تبیان، دستیار زندگی

نقش زبان و ادبیات پارسی

یکی از شاخص های ممتاز زبان وادبیات پارسی با سایر زبانهای زنده جهان در این است که متخصصین این زبان همگی ،عاشق وشیدای این زبان هستند و به این زبان عشق عرفانی دارند، اما در سایر زبان مختلف، آن طراوت وتازگی های پارسی را ندارد و افرادی که در آن رشته تخصصی فعالیت دارند صرفا در این رشته اشتغال دارند نه اشتیاق !
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : مینا بای
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

نقش زبان و ادبیات پارسی

 

زبان وادبیات ارزشمند پارسی،  با پیشرفت فناوری و تکنولوژی، نیز روز به روز پا به عرضه های جدیدتری می گذارد، وقابلیت های آن،بیشتر از گذشته برهمگان روشن می شود، در حال حاضر  ابزار فناوری، هزاره سوم میلادی از قبیل : شبکه جهانی اینترنت، ایمیل (پست الکترونیک )،پیامک ،وبلاگ نویسی ،سایت،لوح فشرده سی دی ،  دی وی دی ،  تلویزیون ،رادیو، فلش مموری ،مودم   و هر انچه در این هزاره به عنوان پدیده پیشرفت و ترقی تمدن ها  تلقی می شود،از طرفی در گسترش این زبان بسیار موثر است و خواسته وناخواسته  رسالت زبان وادبیات پارسی را سنگین تر ومسئولیت آنرا خطیر تر می سازد، واهمیت این زبان را بیشتر از گذشته برهمگان روشن وفاش می شود ، این فناوری تکنولوژی  بسیار ارزشمند است چراکه  نسبت به قرون  گذشته در انتشار و گسترش اطلاعات  بسیار موثر است ، خوشبختانه  زبان فاخر و ارزشمند پارسی ، انقدر توانایی ، امکانات ، قابلیت های متنوع و مختلف  دارد،  که به تواند  علاوه بر جذب سلایق وعلایق مردم در تمام عرضه علمی ،آموزشی ،فرهنگی ،پژوهشی ، تحقیقی ،تالیفی، تدریسی ،تحصیلی ،ترویجی و گروه های تخصصی همانند  علوم انسانی ،فنی مهندسی ،علوم پایه ،هنر، آنچنان استحکام واستواری وصلابت دارد،که در تمام حوزه های علمی سربلند وسرافراز بیرون آید، فقط بایست  مختصصین این رشته  بیشتر از گذشته  مهارت های تخصصی،  ابزار فناوری تکنولوزی خودرا برای هزاره سوم تقویت وتحکیم نمایند، تا از این امکانات وابزار پیشرفت قافله جهانی عقب نیافتند، در حال حاضر قشر جوان جامعه و هرم سنی نوجوان ،جوان ،میان سال، بیشترین میانگین اسفاده از وبلاگ نویسی وسایت را به خود اختصاص دادند و تعداد  بسیار زیادی  مطالب خودشان را در این فصای مجازی می نویسند وبه اشتراک می گذارند، در نحوه نوشتار از همان رسم الخط زیبا  وشیرین پارسی  سعدی ، حافظ استفاده می کنند،  وگاه نیز ابیات و اشعار شاعران رادر قرون مختلف  در این فضای مجازی  درج می کنند، که قطعا این روش از پدیده های پیشرفت فناوری در هزاره سوم است، که ما بایست به نحو احسن در رشد و ارتقای زبان پارسی وسایر علوم زمانه تلاش نماییم .

یکی از شاخص های ممتاز  زبان وادبیات پارسی با سایر زبانهای زنده جهان در این است که  متخصین این زبان همگی عاشق وشیدای این رشته وزبان هستند ، و به این زبان عشق عرفانی دارند، اما در سایر زبان مختلف ، آن طراوت  وتازگی های زبان پارسی را ندارد، و افرادی که در آن رشته تخصصی  دارند،  صرفا در  این رشته اشتغال دارند نه اشتیاق !

در حال حاضر در این هزاره برخی از زبانهای  جهان به علل مختلف، به سمت وسوق  منسوخ شدن ،متروک بودن  ،مهجور شدن می رود ، و خواسته وناخواسته  حذف شدند ویا در آستانه حذف  شدن قرار گرفتند،  ویا خواهند شد . از طرفی، برخی از زبان های دیگر  که در سطح جهان رایج است ،تعداد الفبای آنان بسیار زیاد است که  برخی  حروف  الفبای بر پانصد تا  ششصد حروف می شود، البته این ازمحاسن زبان تلقی نمی شود واز معایب آن است ، که قطعا یادگیری این نوع زبانهابرای  اهالی خودشان  هم بسیار سخت دشوار است، و رسم الخط آنان بجای افقی به روش عمودی نگارش می شود ، و برخی از زبان ها به جهت سبک گفتاری  خود  می تواند، روی فضای حنجره ،حلق و تارهای صوتی ،  اثرات خاصی بگذارد همانند زبانهای اردو ،پنجابی ، هندی ،تبتی ،چینی  وسایر زبانهای دیگر ، و یا اصوات وبسامد ها و صوت ها  به نحوی است که  به نوعی خیلی نامانوس و خفیف است که  برخی اساسا خوش آهنگ نیست،  الحق زبان پارسی ، زبان شیرین است و این زبان فاخر پارسی در  آینده نه چندان دور با توجه به  ییشرفت تکنولوژی و  ارتباط جمعی سمعی وبصری  و با توجه به اشعار عرفانی ، حماسی ،غنایی، تعلیمی در قالب های مختلفی که دارد و فرهنگ کهن که بخشی ریشه اسلامی وبخشی ریشه باستانی دارد و در هم به زیبایی تلفیق  وترکیب شده، قطعا مردم جهان در این هزاره سوم  زبان پارسی را به عنوان یکی از زبانهای زیبا وشیوا وشیرین فراخواهند گرفت،همانگونه که یک فیلم ،موسیقی ، نقاشی ،عکس می تواند تحسین جهانیان را برانگیزد، قطعا مردم جهان به عظمت و زیبایی زبان پارسی واعجاز آن در این هزاره در اوج کمال آن را شاهد خواهد بود ،به قول خواجه بزرگوار شیراز جناب حافظ :

سالهای دل طلب جام جم است ما می کرد / وآنچه خود داشت زبیگانه تمنا می کرد.

خوشبختانه زبان ادبیات پارسی با ذخایر ارزشمند غنی خود در شعر شاعران پارسی گو و  دیوان اشعار شاعران  ونویسندکان بزرگ خود برای همیشه به لطف پرودگار از این آسیب در امان خواهد بود .

در حال حاضر  روزانه در سطح جامعه  تعداد بسیار کثیری نوشتار کوتاه بصورت پیامک درون  شهری وبین شهری توسط اقشار جامعه  روزانه  رد وبدل می شود،  و یا به مناسبت های مختلف در  ایام واعیاد مذهبی تقویمی  اسلامی،  تعداد این پیامک ها به حد  رکورد شکن می شود،  خوشبختانه  اکثر پیامک های  ارسالی به زبان و رسم الخط شیرین عصر سعدی وحافط  که زبان پارسی است نگارش می شود، وکمتر از طریق حروف غیر طبیعی ( پین انگیش )استفاده می شود،  و اگر هم استفاده شود، اندک و ناچیز است ، وقطعا فراگیر نخواهد شد، در روش پین انگلیش یعنی الفبا ی انگلیسی با تلفظ فارسی کارساز نیست چون تلفظ  حروف در پارسی متفاوت است و مخاطب آن رضایت باطنی از درک مطلب بدین روش  پین انگلیش را ندارد.

یکی از مهمترین مهارت های که در بحث ترجمه اشعار بسیاربایست توجه شود ،این است که اشعاری که قرار است به سایر زبانهای زنده جهان ترجمه شود بیشتر دقت شود چون زبان پارسی صرفا کلمات واژگان نیست که ترجمه می شود بیان احساس وعواطف وعرفان شرقی که بایست در ترجمه اشعار از پارسی به شیوه مطلوب انتقال یابد و اگر تسلط بر زبان پارسی ودرک دقیق از مهارت ها وریزه کارهای وظرافت های زبان نداشته باشیم صرفا کلمات انتقال می یابد

خوشبختانه  با پیشرفت اینترنت ، کامیپوتر  وبانرم افزار های مختلف و  سیستم عامل های ایکس پی ، ویندوز سون و غیره  زبان پارسی به عنوان یکی از  زبان  رسمی در سطح جهانی تعریف شده،  وهر فرد در هر  نقطه از این جهان پهناور باشد ، و انواع کامپیوتر ازهر مارک و اقسام از  قبیل ،کامیپوتر(رایانه ) شخصی ،نت بوک ،  لبتاپ، تبلت ،خریداری نماید، به سهولت قادر است زبان نوشتن ودریافت  را به پارسی در کنار سایر زبانها تغییر دهد،  و یا  به راحتی می تواند برنامه آفیس خود را که شامل نرم افزارهای مختلف است به فارسی  تبدیل نماید و پارسی نگارش نماید و یا از طریق گفتگو (چت) به زبان پارسی در سیستم برنامه های  مختلف ارتباط داشته باشد.

اکنون به غیر کشور عزیرمان در برخی کشور ها«زبان پارسی» زبان آن ملت و کشور است،اکنون بالای سر در ، ورودی سازمان ملل متحد در خیابان دوم نیویورک آن  ساختمان بلند که محل تجمع از سایر ملیت ها و قومیت وفرهنگ هاست کتبیه ای از جنس سنگ قرار گرفته که شعر  مشهور سعدی شیرازی به زبان پارسی درج شده  که این شاعر عارف مسلک شعرش الهام گرفته از آیات نورانی قرانی مجید است 

بنی آدم اعضای یکدیگرند/که در آفرنیش زیک گوهرند

چو عضوی به درد آورد روزگار/دگر عضو ها را نماند قرار

توکز محنت دیگران بی غمی /نشاید که نامت نهند آدمی       

که الحق  ستایش برانگیز است ، زبان پارسی ، زبان اسلامی ایرانی ملت و قومیت،  فرهنگی  است که افتخارش این است که بسیاری از کتب ارزشمند در طول تاریخ  در قرون متوالی از این زبان به سایر زبانهای جهان در همه علوم ترجمه شده بخصوص در آثار منظوم ومنثور (شعر ونثر )، و سند افتخار هویت و شناسنامه  کشور اسلامی که  اشعار سعدی ، اشعار حافط ، دیوان شمس تبریزی و مثنوی معنوی  مولانا، شاهنامه شاهکار فردوسی ،  اشعار زیبای نظامی و یا بسیاری از آثار دیگر  به اکثر زبانهای زنده  جهان ترجمه شده ، که در کنار این تلاشها کرسی زبان و ادبیات پارسی در مقاطع کارشناسی ، کارشناسی ارشد و دکترا تدریس می شود که بایست افتخار کنیم به اساتید  بزرگ کشورمان که این  رسالت خطیر وارزشمند خود را در خارج از مرز های زمینی انتقال دادند .

یکی از مهمترین مهارت های که در بحث ترجمه اشعار  بسیار بایست  توجه شود ،این است که اشعاری که  قرار است به سایر زبانهای زنده جهان ترجمه شود ،بیشتر توجه ذوقی و شوقی  شود چون زبان پارسی صرفا  دایره کلمات  و  واژگان  نیست که ترجمه می شود، بیان احساس ، عواطف  وعرفان شرقی  است که  بایست در ترجمه  اشعار از پارسی  به شیوه مطلوب انتقال یابد،  و اگر تسلط بر زبان پارسی ودرک دقیق از مهارت ها و ریزه کارها وظرافت های زبان نداشته باشیم، صرفا کلمات انتقال می یابد،  در حالیکه بایست  حالات مختلف عواطف به راستی درستی  ترجمه و انتقال یابد، یکی از محاسن شاعران بزرگ پارسی زبان این است که در سرایش شعر  به زبیایی بیان احساس و عواطف انتقال یافته است، که سعی شود بیشتر  در ترجمه اشعار نیز مهارت های  شعری مدنظر مترجمان متعهد ومتخصص باشد ،چون  زبان پارسی زبان هوشمندی  است ،که  در جهان جایگاه ارزشمندی  دارد ، با ریشه های کهن باستانی و با فرهنگ غنی اسلامی که در هم آمیخته است ، اما سخن آخر اینکه این صرفا هنر  شاعران و نویسندگان تنها نبود، که  زبان پارسی را در گذرگاه تاریخ حفظ نمودند، حضور والامقام  و هنر از خود گذشتگی ، دلدادگی خیل عظیم شهیدان،جانبازان ، آزادگان و ایثارگران  اسطوره های با ارزشمند دفاع مقدس اسلامی  نیز بوده، که با شهامت وشجاعت  وشهادت از مرزهای اندیشه و ، وطن اسلامی با استقامت و استواری همانند تندر تیز  پاسداری وحراست نمودند، تا این فرهنگ قوی وغنی از افت زمانه محفوظ بماند، و جا دارد آنانی که جان شیرین خودرا نثار این ارزش های اسلامی نمودند ،نام آنان در لوح  دل وجانمان  محفظ بماند که خواهد ماند .که هنر مردان خدا ستودنی است.

ما برای پرسیدن نام گلی ناشناس چه سفرها کرده ایم ، چه سفر ها کرده ایم 

ما برای بوسیدن خاک سر قله ها چه خطرها کرده ایم ، چه خطر ها کرده ایم 

ما برای آنکه ایران گوهری تابناک شود خون دلها خورده ایم ، خون دلها خورده ایم 

ما برای آنکه ایران خانه ی خوبان شود رنج دوران برده ایم ،رنج دوران برده ایم 

ما برای بوییدن گل نسترن چه سفر ها کرده ایم ، چه سفر ها کرده ایم 

ما برای نوشیدن شورابه های کویر چه خطر ها کرده ایم ، چه خطر ها کرده ایم 

ما برای خواندن این قصه ی عشق به خاک خون دلها خورده ایم ، خون دلها خورده ایم 

ما برای جاودانه ماندن این عشق پاک رنج دوران برده ایم ، رنج دوران برده ایم 

ما برای بوسیدن خاك سر قله ها چه خطرها كرده ایم 

ما برای آنكه ایران خانه خوبان شود رنج دوران برده ایم 

ما برای آنكه ایران گوهری تابان شود خون دل ها خورده ایم 

 


شهرام ابهری

بخش ادبیات تبیان