تبیان، دستیار زندگی
سال 90 با حاشیه های اقتصادی بسیاری همراه بود. در مقاله زیر برخی از این اتفاقات را به صورت مختصر یادآور می شویم.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

اقتصاد 90 در یک نگاه


سال 90 با حاشیه های اقتصادی بسیاری همراه بود. در مقاله زیر برخی از این اتفاقات را به صورت مختصر یادآور می شویم.

جهاد اقتصادی

سال جهاد اقتصادی

سال 1390 در ابتدای سال به عنوان سال جهاد اقتصادی توسط مقام معظم رهبری نام گذاری شد. درباره اهمیت این نامگذاری و راهکارهای تحقق اهداف مهم این سال بسیار صحبت شده است. شاید اکنون و در آستانه سال جدید زمان آن رسیده باشد که بررسی کنیم چند درصد اهداف این سال محقق شده و چند درصد آن در هیاهوی حواشی گوناگون سیاسی، اجتماعی و اقتصادی سال 90 گم شده است.

پول ملی و حذف صفرها

بعد از اینکه بانک مرکزی اعلام کرد که به دنبال حذف صفر ها از پول ملی است، تحلیل های بسیاری درباره اثرات این طرح بر تورم و سایر متغیرهای اقتصادی مطرح شد. مبنای اصلی این طرح حذف 3 یا 4 صفر از پول ملی است که به دنبال آن لازم است به دنبال اسامی جدیدی برای واحدهای پول ملی باشیم. تحلیل گران معتقدند که حذف صفرها در عمل اثری بر نرخ تورم ندارد، چون درآمدها و هزینه ها را به یک اندازه تغییر می دهد و تورم به معنای افزایش هزینه ها و ثبات درآمدهاست.

در ابتدای سال 90 با هدف خارج کردن منابع مالی از بانک و رونق بخشیدن به بازار سرمایه و .... بانک مرکزی اقدام به کاهش نرخ سود بانکی کرد. متاسفانه این اقدام با عث نابسامانی هایی در بخش هایی از اقتصاد شد

از طرف دیگر تجربه سایر کشورها در اجرای طرح نشان می دهد که این طرح اولا در حالت بروز تورم های شدید اجرا می شود و ثانیا تحقق آن به وجود زیرساختهای بسیاری احتیاج دارد که در صورت عدم وجود به ناکامی آن منجر می شود و عملا به اصطلاح صفرها بر می گردند.

تحریم

دور جدید تحریم ها علیه ایران

بعد از پافشاری و استقامت ایران بر حقوق هسته ای خود، آمریکا و کشورهای غربی اقدام به اعمال تحریم های جدیدی علیه ایران کردند، که در این بین تحریم بانک مرکزی ایران توسط آمریکا در نوع خود بی نظیر است. البته تحریم بانک مرکزی به معنای تحریم کلی یک اقتصاد است و می تواند شوک بزرگی برای اقتصاد یک کشور به حساب بیاید، اما شواهد و قرائن حاکی از آن است که حتی خود آمریکایی ها هم رغبتی برای اعمال این تحریم ها ندارند و در واقع این تصمیم نوعی جنگ روانی برای تحت فشار گذاشتن ملت ایران است. چرا که اوباما در واقع طرحی را امضا کرده که با انعطاف پذیری فراوان امکانن خروج شرگت های مختلف از این تحریم را به اَشکال مختلف فراهم می کند.

تحریم دیگر، تحریم نفتی ایران توسط آمریکا و هم پیمانانش است که عملا برای اقتصاد کشور بی اثر گزارش شده است. چرا که، گذشته از اینکه نفت ایران از جهت ویژگی های تولیدی بی مانند است و تبدیل نفت سایر کشورها به نفت ایران با صَرف هزینه و زمان بسیار ممکن است، سهم کشورهای اروپایی از واردات نفت ایران بسیار کم است و به راحتی می تواند با مشتریان دیگری جایگزین گردد.

بودجه-هدفمندی یارانه

یکسالگی هدفمندی

آذر ماه 90 ، یارانه نقدی یکساله شد. یعنی یک سال از طرح بزرگ هدفمندی یارانه ها می گذرد و این طرح تا حدی در حوزه مصرف و ایجاد الگوی مصرف بهینه موفق بوده است. تنها در حوزه مصرف بنزین گزارش شده است که با اجرای سهمیه بندی بنزین و واقعی شدن تدریجی قیمت ها 15 هزار میلیارد ریال صرفه جویی رخ داده است. اما متاسفانه به دلیل عدم مدیریت نقدینگی حاصل مشکلاتی رخ داد که در ذیل خواهد آمد. نکته قابل توجه دیگر عدم تخصیص یارانه تولید است که به ویژه به علت فرسوده و انرژی بر بودن برخی صنایع می تواند در دوره های بعدی اجرای طرح با افزایش هزینه تولید بنگاه ها( به دلیل بالارفتن هزینه انرژی و عدم جبران آن با یارانه) منجر به افزایش قیمت ها شود

نرخ سود بانکی، نقدینگی سرگردان، طلا و ارز

در ابتدای سال 90 با هدف خارج کردن منابع مالی از بانک و رونق بخشیدن به بازار سرمایه و .... بانک مرکزی اقدام به کاهش نرخ سود بانکی کرد. متاسفانه این اقدام نه تنها به اهداف تعیین شده نائل نشد با عث نابسامانی هایی در بخش هایی از اقتصاد شد.

تحلیل گران معتقدند که حذف صفرها در عمل اثری بر نرخ تورم ندارد، چون درآمدها و هزینه ها را به یک اندازه تغییر می دهد و تورم به معنای افزایش هزینه ها و ثبات درآمدهاست

چرا که این نقدینگی تزریق شده به هر بخش از اقتصاد که وارد شد، بدون اینکه عرضه زیاد شود تقاضا را به شدت افزایش داد که همین مسئله به افزایش قابل توجه قیمت ها منجر گردید. به عنوان نمونه می توان به بازار های حبابی سکه و ارز اشاره کرد که حقیقتا بی سلبقه بود و متاسفانه به علت نفوذ سوداگری و دلالی به این بازارها به این سادگی هم قابل کنترل نبوده و عملا این بازارها به سیاست های اتخاذی دولت مثل پیش فروش سکه و یا تعیین نرخ ارز ثابت( به جای شناور مدیریت شده) کم توجه بودند

اختلاس

اختلاس 3000 میلیارد تومانی و باقی ماجرا

از اتفاقات تعجب آور و ناراحت کننده سال 90 اعلام کشف یک اختلاس بانکی بود. اختلاس 30000 میلیارد ریالی که باعث بی اعتمادی مردم به سیستم بانکی شد. گزارشها حاکی است که علت بروز اختلاس را باید در اشکالات قانونی گشایش ال سی ریالی جستجو کرد. منظور از ال سی و علت بروز اختلاس را پیش از این شرح داده ایم. امید است با رسیدگی قضایی کامل و درست به این موضوع و البته بررسی های کارشناسی و رفع زمینه های بروز این تخلفات دیگر شاهد چنین اتفاقی نباشیم.

بحران مالی جهانی، جنبش وال استریت و...

کشورهای غربی در حالی با تحریم و...برای ایران نسخه می پیچند که خودشان در داخل با مشکلات و نابسامانی های اقتصادی و سیاسی فراوان روبرو هستند. جنبش وال استریت مدت هاست که به نمادی از نارضایتی مردم آمریکا از اقتصاد سرمایه داری تبدیل شده است. در این وضعیت شکننده اقتصادی شاید بهتر باشد که این کشورهای به جای اعمال این تحریم ها به دنبال سامان دادن به اقتصاد خودشان باشند.

ریحانه حمیدی فر

بخش اقتصاد تبیان