تقویم سال 91 را دانلود کنید

تقویم هجری شمسی

تقویمی كه ما از آن استفاده می‌كنیم، یكی از دقیقترین و مناسبترین تقویم‌های جهان است، اما متاسفانه فقط اندكی از ما آن را به خوبی می‌شناسیم و تاریخچه به وجود آمدن آن را می‌دانیم. برای مثال، برخلاف تصور عموم، تقویمی كه امروز از آن استفاده می‌كنیم، قدمت 1386 ساله ندارد، بلكه در همین دو قرن اخیر تدوین شده است.

اولین بار عبارت « هجری شمسی» در تقویم رسمی سال 4-1303 هجری قمری آمد. این تقویم را عبدالغفارخان نجم الدوله ( 1259 - 1326 ق) استخراج كرده بود كه در بالای صفحات آن برای نخستین بار عبارت سال هجری شمسی 1265 به چشم می آید. البته عبدالغفارخان نجم الدوله در سالهای بعد و در تقویم های آن روزگار كه به صورت دفترچه ای منتشر می شد، ستون جدیدی برای روزها و دوازده برج حَمَل، ثور، ... و حوت، به طور مرتب درج می كرد و بدین ترتیب وی برای اولین بار تقویمی را اختراع و ابداع كرد كه امروزه به نام «تقویم هجری شمسی بُرجی» معروف شده است. تا قبل از این تاریخ، تقویمی كه اساس آن شمسی و مبداء آن هجرت حضرت محمد(ص) از مكّه به مدینه باشد، در ایران رایج نبوده است.

مبدا تقویم هجری شمسی بُرجی، اول بهار سال شمسی است كه در آن هجرت حضرت محمد(ص) از مكّه به مدینه اتفاق افتاده است. آغاز یا لحظه تحویل سال، (لحظه عبور مركز خورشید از نقطة اعتدال بهاری نیمكره شمالی) دقیقاً با محاسبات نجومی تعیین می‌شود. به این جهت، اولین روز سال همیشه بر روز اول بهار منطبق است. نام ماههای این تقویم(برجها)، به ترتیب همنام با دوازده صورت فلكی قدیمی منطقه‌البروج است. تعداد شبانه‌روز هر برج برابر با مدت حركت مركز خورشید در همان برج كه به علت حركت ظاهری غیریكنواخت مركز خورشید روی مدارش از 29 تا 32 شبانه‌روز تغییر می‌كند. تقویم هجری شمسی كه هم اكنون تقویم رسمی كشور است،ازهر لحاظ به جز در نام و تعداد شبانه روزهای ماهها همانند تقویم هجری شمسی بُرجی است. نام ماههای تقویم هجری شمسی ریشه اوستایی دارند: «دی» یكی از القاب اهورامزدا و نام 11 ماه بقیه، اسامی فرشتگان و یاوران اهورامزدا است.

در دوره پنجم مجلس شورای ملی ایران بر اساس قانونی(مصوب 11 فروردین 1304 هجری شمسی)، بروج به ماههای فارسی تغییر یافتند و از نوروز 1304 ، تقویم هجری شمسی به عنوان تقویم رسمی كشور، جایگزین تقویم هجری شمسی بُرجی شد.

تقویم هجری قمری

تاریخ نویسان و سایر پژوهشگران دربارة چگونگی پیدایی و سیر تحول تقویم هجری قمری در بخش‌های مختلف جزیره العرب، در 18 سال نخست پس از هجرت پیامبر اكرم(ص) اختلاف نظر دارند. هر یك از این پژوهشگران با استناد به آیات شریفة قرآن مجید كه موضوع آن نجوم و تقویم است و نیز به استناد قراردادها، صلح نامه ها، فرامین و نامه‌های نوشته شده در این سال ها و انبوه روایات نقل شده در كتب تاریخ و علوم دینی دورة اسلامی، نظراتی متفاوت و گاه متناقض، اظهار كرده‌اند؛ اما تا كنون‌، هیچ یك از آنها از دایرة فرض و گمان فراتر نرفته‌اند.

تقویم هجری قمری بر دو نوع است: تقویم هجری قمری هلالی و تقویم هجری قمری قراردادی که در اینجا تنها به بیان تقویم هجری قمری هلالی اکتفا می کنیم.

تقویم هجری قمری هلالی، تقویم دینی مسلمانان جهان است. مبدأ این تقویم، اول محرم سالی است كه پیامبر اكرم(ص) از مكة معظمه به مدینة منوره هجرت فرمودند. این مبدأ قراردادی است و 59 تا 71 شبانه‌روز قبل از تاریخ تقریبی هجرت پیامبر اكرم(ص) اختیار شده است.

سالهای این تقویم، شامل 12 ماه قمری هلالی است كه به ‌ترتیب عبارتند از : محرم،صفر،ربیع الاول، ربیع الثانی، جمادی الاول، جمادی الثانیه، رجب، شعبان، رمضان، شوال، ذیقعده و ذیحجه. تاریخ اول هر ماه با رؤیت هلال ماه نو در شامگاه روز بیست و نهم یا سی اُم ماه قبل ماه‌، به ثبوت می‌رسد. با این حساب‌، تعداد شبانه‌روزهای هر ماه قمری كه برابر با مدت زمان بین دو رؤیت متوالی هلال ماه نو است، 29 یا 30 شبانه‌روز گرفته می‌شود.

پیش بینی وضعیت رؤیت هلال ماههای قمری به مقادیر مشخصه‌های ماه و خورشید و موقعیت جغرافیایی رصدگر در لحظة غروب خورشید تاریخ بیست و نهمین روز ماه قبل، بستگی دارد. به عبارت دقیق‌تر، كارشناسان مسائل تقویم هجری قمری‌، برای بررسی وضعیت رؤیت پذیری یا رویت ناپذیری هلال ماههای قمری در شامگاه بیست و نهمین روز هر ماه قمری در نقطة جغرافیایی مورد نظر، روش علمی تازه ای را به كار می‌برند. این روش به این شرح است كه در مرحلة نخست‌، مشخصه‌های ماه و خورشید را برای لحظة غروب خورشید بیست و نهمین روز ماه قمری محاسبه می‌كنند. سپس‌، این مقادیر مشخصه ها را با همة مقادیر مشخصه‌های متناظرِ آنها بر اساس ركوردهای جهانی رؤیت هلال ماه، مقایسه می‌كنند. این ركوردها، مربوط به رؤیت هلال ماهها از سال 1859 تا زمان حاضر هستند كه به تأیید مراكز نجومی معتبر جهان رسیده‌اند. حالات متفاوتی ممكن است رخ دهد.

كارشناسان بر اساس این حالات‌، دربارة رؤیت پذیری یا رؤیت‌ناپذیری هلال ماه در شامگاه بیست و نهمین روز هر ماه قمری و در نتیجه، تعیین تاریخ اول هر ماه نو قمری برای آن نقطة جغرافیایی مورد نظر، اظهار نظر می‌كنند. البته، این امكان وجود دارد كه هلال ماه نو در مكانی بر روی كرة زمین، دقایقی قبل یا بعد از لحظة غروب خورشید روزهای بیست و نهم یا سی اُم رؤیت شود. این اختلاف یك شبانه‌روز در رؤیت هلال ماههای قمری، اختلاف یك شبانه‌روز در تقویم هجری قمری هلالی كشورهای اسلامی را سبب می‌شود.

تقویم میلادی

پیدایش تقویم میلادی، نتیجة نزاعی بود كه مدتهای متمادی در مورد صحیح محاسبه نمودن روزهای تولد حضرت مسیح(ع) و عید پاك، بین كلیساها وجود داشت. در سال 525 بعد از میلاد، راهبی رومی به نام «دیونی سیوس اكزیگیوس» بنا به درخواست پاپ ژان اول جدولهای جدیدی برای تعیین روز عید پاك تهیه كرده بود. او پیشنهاد كرد كه تاریخ تولد حضرت مسیح (ع) به عنوان مبداء تقویم مسیحیان اختیار شود. دیونی سیوس به دلایل نامعلومی، روز تولد حضرت مسیح (ع) را 25 دسامبر حساب كرد. در حالی كه پژوهشگران به استناد شواهد و اسناد مختلف تولد مسیح را حدود 4 تا 12 سال قبل از تاریخ محاسبه شده توسط دیونی سیوس میدانند. درتقویم پیشنهاد شده توسط وی طول سال شمسی 25/365 شبانه روز و سالهای قابل قسمت بر عدد 4، كبیسه محسوب می شد. اما استفاده از تقویم میلادی به علت عدم موافقت كلیساهای مسیحی، جنبه عمومیت پیدا نكرد.

تقویم میلادی از قرن هفتم میلادی در ایتالیا و انگلستان و به دنبال آن در قسمتهای از اسپانیا مورد استفاده قرار گرفت. از قرن یازدهم میلادی، تقویم میلادی در قسمت عمده‌ای از اروپا جنبة عمومیت پیدا كرد. در قرون اخیر در بسیاری از كتب تاریخی، نجومی و غیره تقویم میلادی یادشده به نام «تقویم ژولین» یا «تقویم ژولیوس» یا «تقویم ژولی» معرفی شده است.

در سال 1576 میلادی، پاپ گرگوری سیزدهم كمیسیون خاصی را به سرپرستی كریستوفر كلاویوس، منجم و استاد ریاضیات دانشگاه یسوعان شهر رم، مامور بررسی و اصلاح تقویم میلادی نمود. در همین زمان، الی سییوس لیلیوس ، استاد دانشگاه پروژیا، پیشنهادی را كه از چند سال قبل برای اصلاح تقویم میلادی، آماده كرده بود را برای پاپ فرستاد. این پیشنهاد مورد توجه كمیسیون اصلاح تقویم قرار گرفت. سرانجام اصول كلی تقویم اصلاح شده در تاریخ 24 فوریة 1582 میلادی به موجب فرمانی از طرف پاپ گرگوری سیزدهم منتشر شد.

تقویم اصلاح شده كه « تقویم گرگوری» نامیده می شود، همان تقویم میلادی كنونی است كه در حال حاضر در بسیاری از كشورهای جهان به عنوان تقویم رسمی متداول است.

 پاپ گریگوری سیزدهم، که تقویم میلادی را اصلاح کرد

شما می توانید تقویم رسمی سال 1391 را از این لینک به صورت فایل PDF دانلود کنید.

همچنین در این جدول اوقات شرعی مراكز استانهای ایران برای سال 1391 ارائه شده است.

منبع:

پایگاه اطلاع رسانی مركز تقویم مؤسسه ژئوفیزیك دانشگاه تهران