوارض جانبی رخ خواهد داد. این داروها موجب کمبود ویتامین های محلول در چربی، افزایش خون ریزی ماهیانه در خانم ها در اثر اختلال در انعقاد خون به علت کمبود ویتامین k می شود. از سوی دیگر، کمبود هر یک از ویتامین های محلول در چربی مانند E نیز عوارض خاص خود را دارد؛ به طور مثال، باعث جذب کمتر مواد مغذی آنتی اکسیدان در بدن می شود. در غذاهای سرخ شده، کتلت، کوکو و فست فودها چربی زیادی وجود دارد. گاهی می توان پس از صرف غذای چرب از این قرص‌ها، مصرف کرد و صرفا مصرف محدود این قرص ها توصیه می شود، نه مصرف مداوم و همیشگی آنها. مصرف خودسرانه هر نوع دارویی از جمله این قرص ها به هیچ عنوان صحیح نیست. به گفته پژوهشگران برزیلی، مصرف داروی «اورلیستات» یا «زنیكال» ( یا ونوستات ) كه گاه برخی بیماران برای كاهش وزن از آن استفاده می كنند، احتمال بروز سنگ های كلیه را افزایش می دهد. محققان دانشگاه فدرال سائوپولو در برزیل با بررسی گروهی از موش های آزمایشگاهی دریافتند، استفاده از داروی ارلیستات میزان نوعی ماده سنگ ساز موسوم به «اگزالات» را در ادرار این حیوانات تا 8 برابر (هشت برابر) افزایش می دهد.
1. داروی ارلیستات یكی از داروهایی است كه از جذب چربی در روده ها جلوگیری می كند.
2. این دارو برای كاهش وزنهای ناشی از پر خوری استفاده می شود.
3. این دارو بر روی اشتها هیچ گونه تاثیری ندارد.
مشاوره سلامتی
تنظیم: مرکز مشاوره
