تبیان، دستیار زندگی
گفتگو تبیان درباره بالا و پایین اقتصاد و صنعت کشور با مهندس حسین هاشمی، رئیس کمیسون صنایع مجلس
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

هدفمندی طرحی درست با اجرای بد!


مهندس هاشمی رئیس کمیسیون صنایع مجلس و نماینده مردم در دوره های مختلف مهمان تبیان شدند تا به  سوالات ما پیرامون نهمین دوره انتخابات مجلس، مسائل اقتصادی و مجلس هشتم بدون سانسور! پاسخ دهند.


مهندس هاشمی

نقش صنایع در شرایط تحریم چگونه است و ایا صنایع ما توان اثر گذاری بر شرایط را دارا هستند؟

تحریم شرایط خاص اقتصادی ایجاد می کند و موقعیتی ویژه می طلبد از این باب که هم موقعیت ویژه باشد هم به روز و هم عملیاتی هم میدانی. اقتصاد برخلاف سیاست اگر با مشکل بربخورید جمع کردن آن مشکل سخت است چون همه درگیر می شوند. همه جامعه تک تک آحاد جامعه پس ما باید آنقدر هوشمند باشیم که ضررهایی که قراره تحریم بر اقتصاد، صنعت، تولید، کشاورزی وارد کند به حداقل برسانیم. این یک موقعیت هوشمند،به روز و میدانی می خواهد. بروکراسی نباید نقش داشته باشد. به همین منظور، اینگونه نظر می آید که بودجه ای دولت ارائه داده برای سال بعد با توجه به تحریم مناسب نیست.

آنچه من برداشت می کنم اینکه در بحث تحریم نتوانستیم خودمان را پیش تر آماده کنیم. در کلام صحبت زیاد بوده اما در جریان عمل نه.

اگر واقعاً زمان بعد از جنگ ما توانستیم خود را کنترل کنیم ،الان هم ما دقیقاً هم ذخیره ارزمان خوب است و هم ذخیره طلایمان. می توانیم به جای اعتبارات خارجی از این منابع استفاده کنیم. هزینه هایی در اینجا بر ما متحمل است، من قبول دارم. اما مثلا مدیریت نکردن باعث شد ارز در نوسان قرار بگیرد.

بحث عدم مدیریت ارز را از سوی کدام بخش می بینید؟

این عامل بیشتر دست دولت است. تیم اقتصادی دولت باید هوشمند عمل می کرد. مثلاً در شورا پول و اعتبار که مغز متفکر سیستم مالی و پولی کشور هست ما می خواهیم سود سپرده گذاری را 21 درصد قرار دهیم و این اعلام می شود شما ابلاغیه را 21 روز نگه دارید چه اتفاقی خواهد افتاد؟ همه چی به هم می ریزد بعد دوباره شما دوباره می آیید احتیاط کنید این فرصت را از دست داده اید جبرانش هم سخت خواهد بود.. هم بازار به هم ریخت. هم تولیدی ها اذیت شدند. کسی که نیاز به کار داشت رفت خرید کرد با این فرض که قیمت بالا.می رودفخب نیاز به مدیریت است دیگر. در حالی که اگر مدیریت درست می شد. اینها پیش نمی آمد.

بحث دیگر بحث تورم است. ما باید یک بار برای همیشه شجاعانه تورم واقعی را اعلام کنیم. اگر تورم واقعی را بگوییم و سیاست پولی و مالی را بر اساس آن مشخص کنیم عوارض آن خیلی کمتر از این است که الان شاهد آن هستیم.

اول دولت نهم نقدینگی 67 هزار میلیارد الان 120 هزار میلیارد است اینها پول های سرگردانن و پول های سرگردان.... 

ما باید یک بار برای همیشه شجاعانه تورم واقعی را اعلام کنیم. اگر تورم واقعی را بگوییم و سیاست پولی و مالی را بر اساس آن مشخص کنیم عوارض آن خیلی کمتر از این است که الان شاهد آن هستیم

مهندس هاشمی

نتونستیم منابع مالی را به سمت کار و اشتغال مولد ببریم.تیم اقتصادی باید انقدر هوشمند عمل کند که اجازه ندهد این منابع هرز برود. باید بیاید در کار مولد، این مبالغ اگر بیاید در تولید این تورم، عوارض نخواهد داشت الان ما در یک اقتصاد رکود تورمی هستیم. این واقعیت را نمی شود انکار کرد. 35 هزار میلیارد  داریم تا بودجه ای برای طرح عمرانی. ما 180 هزار میلیارد دلار می خواهیم که به رشد 8 درصد اقتصاد که رهبر اعلام کردند برسیم اوائل چشم انداز اعلام کردند که 360000 میلیارد دلار پول برای بیست سال می خواهیم که با رشد 8 درصد اقتصادی برسیم به رتبه اقتصادی اول منطقه. ما نتونستیم منابع مالی را مدیریت کنیم و به معضل بیکاری و مشکلات تولید منجر شد. که اینها عوارض ناشی از تیم اقتصادی است که نتوانسته تدبیر لازم را برای یک حرکت روال اقتصادی را فراهم کند.

وضعیت صنعت در کدام یک از دولت ها بهتر پی گیری شد؟

ما قبل از انقلاب در ایران فقط مونتاژ داشتیم. سازندگی نداشتیم.  در بخش تولید و اقتصاد آن چنان اجازه نمی دادند تخصص خود را نشان دهیم. بعد از انقلاب با 8 سال جنگ مواجه شدیم. خط تولید در پشتیبانی از جنگ بود. پس از جنگ جهاد سازندگی شروع شد. هم سه چهار اتفاق بزرگ افتاد اکثر مصالح ساختمانی از کشورهای دیگر وارد می کردیم. حتی تیرآهن، میل گرد و وارد می کردیم یکی از کارهای ویژه این بود که گردش صنعت داخلی شد و خودکفا شدیم این امتیاز است برای کشور. هر صنعتی را بخواهیم ایجاد کنیم سه سال طول می کشد. بنابراین پایه گذاری خوبی شد که مصالح ساختمانی در کشور تولید شد. و توان صادرات هم داریم. هم در زمان آقای رفسنجانی. هم خاتمی و هم احمدی نژاد. در این بخش حرکت خوبی به طرف استقلال بخش صنعتی شد. ولی عوارضی که ایجاد کردیم بیشتر شد به این دلیل که واردات بی رویه کالاهای خارجی و چینی و ...تمام کالای تولید داخل را با چالش جدی مواجه کرده است. چالش تولید ما را به طرفی برده که خیلی جاها مجبورند تعطیل کنند. یا به مشکل جدی برمی خورند با این 21 درصد سود که برای سپرده گذار گذاشتند تولید باید چه مقدار کارمزد بتواند وام بگیرد. خب این نمی تونه با کشورهای همسایه که این رقم در آن ها بسیار پایین تراست رقابت کند.

مهندس هاشمی

اینها هست که ایجاد مشکل می کند و الا صنعت گران ما با نبوغ و توانایی و نیروی انسانی ای که دارند با همه این معضلات و مشکلات باز هم بیش از برنامه صادر کردند. اگر موانع برداشت بشه هم اشتغال مولد فعلی حفظ می شود.. هم کارهای جدید سرمایه گذاری انجام می شود هم صادرات بیش تر از برنامه خواهد شد. متاسفانه در کلام خوب عمل کردیم ولی در عمل خیر. وقتی رهبر بیان می کند سند پیش قراول توسعه اقتصادی هست و امسال را، سال جهاد اقتصادی اعلام می کند، هدفمند است. همه مسئولین در قوه مجریه و مقننه و ... باید هم و غمشان این باشد که این را بارور کنند. می بینیم که آنچنان نتیجه بخش نبوده است. بنابراین صنعت در حال ضربه دیدن است. در فشار جدی است، اشتغال در یک مشکل جدی هست و باید به هر شکلی هست این وضعیت را عوض کنیم در غیر این صورت مشکلات بیش از پیش خواهد شد.

هدفمندی کمک دهنده صنایع بوده یا مانعی بر سر را بخش صنعت؟

من این را در رسانه ها و مجلس علنا گفتم که در بخش تولید ( منظورم از تولید کشاورزی ، صنعت و معدن و... است)موفق نبوده است.

 این به خاطر هدفمندی است؟

هدفمندی کار درستی بوده ، جراحی اقتصادی از کارهای ویژه  و بجا بوده که همه تایید کردد آن را، که دولت انجام داده است که البته اجرا شدن قانون هم است، اما داره بد اجرا می شه. در اجرا نتوانستیم، چرا نتوانستیم؟ مثلا آنچه باید  بخش تولید را راضی می کرد به عنوان تسهیلات بانکی نه کمک بلا عوض وجود ندارد. ما بیست درصد نتوانستیم بیشتر بهشون پرداخت کنیم مشخضص است صنعت آسیب می بینندچون همه عوامل بالا رفته. قیمت مواد بالا رفته. حمل و نقل بالا رفته. تولید که نمی تواند با قیمت قبلی خودش را حفظ کند.

دولت این را قبول دارد؟

دولت بالاخره مجبور است قبول کند، چون واقعیت است، نمی تواند انکار کند.الان با هر تولید کننده ای با هر تفکری صحبت کنید اذعان می کند که در این بخش دولت نتونسته تعهدات خود را اجرا انجام دهد.

مردم باید قبول کنند که، مجلس زبان گویای آنان است، آنچه بالاخره مردم مطرح می کنند در آن در سوالات هست. این در واقع چکیده مطالبات مردم است، بحث های مردم است و هیچ سیاسی هم نیست

مجلس تونسته بیشتر طرفداری کنه از صنایع؟

بله به نظرم، هم کمسیون صنایع، هم کمیسون ویژه و کمیسون های مرتبط دیگر چه کشاورزی و چه کمیسیون اقتصادی و بودجه ، حرفشان یکی هست که دولت در بخش یارانه ها برای تولید عملکردش قابل قبول نبوده.

بحث هدف مندی را خارج از حوزه تولید و صنعت در کل اقصاد چگونه می بینید؟

هدفمندی در ارتباط با مردم تعهداتش را خوب انجام داده. در دو بخش دیگر که 30درصد تولیده(ااعم از صنعت معدن کشاورزی حمل و نقلو...) تولید و بیست درصد هزینه های ناشی از اجرای این قانون است، که آن هم در اختیار دولت است ولی 30 درصد که در بخش تولید است نتیجه رضایتبخش نبوده کاملا هم مشخص است و شفاف، و هیچ کس نمی توانداظهار کند ما موفق بودیم.

 آیا روش دولت در پرداخت یارانه ها درست بوده؟

روش غلط بود خود ما هم یک جلسه داشتیم و در آن گفتیم، خوب است کارت هوشمند داشته باشیم همین مبالغی که برای آب و برق پرداخت می کند هر سه ماه یک بار پرداخت شود و  هر چه اضافه آمد مال خودمردم. این دو فایده دارد. یکی صرفه جویی است مردم سعی می کنند با صرفه جویی مبلغ کارت را به خود متعلق کنند. اما اگر پول نقد باشد در پرداختنش مشکل ایجاد می کند. احساس می کنم دولت متوجه شده روش پول نقد اشتباه بوده حال جلوی ضرر را هر جا بگیریم منفعته.

وضعیت صنعت قبل از انقلاب و پس از انقلاب مقایسه کنید.

اصلا قابل مقایسه نیست ،الان با توجه به تحریم ها وضعیت صنعت حرکت های عظیمی داشته. پیشرفت هایی که ما کردیم نشان می دهد که تحریم ها خیلی موثر بودند.ما توانستیم خودمان را بیشتر باور کنیم. همان حرف امام که اگر ما بگوییم می توانیم، واقعا می توانیم، ما توانستیم  خیلی کارهای عظیمی را که فقط از خارج می آوردیم. الان بخش عمده ای از آن نیاز را در داخل انجام می شود. ما در قبل در برخی صنایع صد درصد وابسته بودیم هیچ چیز را اجازه نداشتیم در داخل تولید کنیم، الان بخش عمده در داخل تولید می شود، برخی تجهیزات که حساس هستند هنوز هم وارد می شود اما داریم به سمتی می رویم که تسلط پیدا می کنیم . تسلط به دانش و فناوری در بخش صنعت خیلی مهم تر از بخش های دیگر است که الحمدالله با تمام محدودیت ها، در این بخش خیلی موفق بوده ایم.

در این 5 دوره که در مجلس بودیم شرایط فعلی انتخابات را چگونه می بینید.

این دوره نسبت به دوره های قبل حساسیت ویژه ای دارد. یکی از ویژگی های قانون اساسی بحث مجلس است که کشور هیچ گاه نباید بدون مجلس اداره شود درهیچ شرایطی؛ ممکن است رئیس جمهور مدتی نباشد و معاون اول بتواند دولت را  اداره کند اما تنها جایی که صراحت دارد که به هیچ وجه حتی یک روز هم نباید بدون آن کشور اداره شود، مجلس است.هر چه مجلس قوی تر باشد توطئه های خارجی خنثی می ماند و هر چه مجلس ضعیف تر شود، دشمن قوی خواهد شد.

مهندس هاشمی

حضور مردم در انتخابات رت چگونه پیش بینی می کنید؟

من امیدوارم، مردم شگفتی سازند،با تمام مشکلات جایی که حرف انقلاب می آید حاضر می شوند. چرا چون انقلاب را برای خودشون می دانند اینها یک خانواده اند وقتی بحث خانواده می پیش می آید همه مسائل کنار می روند. ملت این هوشمندی را دارد،که در 22بهمن کاملا نشان دادند، 12 اسفند هم انشاالله این هوشمندی را نشان خو اهند داد. و شگفتی دیگری خواهند آفرید. انشالله بتوانیم مجلسی داشته باشیم که بتواند با تدبیر و با مدیریت خوبدر مقابل فشار هایی که وجود دارد، بایستد و هم بتواند نظام را و دولت را تقویت کند، چرا که محل اراده ملت است.

مجلس هشتم را چگونه ارزیابی می کنید؟

مجلس هشتم کارهای خوبی انجام داد. در مسائل بین المللی حضور آگاهانه داشت. در بخش داخلی نوسان داشت مخصوصا در مقابل کوتاهی های دولت. به نظر کمی مجلس کوتاهی کرد باید قوی تر عمل می کرد. بالاخره دولت موظف است که قوانین را اجرا کند ما نباید به عنوان مثال در بودجه این همه انحراف ببینیم؛ مجلس وظیفه اش همین است دیگر، به نظر می رسد مجلس نتوانست مجلس یک مقدار وظیفه اش را قوی انجام دهد و حلقه موفقیت را تکمیل کند.

طرح سوال از رئیس جمهور موثر خواهد بود؟

مردم باید قبول کنند که، مجلس زبان گویای آنان است، آنچه بالاخره مردم مطرح می کنند در آن در سوالات هست. این در واقع چکیده مطالبات مردم است، بحث های مردم است و هیچ سیاسی هم نیست.

این طرح کی انجام می شود؟

بعد از انتخابات. اشکالی ندارد ما چرا باید بترسیم از سوال کردن من همیشه مطرح می کنم یکی از اشکالاتی که همیشه اعلام می کنم همین است. به عنوان مثال چرا کسری بودجه های ما بعد از جنگ اعلام نمی شود. در همه جای دنیا این اعلام کسری اعلام می شود. که کسری بودجه داریم اینهم مانند آن است. مجلس باید سوال کند،  وقتی هفتاد و خورده ای نماینده مردم امضا می کنن این طرح را یعنی یعنی این بحث جدی است.

بله به نظرم، هم کمسیون صنایع، هم کمیسون ویژه و کمیسون های مرتبط دیگر چه کشاورزی و چه کمیسیون اقتصادی و بودجه ، حرفشان یکی هست که دولت در بخش یارانه ها برای تولید عملکردش قابل قبول نبوده

و این موضع  برای مردم هم خوب است که می بینند مجلس به عنوان نماینده مردم سوال می کند و رئیس جمهور هم می آید جواب میدهد. این را نباید با خط کشی هایی، سیاسی کرد. این هم به قانون اساسیضلم است،هم به مردم و هم به خود دولت.

بهر حال مجلس به عنواننماینده مردم باید سوال کند.

از ثبت نام خود برای مجلس نهم بگویید.

در دوره هشتم قبل از ثبت نام من با خدا عهدی کردم که با توجه به این 5 پروژه ای که در حوزه ام هست و مال نظام است به سرانجام برسد وارد انتخابات می شوم اگر رأی آوردم که دنبال می کنم طرح توسعه فولاد آذربایجان بود. دانشگاه تربیت فنی مهندسی میانه وابسته به دانشگاه تبریز بود، سدی بود  که آب شرب میانه را تأمین کنیم. اتصال جاده چهاربند میانه بود.

عهد کردم اگر رای اوردم انجام می دهم و اگر رای نیاوردم که ساقط میشه برای پنجمین بار هم مردم رای دادند و آن چند پروزه به هرحال جلو رفت و روند رو به جلو گرفت و موانع اصلیبر سر راه رفع شده است.

من در 5 دوره ای که در مجلس بودم،  اعتقاد داشتم باید اعتدال را رعایت کرد. انسان باید از دو چهرگی خارج شود. آن هم در نظام های ارزشی. درون و ظاهر باید یکسان باشد. من با 5 شکل مجلس در ارتباط بودم. در دو دوره عضو هئیت رئیسه بودم هیچ موقع مارک سیاسی نخوردم و این نشان می دهد که هر دوستی بیاد من را را به عنوان کارشناس می پذیرد. الان هم به عنوان  کاندیداری مستقل هستم. این اعتدال من مورد قبول همه جناح ها بوده. یکی از استثنائات دیگر من این که تنها نماینده مجلس هستم در این جایگاه که 5 دوره پیوسته در مجلس هستم  و آن هم در رده های بالا مجلس.

مهندس هاشمی

از نظر روابط بین الملل و حوزه تعاملات خارجی کدام مجلس  قوی تر بود؟

از نظر ارتباط بعد از جنگ خسارت زیادی در غرب کشور داشتیم. صنایع ما توان قبل را نداشتند در خزانه پول نداشتیم.خیلی رقم ناچیزی بود، تنها کاری که کردند از منابع خوب استفاده کردند. ارز از 300 شد 900 بعد دوباره شد 300 تثبیت شد. تورم از 40د50 درصد رسید زیر بیست درصد.

با مدیریت آن زمان دولت توانست از منابع خارجی خوب استفاده کند و در ساخت و ساز به کار ببرد که خوب هم شد و ماندگار شد برای کشور.. این نشان می دهد، آن زمان با تمام محدودیت ها دولت با مدیریت از فضای رکود خوب استفاده کند. اما دولت بعدی ، به لحاظ سیاسی خیلی بازتر شد و  نسبت به دولت آقای هاشمی قوی تر شد اما در بخش اقتصادی نتوانستیم از این فرصت خیلی استفاده کنیم، البته نسبت به دولت آقای هاشمی می توانستیم بیشتر استفاده کنیم چون فضا بیشتر بازتر شده بود. در دوره آقای خاتمی بخش اقتصادی محور قرار داده شد اما فاصله ای را از دست داده بودیم. طبیعتا استفاده ای می تونستیم بکنیم نکردیم. در دولت فعلی هم ارتباطات به خاطر یک سری از اصول که مطرح شد یکسری محدودیت ایجاد شد که نتوانستیم مدیریتش کنیم می تونستیم، به نظر می رسد که می توانستیم با مدیریت هوشمند خیلی از عوارض را کمتر کنیم ،در حین اینکه برموضع خود را محکم  ایستادگی کنیم، با حفظ مواضع اصولی خود. در مجموع من دولت بعد از جنگ را بیشتر می بینم که هم خوب تعامل کرد و هم خوب استفاده کرد،

چه صحبتی برای کاربران تبیان دارید؟

آنچه من از سایت شما برداشت کردم یک سایت غنی فرهنگی است در زمینه های مختلفی که دارید هم کیفی و هم کمی.این خیلی مهم است یکی از ضعف هایی که ما داریم در بخش فرهنگی خیلی باید قوی تر باشیم شما خوب دارید از این فضای سایبری استفاده می کنید ارزشمند است به روز بودن خیلی مهم است اگر بخواهید بخش اقتصاد را تقویت کنید کاربران را جامع تر و تحلیل ها را هم به همین نحو کامل تر کنید تا اثرگذارتر شود.

مصاحبه: عطالله باباپور

بخش اقتصاد تبیان