تبیان، دستیار زندگی
جایگاه سیاست با دیانت در نظرحضرت امام ره یکی است و این عمل به دستورات دینی و فرامین الهی است که بر تصمیمات سیاسی حکمرانی می کند نه منفعتهای شخصی و هواهای نفسانی.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

مبانی سیاست ورزی امام خمینی

امام ره
جایگاه سیاست با دیانت در نظرحضرت امام ره یکی است و این عمل به دستورات دینی و فرامین الهی است که بر تصمیمات سیاسی حکمرانی می کند نه منفعتهای شخصی و هواهای نفسانی.

مطالعه زندگی پر درس و پند امام خمینی «رحمة الله علیه»، با نگاه سیاسی، مجموعه ای از نکات آموزنده در گستره مدیریت سیاسی روحانیت، به دست می دهد که می توان آن را در قالب یک پایان نامه دکتری ارائه نمود.

این اثر می تواند، در حوزه های علمیه جزء کتب اصلی قرار گرفته و تدریس شود تا طلاب از ابتدا جدا از شنیدنی ها و دیدنی ها و خاطره ها، به صورت علمی با مبانی سیاسی حضرت امام آشنا شده و آن را به کار بندند.

اکنون تنها در حد اشاره، نگاهی به فراز هایی از سیره حضرت روح الله خواهیم داشت که می توان ادعا کرد با کنار هم دیدن گزاره های مورد بحث، مبانی سیاست ورزی ایشان، آشکارتر خواهد شد.

روح الله خمینی تنها یک روحانی سیاست ورز نیست: او آخوندی نیست که به مجلس ملی راه یابد یا حزبی تشکیل داده و سلیقه های سیاسی خود را در نشریات و نشست ها عنوان کند. او طلبه ای فاضل استادی مبرز و مجاهدی سیاست مدار است.

زندگی طلبگی او علی رغم مبارزاتش در مسیر سنتی خود، جریان دارد. او در حوزه تدریس می کند، تقریرات درس خویش را منتشر می سازد و در نهایت در جایگاه مرجعیت می نشیند.

امام خمینی به خوبی می داند حرکت تحول گرایانه در جامعه ایرانی با اصلاح نگاه دینی و راحت شدن از شر طاغوت و پادشاهی صورت خواهد گرفت و این همه با مدیریت نهاد مرجعیت امکان پذیر است.

 امام برای مرجعیت قدم بر نمی دارد و با این که پرجمعیت ترین حلقه درسی حوزه را داراست، پس از ارتحال آیت الله بروجردی نیز تلاش می کند خود را مطرح نسازد، اما در نهایت در قامت یک مرجع تقلید مسلم به تمشیت امور می پردازد.

اصل مرجعیت و وحدت آن در نظر امام خمینی بسیار اهمیت دارد: تلاش امام برای مرجعیت آیت الله بروجردی و اطلاق این امر و نیز کمک ها و مشاوره های فراوان به ویژه در زمینه های سیاسی شاهدی بر این نکته است.

از این رو می توان یکی از مبانی سیاست ورزی امام را تقویت مرجعیت دانست. ایشان حتی در موارد اختلاف سلیقه با آیت الله بروجردی، مراقب حفظ شئون و جایگاه مرجعیت است و هیچ حرکت و سخنی بر خلاف نظر مرجعیت از وی شنیده و دیده نمی شود.

اطلاعات حضوری: بدیهی است که ورود به عالم سیاست بدون آگاهی از جریان ها شخصیت ها، توصیف ها و مطالعات کامل، محکوم به شکست است.

اما نکته اساسی تر این که یک سیاستمدار، آنگاه می تواند تحلیل ها و حرکت های درست و مناسب داشته باشد که جامعه آماری و اطلاعات خام سالم در اختیار داشته باشد.

یکی از بهترین روش های کسب اطلاعات، حضور در متن حادثه هاست. امام خمینی در دوران طلبگی خود، سفرهای سیاسی متعددی دارد.

 او در مجلس حاضر می شود و مباحثات مجلس را با گوش خود می شنود و منتظر تحلیل و نقد روزنامه ها نیست. با شخصیت های مختلف سیاسی در تهران و قم دیدار می کند و حقایق را از نزدیک حس و مطالعه می کند. او حجره نشین نیست که در را به روی واقعیت ها ببندد و از احوال مردم و رجال سیاسی بی خبر بماند.

مطالعه سیاسی: در قطعه های مختلف از زندگی امام خمینی، تسلط ویژه ای از ایشان در مسائل سیاسی سراغ داریم. سخنان پخته و به روزی که نمی توان بدون مطالعه آثار و نوشته های قویم سیاسی، به زبان آورد.

تطبیق نظریه ولایت فقیه و حکومت اسلامی با نظام جمهوری اسلامی، نقد مکاتب و گرایش های گوناگون سیاسی غربی و شرقی، نقد کمونیسم و امپریالیسم، انتقاد از ملی گرایان، تخطئه برخی نظریات شبه روشنفکری، همه از نمونه های این تسلط است.

 اینجاست که نامه یک روحانی مبارز و عالم مجاهد شیعه به گورباچف و پیش بینی سقوط نظام کمونیستی، قابل درک می شود.

این نامه، بیان احساس و عواطف یک مرد مذهبی منزوی در غارها و کوه ها نیست. بلکه مطالعه همه جانبه احوال مکاتب و رجال سیاسی و توجه به نیازهای فردی و اجتماعی انسان است که به یک تحلیل درست و متقن منتهی شده و به صورت واژگان یک نامه تاریخی صادر می شود.

نگاهی اجمالی به این شاخصه ها و ملاکهایی که این سیاستمدار بزرگ و عالم ربانی در زندگی روزمره اش پیاده سازی کرده بود به خوبی این مطلب را بر همگان روشن و و آشکار می کند که مسیر و جهت سیاست امام خمینی با آنچه در قاموس نامه بسیاری از سیاستمداران وجود دارد، کاملا متفاوت است.

طرز نگاه و طرز تفکر امام خمینی به سیاست یک نگاه آمیخته با دین و کاملا مقدس است. جایگاه سیاست با دیانت در نظر او یکی است و این عمل به دستورات دینی و فرامین الهی است که بر تصمیمات سیاسی حکمرانی می کند نه منفعتهای شخصی و هواهای نفسانی.

بدون شک مهمترین و شاید تنها دلیل موفقیت امام خمینی در این رهبری همین دید الهی و اعتقاد راسخ به اجرای قوانین الهی است.

در مقاله بعدی به ادامه این بحث خواهیم پرداخت.


منابع:

پایگاه حوزه- حامد عبداللهی

تهیه و فرآوری : محمد حسین امین گروه حوزه علمیه تبیان