چگونه حیا را در زندگی ایجاد کنیم ؟
ما شیعیان بر خلاف وهابیون معتقد به آن هستیم که پیامبر بعد از مرگشان هم با این عالم در ارتباط می‌باشند و صدا و سلام ما را می‌شنوند و اعمالمان در معرض دید خدا و پیامبر و ائمه معصومین علیهم صلوات الله است.
در اینجا تنها با دقت در یکی از آیات قرآن می‌توانیم به این امر پی بریم که می‌فرماید: و بگو که هر عمل کنید خدا آن عمل را می‌بیند و هم رسول و مؤمنان آن را می‌بینند(توبه، 105) توجه به این حقیقت باعث ایجاد روحیه حیا در زندگی می‌شود.
در معرض دید خدا و پیامبر و ائمه معصومین علیهم صلوات الله هستیم
پیامبر گرامی قبل از وفات منشأ بسیاری از برکت‌ها بودند. در کنار دریافت پیام الهی و ابلاغ پیام وحیانی و پیش قدم شدن برای رشد دادن مردم، حضور ایشان در میان مردم مانع از فرستاده شدن عذاب الهی برای مردم می‌شد: وَ ماکانَ اللَّهُ لِیُعَذِّبَهُمْ وَ أَنْتَ فیهِمْ (سوره انفال آیه 33) و نیز اگر مردم به پیش پیامبر بروند و در کنار ایشان از خدا طلب مغفرت کنند و رسول هم برایشان طلب مغفرت کند، حتماً خدا را توبه پذیر و مهربان می‌یابند: وَ لَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جاؤُکَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَ اسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّاباً رَحیماً (نساء، آیه 64)
آیا برکات وجود پیامبر با وفات ایشان پایان می‌یابد یا ادامه دارد؟ در نگاه اولیه باید گفت که همان طور که قرآن تصریح کرده پیامبر هم مانند همه مردم دیگر وفات یافته است و از این نظر با بقیه فرقی ندارد:إِنَّکَ مَیِّتٌ وَ إِنَّهُمْ مَیِّتُونَ (سوره زمر، آیه 30) و به طور خلاصه، بعد از مرگ ارتباط پیامبر با این دنیا قطع شده است و در مقام مخصوص خویش نزد خدا قرار دارند و اثری در زندگی ما ندارند و ما از ایشان بهره ای نداریم. ارتباط نداشتن ما با پیامبر به دلیل آنکه ایشان از دنیای ما رحلت نموده‌اند از عقاید وهابیون است.
ناصرالدین البانی از علمای بزرگ وهابیت، از کسانی است که "استغاثه به غیر خدا و استعانت از ارواح انبیا و صالحین و اینکه آن‌ها صداها را می‌شنوند و بر اجابت درخواستشان قدرت دارند" را جهالت می‌داند.
در جهت مقابل، دیگر مسلمانان، علی‌الخصوص شیعیان معتقدند که ارتباط پیامبر با این دنیا با مرگ ایشان پایان نگرفته است و ایشان هنوز هم در دنیا حضور فعالانه داشته و نیز صدای هر کسی را که ایشان را صدا بزند می‌شنوند و سلام کسی را که بر ایشان درود فرستد پاسخ می‌دهند. از نظر شیعیان، نه تنها پیامبر که سایر ائمه معصوم نیز که اوصیا و جانشینان آن حضرت می‌باشند دارای چنین خصوصیتی می‌باشند.
در کنار تأسف از پیدایش فرقه وهابیت و انحرافات فکری و اجتماعی و سیاسی در میان مسلمانان، نباید فراموش کرد که به این وسیله فرصتی ایجاد شده است تا مسلمانان در عقاید اساسی دین خود آگاه تر و عمیق‌تر گردند و درباره مسائلی که سابقاً آن‌ها را بدیهی حساب می‌کردند، به دنبال دلایل محکمی بگردند و معتقدند که اسلامی که اهل بیت را اوصیای پیامبر می‌داند آنچنان نظام فکری منطقی و پویایی است که این شبهات تنها می‌تواند باعث آشکار شدن بیشتر ظرافت‌ها و زیبایی‌های آن گردد.
در اینجا می‌کوشیم با یک دلیل قرآنی به اثبات این مسئله بپردازیم:
وَ قُلِ اعْمَلُواْ فَسَیرَی اللَّهُ عَمَلَکمُ‌ْ وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ سَتردُّونَ إِلیَ عَالِمِ الْغَیْبِ وَ الشهاده فَیُنَبِّئُکمُ به ما کُنتُمْ تَعْمَلُونَ(سوره توبه، آیه105)
و بگو که هر عمل کنید خدا آن عمل را می‌بیند و هم رسول و مؤمنان آن را می‌بینند، آن گاه به سوی خدایی که دانای عوالم غیب و شهود است بازگردانیده شوید و او شما را به کردارتان آگاه خواهد ساخت.
بر طبق این آیه هر آنچه می‌گوییم و به هر جا که می‌رویم و هر فکری که می‌کنیم همه در معرض دید خدا و پیامبر و ائمه است.
توضیح بیشتر:
اولاً - عمل، به معنای هر کاری است که با قصد و نیت انجام شده باشد. عمل، می‌تواند صالح یا ناصالح و بد(سوء) باشد و شامل همه کارهایی است که با دست یا پا یا چشم و زبان انجام می‌شود و یا کارهایی که مربوط ذهن است مثل ایمان و کفر و حسد و محبت برای خدا و دشمنی برای خدا همگی جزو اعمال حساب می‌شوند.ثانیاً – این آیه نوعی هشدار و نوعی تذکر است. زیرا مطابق آن هم خدا و هم پیامبر و مؤمنان همگی شاهد و ناظر اعمال ما هستند.
منظور از مؤمنون در این آیه چه کسانی است؟
منظور از مؤمنان در این آیه، در درجه اول امیرالمؤمنین علیهم السلام و ائمه معصومین هستند که مصداق کامل کلمه «مؤمنون» می‌باشند و مؤمنان کامل و خالص در درجات بعدی قرار دارند. دلیل این گفته آن است که این مقام مخصوص کسانی است که بیشترین ارتباط و همانندی را با پیامبر داشته باشند و مطابق واقعه مباهله و آیه ای که درباره آن نازل شده است (61 آل عمران) علی علیه‌السلام جان پیامبر است و با ایشان اتحاد نفسانی دارد و مطابق حدیث منزلت، بدون اینکه پیامبر باشند، دارای ویژگی‌های پیامبر هستند. بنابراین مصداق اصلی مؤمنون در این آیه امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام است.بنا به راهنمایی عقل امامت و وصایت پس از امیر المومنین، نیز باید ادامه یابد و امام حسن علیه‌السلام که به فرموده پیامبر در صورت جنگ یا صلح امام است، مصداق این آیه است. جانشینان دوازده‌گانه پیامبر که حدیث‌های سفینه و ثقلین در شأن آن‌هاست نیز هر یک پس از دیگری مصداق‌های اصلی این مؤمنون هستند. همان طور که در روایات معصومین تصریح شده که مؤمنون در این آیه علی علیه‌السلام می‌باشد و در بعضی روایات تصریح شده که امامان، هر کدام مصداق‌های کلمه مؤمنون می‌باشند که با توجه به اینکه یکسان بودن ائمه را با یکدیگر و نیز اتحاد داشتن مقامی آن‌ها با پیامبر(بجز در مقام نبوت) را قبول داریم، فهم این مطلب ساده می‌شود.
آیا مطابق این آیه رسول خدا و ائمه در این دنیا شاهد اعمال ما هستند یا در آخرت؟
این آیه از دیده شدن اعمال در آخرت سخن نمی‌گوید زیرا اول از دیده شدن اعمال سخن می‌گوید و در ادامه همین آیه می‌گوید که بعد از این رویت ها، شما به سوی دانای نهان و آشکار برده می‌شوید «و سَتردُّونَ إِلیَ عَالِمِ الْغَیْبِ وَ الشهاده فَیُنَبِّئُکمُ به ما کُنتُمْ تَعْمَلُونَ» بنابراین منظور آن است که این دیده شدن مربوط به قبل از آخرت و همین زندگی دنیاست.
در اینجا برخی از مفسرین به ظاهر کلمه فَسَیرَی توجه کرده‌اند و بیان داشته‌اند که منظور از این رویت، رویت در آخرت است اما این نظر نادرست است زیرا یکی از معانی حرف «س» در عربی، تأکید و یقین است که در اینجا مناسب با آیه است زیرا درباره خدا به کار رفته است. آیا می‌توانیم قبول کنیم که خدا در آینده اعمال ما را می‌بیند و د رحال حاضر نمی‌بیند؟ بنابراین متوجه می‌شویم که همانطور که خدا در حال حاضر اعمال ما را رویت می‌کند، رسول خدا و نیز مومنان کامل(یعنی اهل بیت رسول خدا)(مراجعه کنید به تفسیر این آیه در جلسات تفسیر آیت الله جوادی آملی(جلسات 122 به بعد سوره توبه)
بنابراین با دقت به تنها همین یک آیه از قرآن، می‌توانیم اثبات کنیم که پیامبر گرامی در همین امروز شاهد اعمال ما و شنوای سخنان ما هستند. در زیارت های معصومین هم این نکته به چشم می‌خورد که ما به ایشان عرض می‌کنیم که شما ما را می‌بینید و سلام ما را پاسخ می‌دهید (بحار الانوار، جلد 97، صفحه 295و345) همچنین توبه به پیشگاه خدا در کنار پیامبر و استغفار پیامبر برای ما نیز کارامد می‌باشد- آیه 64 سوره نساء که در اول این نوشتار آمده است- (مراجعه کنید به مفاتیح الجنان، زیارت پیامبر از راه دور)
پذیرفتن این حقیقت بی اندازه روحیه حیا را در انسان پرورش می‌دهد.
روح الله رستگار صفت
بخش قرآن تبیان
