قصه‌تلخ دختران روی سکوهای‌‌‌‌‌نمایش

نویسنده با اشاره به حقایق فراسوی این صنعت نظیر وادار کردن مدل ها به استفاده از رژیم های غذایی طاقت فرسا، استفاده روزافزون از لباس های وقیح تر، دور انداختن مدل های قدیمی و تلاش برای یافتن دخترکانی لاغرتر و ناشناس تر، در کنار جذب گسترده دختران مهاجر اروپای شرقی و آمریکای لاتین به این صنعت، معتقد است، آنچه این عروسک های زیبای صنعت مد قادر به درک آن نیستند، این حقیقت است که در زندگی ما جایی برای نقش بازی کردن وجود ندارد.

اینک به پایان عصر مدل ها نزدیک شده ایم. هرچند هنوز هم دختران بر روی سکوهای نمایش لباس های طراحان پوشاک مد، در حال خرامیدن هستند. ما شاهد تشابهات زیادی میان این دختران بسیار لاغر و جوان در شهرهای نیویورک و لندن و پاریس هستیم. این عروسک های خوش خرام با چهره هایی دوست داشتنی، چشم هایی درشت، لب هایی کلفت و برآمده و هیکل هایی درشت مشابه نژاد اسلاو، همچنان به فعالیت مشغولند. به همین خاطر، یکی از این افراد را ببینید، گویی که همه آنها را دیده اید.

ولی نکته اصلی چیست؟ این دختران قرار نیست که جایگاه طراحان را ارتقا دهند و البته این وضعیت به این معنا نیست که آنان را باید برهنه تر نمود. این دختران معصوم به سادگی و همانند یک دستمال کثیف، جای خود را به دیگری می دهند. درست همانند کاری که یک فروشنده پس از چند روز با یک مانکن پلاستیکی قرار داده شده در دکور مغازه اش انجام می دهد.برخلاف دهه های پیشین که این مدل ها نه تنها در سکوهای نمایش مد، بلکه بر روی فرش های قرمز، جلدهای مجلات، صفحات تبلیغاتی، فروشگاه های عرضه محصولات آرایشی و باشگاه ها و آرایشگاه ها هم ظاهر می شدند، این دختران دیگر فاقد قدرت شده اند، به گونه ای که حتی توانایی کنترل اندام هایشان را ندارند؛ و دیگر نمی توان برای آنها هیچ وزنی (با تمام ابعاد آن) قائل شد.  این دختران مانکن‌هایی هستند که طراحان لباس به آن «سایز صفر» می‌گویند؛ یعنی کمتر از سایز 34 زنانه.

روزنامه «نیویورک تایمز» در یکی از  شماره های انتشارش این چنین نوشته بود: «ما در میان این مدل ها، به ندرت شاهد حضور زنان دو رگه و یا سیاه پوست هستیم.» روزنامه های «واشنگتن پست» و «ایندیپندنت» هم پرده از این وضعیت برداشته و یادآوری نموده اند که در بازار مد ما شاهد افول تدریجی تنوع هستیم.مثلاً در شوی لباس میلان ، بیش از 2000 مدل وجود داشت، که در میان آنان کمتر از تعداد انگلشتان دست می توانستید مدل های آسیایی و یا سیاه را ببینید. البته مجله پوشاک زنان (WWD) هم در بررسی نمایش های مد فصل پاییز امسال به این نکته اشاره نموده بود.

اما چرا؟ زیرا این مدل ها باید دیده شوند و در عین حال نباید توجه بینندگان را به خود جلب کنند. چرا که به عنوان مثال، یک زن سیاه می تواند افکار بیننده را بیش از آنچه که باید، به خود مشغول نماید.نباید از یک نکته مهم چشم پوشی نمود، چرا که بنا به خواست صاحبان صنعت مد، دختران وارد شده به این بخش، باید از یک سوپر استار شناخته شده، به کارگرانی بی نام و ناشناخته که نان بدن خود را می خورند، تبدیل گردند. ما شاهدیم که بعضی از مانکن‌ها دختران ترک تحصیل نموده از دبیرستان ها و یا مهاجران فقیر اروپای شرقی و یا آمریکای لاتین هستند که به دلیل تلاش برای امرار معاش ، یافتن شغل و یا نجات خانواده‌هایشان از فقر در دام این صنعت می افتند و به چنین شرایطی ادامه می‌دهند.

از سوی دیگر، خانم ماگالی آمادی که یکی از زنان کنار گذاشته شده از این صنعت است، در مورد بازار مد چنین می گوید: «یکی از ویژگی های جذاب این صنعت در دنیای امروز این است که دختران به سرعت وارد این تجارت می شوند و خیلی زود هم دور انداخته می شوند... این دختران جوان، مثل یک زباله به سرعت مچاله شده و با مدل هایی تازه وارد تعویض می شوند». طراحان لباس، بی‌مسئولیت هستند و از دختران جوانی که حاضرند برای وارد شدن به دنیای مد دست به هر کاری بزنند، سوءاستفاده می‌کنند.

من به خوبی به یاد می آورم که در دوره نوجوانی، با مشاهده مجلات ادواری مد آرزو می کردم که قیافه ای شبیه لاندنر جین شریمپتون و آرایش مو و صورتی نظیر توییگی داشتم. در آن سال های دهه شصت میلادی، وروشگا ملکه آلمانی صنعت مد در مجله Vogue ، الگوی چهره همه زنان آمریکایی به شمار می رفت.کمی بعد هم لاورن هوتون به معروفیتی جهانی دست یافت. بعدها نیز تصویر بورلی جانسون اولین مدل سیاه پوست، بر روی جلد مجلات مد (آمریکا) نقش بست.

بعدها ما شاهد به صحنه آمدن مدل های دیگری بودیم.در آن سال ها، مدل ها به زمین و زمان فخر می فروختند و ستاره های زمین بودند. آنها برای کالاهای بازار، تقاضا ایجاد می کردند و شما در هر جایی می توانستید چهره های آنان را ببینید. حتی هنگامی که سایز لباس های آنان کوتاه تر و کوتاه تر می شد، بسیاری فکر می کردند که مدل های بر تن کننده این لباس ها، کوتاه قدتر شده اند.امروزه ما شاهدیم که ستاره های فیلم های هالیوود، به قراردادهای تبلیغاتی محصولات آرایشی و پوشاک روی آورده اند و چهره هایی نظیر راسل زو بر صنعت مد سلطه ای تمام عیار دارند. آیا این شرایط به خروج طراحان پوشاک از صحنه منتهی نخواهد شد؟ همه می دانند که دختران فعال در این صنعت باید همراه با رژیم های غذایی سخت و طاقت فرسا و گرسنگی دست و پنجه نرم کنند.

رسیدن به سایز 34 یكی از نكات برجسته یك مانكن در عرصه این رقابت است. دستورالعملی كه خوردن و نوشیدن را تبدیل به كابوسی برای یك مانكن می‌كند. این فشار روانی منجر به بروز بیماری بی‌اشتهایی عصبی؛ انورکسیا در بسیاری از مانكن‌ها می‌شود و تاكنون چند تن از آنان را به دلیل افراط در رژیم های توصیه شده، به كام مرگ فرستاده است.. آنان باید همواره با لباس هایی کوتاه تر و تلاش برای متناسب نمودن اندام هایشان با لباس های جدید طراحی شده بکوشند تا در مراسم و افتتاحیه ها، بتوانند نمایش خود را به بهترین صورت انجام دهند.با بزرگ تر شدن این دختران کوچک، آنان مشاهده می کنند که مدیران این صنعت، همواره چشم به ورود دخترکانی لاغرتر و کشیده تر دارند. آنها درمی یابند که بازوهایی استخوانی و زانوانی ناصاف و برآمده، مورد توجه هستند و باید سینه ها و سرشانه هایی سکسی تر از دیگران داشته باشند. به علاوه، آنان شاهد این حقیقت هستند که دخترکان بدون نام و صامتی هستند که تنها به خاطر ظاهر برازنده و معده های خالی شان ارزش گذاری می شوند.اماآنچه که آنها نمی بینند این حقیقت است که در زندگی جایی برای نقش بازی کردن وجود ندارد.

دنیای مد، پشت پرده زندگی واقعی مانکن‌های معروف را نشان نمی‌دهد. آنها در پشت صحنه مد، با آرایش صورت و آرایش مو و لباس‌ها، جنازه‌هایی را پنهان کرده‌اند.

شاید نام "ایزابل کارو"  ،مانکن معروف فرانسوی، آن دختر زیبا و جذاب که همه تلاشش آن بود که معروف‌ترین مانکن فرانسه شود را شنیده باشید.ایزابل معروف‌ترین و خوشگل‌ترین مانکن فرانسه شد اما پایان غم انگیزی داشت. او یکی از قربانیان صنعت مد بود  که در اوج جوانی بر روی لبه مرگ ایستاده بود. او پیش از مرگ ، در آخرین مصاحبه اش به واقعیت‌های دنیای مد اعتراف نمود و چهره واقعی و کریه این سرمایه داران سوءاستفاده گر را بر ملا ساخت؛وی می‌گوید: این مصاحبه و پوستر فریادی است برای مبارزه با آنچه گردانندگان صنعت مد بر سر مانکن‌ها می‌آورند.

منابع:

ماهنامه سیاحت غرب،شماره57 نوشته: آنتونیا زربیسیاس ؛مترجم:محسن داوری/چارقد