چاره نگرانی های مردم

همه پریشانند و در فكر علاج، لكن چاره را نمی‌دانند، تنها رهاننده بشر از پریشانی بدقّت خواندن و عمل به ‌فرمایش‌های حضرت امیرالمؤمنین ـ علیه السّلام ـ در نهج‌البلاغه است كه همه نگرانی‌ها را برطرف نموده مردم را به راه سیادت و سعادت سوق می‌دهد.

دنیای امروز را تباهكاری، ستمگری، دوروئی، خودخواهی، بدبختی به جائی رسانده كه زندگی افراد آن تیره و تار شده، آسایش، دادگری، یگانگی، آشتی، نیك‌بختی در جهان برقرار نمی‌گردد مگر به پیروی جهانیان از گفتار و كردار امیرالمؤمنین ـ علیه السّلام ـ كه نمونه از آن ‌را سیّد شریف رضیّ در كتاب مقدّس نهج‌البلاغه گرد آورده و چون در همین مختصر از جمیع شئون زندگی چیزی فروگزار نشده سیادت و سعادت و عمل كننده را ضامن است، زیرا این كتاب نتیجه گفتار همه پیغمبران و راهنمای درك معانی و حقائق قرآن كریم و نجات دهنده گمراهان و گرفتاران است.

این گفتار روی دو پایه برهان عقل و علم استوار است و ما لاف نزده و گزاف نگفته‌ایم اگر باور ندارید برجستگان و دانایان خود را در مجلسی گرد آورید تا اثبات نموده به‌خواصّ و عوامّ بفهمانیم: هر كه طالب خیر و نیكوئی و آسایش و خوشی است بایستی كتاب نهج‌البلاغه را (كه پس از قرآن كریم و سخنان پیغمبر اكرم در جهان مانند ندارد) مورد مطالعه و سرمشق و دستور زندگانی خویش قرار دهد، بنابراین باید:

پادشاهان و وزراء و رجال سیاسی بخوانند تا استقلال و تمامیّت كشور را حفظ نموده و به ‌وظائف خود و طرز سلوك با رعیّت پی ‌برند وكلاء مجلسین: سناء و شوری بخوانند تا از بدعت (احداث چیزی در دین كه از دین نبوده) دوری گزیده به ‌دستور دین رفتار نمایند، حكمرانان و رؤساء هر شهر بخوانند تا رفاه و آسایش خود و كسانی را كه به آنان سپرده شده فراهم سازند، اُمراء لشگر و افسران و سربازان بخوانند تا آماده حفظ حدود و ثُغُور كشور بوده و در كارزار همیشه فتح و فیروزی را دریابند، ستمگران و بیچارگان بخوانند تا كیفر ستم و پاداش شكیبائی را دانسته عبرت گیرند، اغنیاء و فقراء بخوانند تا كبر و سرفرازی و رشك و پستی را از خود دور سازند، علماء و دانشمندان بخوانند تا از همه دانش‌ها بهره‌مند گردند، مجتهدین عظام بخوانند تا راه استنباط احكام الهی را بیاموزند . مبلّغین و تربیت كنندگان مردم عوام بخوانند تا دین را به‌دنیا نفروخته رضاء حق را بدست آورده سعادتمند شوند، وعاظ و گویندگان بخوانند تا طریقه وعظ و خطابه را آموخته وقت خود و شنونده را با سخنان بیهوده و ژاژ تلف نكنند، مؤلفّین و نویسندگان بخوانند تا مهمل نبافند و عفّت قلم را حفظ نموده مطالبی بنویسند كه خود و اعقابشان به‌آن فخر نمایند، فُصحاء و بُلغاء و اُدباء و خُطباء بخوانند تا از خرمن فصاحت و بلاغت و شیرینی كلام آن خوشه‌ها بردارند .

تُجّار و كسبه و اطبّاء بخوانند تا در داد و ستد و طبابت خدا را در نظر داشته سود حلال بدست آرند كه نزد خدا و خلق شرمنده نباشد، قُضات و وُكلاء دادگستری و صاحبان محاضر رسمی بخوانند تا در دادرسی‌ها و معاملات برای چند ریال پول حكم به‌ناحقّ ندهند و خلافی ننویسند و از عاقبت آن بپرهیزند.

دانشجویان و هوشمندان بخوانند تا از شاخه‌های درخت دانش میوه چیده غولان و نادانان و گمراهان و گمراه‌كنندگان را در هر لباس بشناسند، جوانان بخوانند تا طراوت جوانیشان را در راه‌های بیهوده از دست ندهند، كارگران و رنجبران و بیابان گردان و رانندگان (كه كمتر وسیله و وقت كسب اطلّاع دارند) بخوانند تا از خواندن آن همه چیز بدست آورند، طَبیعیّین و مادّیّین و فلاسفه بخوانند تا از تاریكی‌هایی كه به‌ آن گرفتارند رهایی یافته به ‌مبدء و معاد آشنا گردند، یهود و نصاری و مجوس بخوانند تا راه سعادت را در آن دیده با كتاب‌های خود مطابقه كرده حقّ و حقیقت را دریابند .

گمراه‌كنندگان بخوانند تا از بد عاقبتی و رسوائی ترسیده بیش از این در اغفال ساده‌لوحان سعی ننمایند، گمراه شدگان بخوانند تا از راه كجی كه آنان را به‌آن سوق داده‌اند بازگشته گرد هر نادرست، هواپرست نگردند، زُهّاد و پارسایان بخوانند تا زهد و تقوای حقیقیّ را در روش پیشوای متّقیان دیده و به‌راه‌های كج پا ننهند و از رنج خود نتیجه بگیرند، باسوادان برای بیسوادان بخوانند تا آن‌را به ‌تحصیل دانش و بردن لذّت سواد و اطّلاع به‌ وظائف دین و دنیا آگاه سازند، خلاصه جمیع افراد بشر باید بخوانند تا سعادت همیشگی و ترقّی دنیا و آخرت را از آن بیابند.

منبع : مرحوم فیض الاسلام (شارح نهج‌البلاغه)