امان از این آشپزخانه‌های اُپن
تا چندی پیش آشپزخانه یك فضای خصوصی برای پخت و پز و یك حریم كاری ایمن برای خانم خانه بود، اما با گذشت زمان و افزایش جمعیت، رفته‌رفته وسعت خانه‌ها كوچك و آپارتمان‌هایی با مساحت حدود 30 متر و شاید كمتر ساخته شد. این امر موجب شد آشپزخانه تبدیل به یك دخمه تنگ و تاریك با روشنایی اندك و تهویه نامناسب شود.
مسلم است وقتی خانه‌ای به مساحت30 متر ساخته شود، تعبیه 2 پنجره برای آن زیاد هم هست. یك پنجره برای سالن و یك پنجره برای اتاق خواب. پس روشنایی آشپزخانه چه خواهد شد؟ تهویه این مكان بسیار مهم چگونه و از چه طریقی انجام شود؟ برای حل این مشكل، اهل فن، از معماری و سبك آشپزخانه‌های اپن كمك گرفته و قسمت بالای دیوار حایل میان آشپزخانه و سالن را برداشته و نیمه كردند.
به این صورت، فضای سالن و آشپزخانه در هم ادغام، مشكل تهویه و روشنایی تا حدودی رفع و از همه مهم‌تر میز آشپزخانه كه محل فعالیت بانوی خانه است آماده و بر وسعت خانه نیز افزوده شد.
كم‌كم با تغییر نگرش نسبت به آشپزخانه‌های سنتی و قدیمی، ساخت آشپزخانه اپن در خانه‌های بزرگ هم رواج یافت. جالب این‌كه این روزها علاوه بر شهرنشینان، خانواده‌های روستایی نیز اقدام به تغییر و تبدیل آشپزخانه‌های قدیمی خود می‌كنند. آنها عقیده دارند كه آشپزخانه‌های سنتی، فضای بنا را دمده كرده و موجب تنزل فرهنگ خانواده می‌شود. اما... .
تبدیل آشپزخانه اپن به دكوری برای نمایش خانه تبدیل شد. پخت و پز غذاهای سنتی و بودار متوقف و بیشتر پول آقای خانه صرف تهیه و تجهیز وسایل لوكس و گرانقیمت داخل آشپزخانه شد.
حالا در بیشتر خانه‌ها بخصوص خانه مرفه‌نشینان دیگر غذایی پخته نمی‌شود. وعده‌های اصلی غذا فراموش شده و اعضای خانه حتی برای سر سفره نشستن هم دور هم جمع نمی‌شوند. غذاهای آماده، كنسروی و رستورانی جایگزین غذاهای سالم خانه شده و دیگر خبری از غذاهای بوداری چون خورش، آش، كشك‌بادنجان و حتی كته هم نیست. فرزندان این خانواده‌ها نیز شرایطی برای یادگیری و درواقع تمایلی به پخت و پز ندارند. حال تصور كنید اگر در این بین دختر و پسری از این نوع خانواده‌ها به هم علاقه‌مند و به میمنت و مباركی وصلت كنند كودك بینوای آنها چگونه و با چه غذاهایی رشد خواهد كرد؟ چه بیماری‌هایی در كمین او خواهد بود؟ آیا او می‌تواند به خوبی رشد كرده و صاحب نسلی سالم شود؟
بیشتر بیندیشیم؟
آشپزخانه‌های اپن از رهاوردهای غرب است و با فرهنگ آنها سازگاری دارد؛ فرهنگی كه روابط خانوادگی مستحكم و عاطفی بین اعضای آن كمتر به چشم می‌خورد. خب، مسلم است خانه‌ای كه افراد به ضرورت در آن جمع شوند دیگر آشپزخانه گرم و دل‌انگیزی نخواهد داشت. در این نوع آشپزخانه‌ها نوع آشپزی و زمان وقت‌گذاری برای تهیه غذا با نوع طبخ غذاهای اصیل سنتی ایرانی تفاوت دارد.
در دوره‌ای اروپاییان بر این عقیده بودند كه اگر آشپزخانه اپن شود، خانم‌ها در حین تدارك غذا بیشتر در بحث‌های اجتماعی خانه شركت می‌كنند. بنابراین روحیه آنها تقویت و تعاملات اجتماعی آنها بهتر می‌شود؛ اما از نظر روان‌شناسی ثابت شد كه آشپزخانه فضایی برای تمركز خانم‌هاست. زنان هر زمان كه بخواهند ذهن خود را آرام كنند، یا برای مدیریت خانه و ارائه خدمات بهتر نیاز به تفكر داشته باشند، همزمان با كار در آشپزخانه به اهداف خود خواهند رسید. بنابراین آشپزخانه‌های اپنی كه با فضای شلوغ سالن و نشیمن ادغام و درگیر هستند، نمی‌توانند مكان مناسبی برای تمركز باشند.
از معایب دیگر این نوع آشپزخانه‌ها آن كه، به گونه‌ای طراحی شده‌اند كه از سمت سالن پذیرایی دید دارند. یعنی اگر مهمانی وارد شود و بخواهد در سالن بنشیند درست روبه‌روی آشپزخانه و در مقابل خانم خانه قرار خواهد گرفت. مسلما این شرایط برای یك كدبانوی اصیل ایرانی سخت و طاقت‌فرسا خواهد بود. معمولا اكثر خانم‌ها هنگامی كه در خانه مهمانی دارند دوست دارند بدون آن‌كه در معرض دید مهمان باشند كارهای خود را انجام داده و از نگاه دیگران مصون و محفوظ بمانند. این امر می‌تواند تا حدود زیادی رفت‌وآمدهای خانوادگی را هم دچار مشكل سازد.
بخش خانواده ایرانی تبیان
منبع : جام جم
مطالب مرتبط:
