استقبال از عیدنوروز با بمب و باروت!!

چهارشنبه‌سوری معمولا در شب آخرین چهارشنبه سال (سه‌شنبه شب) برگزار می‌شود. در این روز ایرانیان با بر افروختن آتش و پریدن از روی آن به استقبال نوروز می رفتند. این مراسم  که با رسم و رسومی خاص برگزار می شد در دهه های اخیر نیز به شكلی تحریف شد كه بوته افروزی ،كوزه شكنی و فال گوش نشینی و قاشق زنی جای خود را به سوزاندن لاستیك اتومبیل ها ، تخریب اموال خصوصی و عمومی و انفجار مواد محترقه داده و به دست برخی انسان های کوته بین حوادث فراوانی را بوجود آورده است و نهایتا این تغییرروش سبب شد تا هرساله در آستانه ورود به سال نو بسیاری از شهروندان یا جانشان را از دست دهند یا بر اثر نقص عضو و جراحت و سوختگی ، روانه بیمارستانها شوند. به این ترتیب مسئولان در دهه های گذشته تصمیم گرفتند تا به طور كامل از اجرای این مراسم جلوگیری كنند اما این ممانعت ها نه تنها  نتیجه لازم را در پی نداشت بلكه جوانان و نوجوانان را به سمت تهیه و تولید مخفیانه مواد محترقه خطرناك هم سوق داد.

در واقع در ایران قدیم رسم بوده كه پیش از پریدن آفتاب، هر خانواده بوته های خار و گزنی را كه از پیش فراهم كرده بود، روی بام یا زمین حیاط خانه و یا در گذرگاه در سه یا پنج یا هفت «گله» كپه می کردند. با غروب آفتاب و نیم تاریك شدن آسمان، زن و مرد و پیر و جوان به پشت بام های خود و کوچه و خیابان رفته و بوته ها را آتش می زدند. در این هنگام از بزرگ تا كوچك هر كدام سه بار از روی بوته های افروخته می پریدند، تا مگر ضعف و زردی ناشی از بیماری و غم و محنت را از خود بزدایند و سلامت و سرخی و شادی به هستی خود بخشند.

اما در حال حاضر مگر می شود به کوچه و خیابان رفت؟!

انواع و اقسام ترقه ها با صداهای مختلف  جلوی  پایت می ترکد و چهار ستون بدنت را می لرزاند، بوی باروت و صداهای وحشتناک، بیشتر آدم را  به یاد میدان جنگ می اندازد تا روز جشن.

نمی دانم اگر یک نفر که با فرهنگ ما آشنا نیست در روز چهارشنبه سوری به ایران  بیاید چه فکری  می کند؟ آیا این سرو صداها و بوهای نامطبوع تصویری  از سرورو شادی  را در ذهن او ایجاد می کند یا جنگ و خونریزی را؟

اما واقعا چهارشنبه سوری که نمادی از جشن و شادی ایرانیان است به همین منظو  واقع شده که ما جرات نکنیم از خانه بیرون بیاییم و اگر کسی مریضی در خانه داشته باشد از سروصدای وحشتناک کوچه و خیابان بیماریشان تشدید می شود و آرامششان به هم می ریزد.

کاش قضیه به همین جا ختم می شد. اما مشکل زمانی رخ می نماید که از خبر روزنامه ها و خبر تلویزیون متوجه می شویم که افراد زیادی در چهارشنبه سوری دچار آسیب جدی شده اند و بعضی وقت ها شاهد این هستیم که  افرادی اعضای بدن خود را حین آتش بازی و ترقه بازی از دست داده اند.

به هر حال در جامعه ما حوادث و آسیبهایی نظیر حوادث ناشی از مواد محترقه و منفجره یا آتش افروزی چهارشنبه سوری، تهدیدی جدی برای سلامتی افراد (خصوصاً کودکان و نوجوانان) است. با این حال حتی حوادثی که به نظر می رسد بدون هشدار و خبر روی می دهند، اکثرشان نتیجه یک رشته اتفاقات یا نتیجه ترکیبی از اتفاقات و وقایع هستند. تشخیص خطرهای بالقوه در این زمینه به افراد کمک می کند که وارد عمل شده، خود را ایمن نگهدارند. در واقع می توان گفت که از جمله عوامل خطرزایی که بر احتمال وقوع این حوادث می افزایند نگرش های افراد و رفتارهای ناایمن آنهاست که با آموزش افراد می توان هم  نگرش و هم رفتار افراد را تغییر داده، اصلاح نمود. زیرا که آموزش در این زمینه سبب افزایش آگاهی میگردد، نگرشهای مطلوب را برمی انگیزد و نهایتاً مهارت ها و رفتارهای پیشگیری از حوادث مذکور را تشکیل می دهد. در واقع شایسته است بگوییم که اگر حادثه یک بیماری می باشد، «آموزش» واکسن آن است. هر اندازه افراد درباره عواملی نظیر ترقه، مواد منفجره و محترقه دیگر و آتش بازی، که احتمال وقوع حادثه را افزایش می دهند،  بیشتر بدانند در آن صورت بهتر خواهند توانست از احتمال وقوع این حوادث پیشگیری نمایند.

در نتیجه یکی از عوامل ضروری برای پیشگیری از حوادث و اتفاقات، ارتقای سطح آگاهی مردم و خصوصاً گروه های در معرض خطر است. معلومات، آگاهیها، نگرش، اعتقادات و باورهای افراد در مورد هر موضوعی نظیر حوادث چهارشنبه سوری، عوامل مستعدکننده، رفتار سالم و پیشگیری از این حوادث را تشکیل می دهد. این عوامل در فرد ایجاد انگیزه می نمایند تا رفتار خود را تغییر دهد و از بروز این حوادث جلوگیری نماید.

در این میان باید اندیشید كه مسئولان میراث فرهنگی و دیگر دستگاه‌های ذیربط و حتی پدران و مادران ما برای اینكه آداب و رسوم كهن خود را به نسل جوان كه در معرض تهاجم فرهنگ‌های بیگانه هستند انتقال دهند چه كرده‌اند و تا چه حد سهم خود را ادا و نقش خود را در این زمینه ایفا كرده‌اند.

منبع: پزشکان بدون مرز / نوروز / ویکی پدیا