قم؛ سفارش شده ائمه معصومین علیهم السلام

شهر قم به لحاظ آنكه پذیرای قدوم مبارك خواهر بزرگوار امام رضا(علیه السلام) گردید، همواره مورد توجه و تأیید ائمه معصومین(علیهم السلام) بوده است. این شهر به دلیل قرار گرفتن مدفن یكی از پاكترین سلاله های پیامبر اكرم(صلی الله علیه و آله)، حضرت معصومه(سلام الله علیها) همواره با احترام بوده است و ائمه معصومین(علیهم السلام) در روایات خویش با عبارات ویژه ای به توصیف این شهر پرداخته اند كه به برخی از این احادیث اشاره می شود:

1- سرزمین نجیبان

شخصی به نام حماد ناب گفت: به همراه جماعتی در حضور امام صادق(علیه السلام) بودیم كه عمران بن عبدالله قمی وارد شد. امام از او احوالپرسی كرد و خوشحالش نمود. وقتی او برخاست و رفت  به ابی عبدالله (علیه السلام) عرض كردم: این چه كسی بود كه با او این گونه خوشرفتاری كردید؟

امام فرمود: او از جمله خاندان نجیبان؛ یعنی اهل قم است.

2- معدن علم و فضل

امام صادق(علیه السلام) فرمود: علم در شهری به نام قم ظاهر می گردد و آنجا معدن علم و فضلیت می شود؛ به طوری كه دیگر به روی زمین كسی كه به امور دینی آگاه نباشد، پیدا نمی شود.

3- استراحتگاه مؤمنان

امام صادق(علیه السلام) فرمود: هرگاه بلا و ذلتی به شما رسید، به قم بروید؛ چون آنجا پناهگاه فرزندان فاطمه و استراحتگاه مؤمنان است.

4- سرزمین مقدس

ابومسلم عبدی گوید: امام صادق(علیه السلام) فرمود: خاك قم مقدس است و ساكنانش از ما هستند و ما از آنان. اهل قم یاری دهندگان قائم ما هستند و به حق، ما را دعوت می كنند.

5- مجمع انصار قائم آل محمد(صلی الله علیه و آله)

عفان می گوید: امام صادق(علیه السلام) به من فرمود: آیا می دانی علت نامیده شدن این شهر به قم چیست؟

عفان عرض كرد: خدا و رسولش و شما داناترید.

امام فرمود: این شهر قم نامگذاری شد، چون مردمش با قائم آل محمد(صلی الله علیه وآله) اجتماع و با او قیام و برای او استقامت می كنند و یاریش می نمایند.

6- سالمترین شهرها

از امیرمؤمنان علی بن ابی طالب(علیه السلام) درباره سالمترین و بهترین شهرها و موضعها به هنگام نازل شدن فتنه ها و ظاهر شدن شمشیرها سؤال شد. حضرت فرمود: سالمترین نقاط در آن روز، شهر قم است. قم شهری است كه از آنجا یاران بهترین مردم از جهت پدر و مادر و جد و جده و عمو و عمه بر می خیزند. آن شهر، زهرا نامیده شده است.

7- شهر انصار ائمه(علیهم السلام)

از امام صادق(علیه السلام) روایت  شده است كه فرمود: خراسانیان پرچمهای ما و اهل قم انصار ما هستند.

8- حرم اهل بیت(علیه السلام)

امام صادق(علیه السلام) فرمود: خداوند حرمی دارد و آن مكه است. رسول خدا(صلی الله علیه وآله) حرمی دارد و آن مدینه است. آگاه باشید، امیر مؤمنان(علیه السلام) حرمی دارد و آن كوفه است. هان، حرم من و فرزندانم بعد از من قم است.

9- شهر پربركت

بعضی چهل حدیث درباره قم برشمرده اند. البته این تعداد، در برخی از روایات موجود است كه در مجامع روایی به ما رسیده است و چه بسا دهها روایت دیگر بوده كه همراه راویان در سینه تاریخ مدفون شده است.

از نظر محتوا، بعضی از این روایات، قم را به عنوان مكانی مقدس بیان می كنند، مانند:

قم، قبه ای تابان در آسمان چهارم است.

قم، خاكش قدسی است.

قم، آشیانه آل محمدصلی الله علیه و آله و سلم است.

قم، پناهگاه فاطمیان است.

قم، دارالسلام و قدمگاه جبرئیل امین است.

قم، سرچشمه جوشان معارف اسلامی است.

قم، قطعه ای از بیت المقدس است.

قم، حرم اهل بیت(علیهم السلام) است.

بعضی از روایات، جایگاه «مردم قم» را می ستاید؛ مانند:

یكی از درهای بهشت مخصوص اهل قم است.

آنان یاوران اهل بیت(علیهم السلام) هستند.

آنان از ما و ما از آنان هستیم.

آنان انصار حضرت مهدی(عج) هستند.

مردمی فهیم، حكیم و خردورزند.

نخستین زائر معصوم حضرت معصومه(سلام الله علیها)

از جمله حوادث سال 202 (ه.ق) این است كه بر اثر اختلافهایی كه در بغداد، پایتخت پیشین عباسیان، روی داد مأمون دستور صادر كرد به سوی بغداد حركت كنند و خود به همراه امام رضا(علیه السلام) راه بغداد را در پیش گرفت و پس از سركوب آشوب به مرو بازگشت. از این روی، ممكن است عبور امام رضا(علیه السلام) از قم در رفت و آمدی كه بین بغداد و مرو روی داد، انجام شده باشد. یكی از مؤرخان در این باره می نویسد: «حضرت رضا(علیه السلام) وارد قم شد و مردم كه از ورود آن حضرت با خبر شده بودند، به  ملاقات آن حضرت می شتافتند و برای ضیافت ایشان بر یكدیگر پیشی می گرفتند، حضرت برای قطع خصومت فرمود: «ان الناقه ماموره» این شتر مأمور است و به هر كجا برود، همان جا منزل خواهیم كرد، شتر به حركت درآمد تا كنار خانه ای زانو زد.

صاحب آن خانه شب قبل از ورود آن حضرت در خواب دیده بود كه حضرت رضا(علیه السلام) فردا میهمان او خواهد بود و چون رؤیای او به حقیقت پیوست در شگفت شد. آن خانه مورد توجه قرار گرفت و مردم به آن محل می آمدند و استفاده می بردند. امروز همان محل مدرسه شده است و اینك به «مدرسه رضویه» مشهور است و محل، به محله شاه خراسان معروف است.

مؤلف تاریخ قم نیز از چشمه ای در قم خبر می دهد كه امام علی بن موسی الرضا(علیه السلام) از آن چشمه آب خورده و بدان موضع غسل كرده است.

بنابراین، چنین به نظر می رسد حضرت امام علی بن موسی الرضا(علیه السلام) نخستین معصومی است كه به زیارت حضرت فاطمه معصومه(سلام الله علیها) آمده است.

و اما قم...

محمود مهدی پور

كریمه اهل بیت، حضرت فاطمه معصومه(سلام الله علیها)، فرزند و خواهر و عمه امام معصوم(علیه السلام) است و شناخت او بدون شناخت امامت و امامان، ناقص و ناتمام است.

سرزمین قم، صدفی زمینی است كه این گوهر آسمانی را در بر گرفته است.

قم، شهر فاطمه معصومه(سلام الله علیها)، دیار ابرار، پایگاه مراجع بیداردل شیعه و شهر راویان نور است كه باید با شناخت بهتر از آن، نور و نیرو گرفت.

قم، مطلع خورشید انقلاب اسلامی است كه سپیده آزادی را به امت اسلامی نوید داد.

قم، در پنجاه سال اخیر، نگهبان بزرگ استقلال كشور و الگوی حوزه های علوم دینی بوده و معرفی آن، كارنامه حوزه ها در پاسداری از استقلال امت را نشان می دهد.

قم، پایگاه نشر تفكر شیعی در حدود یكصد سال اخیر می باشد كه در طول بیش از هزار سال، مشعل تشیع را روشن نگه داشته است.

قم، كانون ولایت پیامبر(صلی الله علیه و آله) و عترت گرامی اوست، كه در عصر غیبت، ضرورت تحقق حكومت اسلامی را بر پایه های فقاهت و عدالت از زبان خمینی كبیر، قدس سره، فریاد زد.

قم، نقطه تلاقی امت و امامت و آشیانه كبوتران آواره از قبیله كوثر و پایگاه امن امامزادگان و عالمان دین و شیعیان مظلوم است.

قم، شهر فاطمه معصومه(سلام الله علیها) است، شهر امام زادگان، شهر محدثان، شهر مراجع مجاهد، شهر شهیدان شاهد، شهر عارفان فداكار و شهر توحید و ولایت است.

شهر یاران و رزمندگان لشكر علی بن ابی طالب(علیه السلام)، شهر زین الدین ها، شهر صادقی ها، شهر دل آذرها، شهر فهمیده ها و شهر سعیدی هاست.

شهر اندیشه و فرهنگ و جهاد، شهر خون و قیام، شهر عرفان و اجتهاد، شهر حماسه و غیرت، شهر ناصحان و صالحان و شهر دین و دانش است.

شهر كتابخانه ها، شهر مدارس نور، شهر بانوان بیدار و مبارز، شهر شب زنده داران و مناجاتیان و لاهوتیان و آسمانیان است.

آری قم، شهری كه صادق آل محمد(علیه السلام) در شأنش فرمود:

«سلام بر اهل قم باد. خداوند با باران خویش، سرزمین آنان را سیراب سازد و بركات خود را بر آنان فرود آرد. بدیهای آنان را به نیكی مبدل فرماید. آنان اهل ركوع و سجود و قیام و قعودند، آنان دانشور و فهیمند،اهل درایت و روایت و عبادت نیكویند...»( سفینة البحار، ج 7، ص359)

منبع :

روزنامه قدس